Aνακατατάξεις στη Μέση Ανατολή

Με τη Ρωσία να στέλνει στόλο ώστε να αποθαρρύνει μια ξένη επέμβαση στη Συρία, και την Κίνα να εμπλέκεται όλο και πιο πολύ στην διαμάχη του Ιράν με την Δύση, η «πολιτική των μεγάλων δυνάμεων» επιστρέφει και πάλι στην Μέση Ανατολή.

Μετά από την αποχώρηση της Ρωσίας από την περιοχή, με το τέλος του ψυχρού πολέμου, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της είχαν να αντιμετωπίσουν πολύ λιγότερους αντιπάλους στην προσπάθειά τους να ασκήσουν επιρροή.

Μόλις όμως η Αμερική άρχισε να αποτραβιέται από το Ιράκ, οι αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις που σχηματίζουν τον νέο κόσμο, άρχισαν και αυτές να παρασύρονται από την δίνη του Περσικού Κόλπου, εξαιτίας των ενεργειακών τους αναγκών.

Όπως λέει ο Waleed Hazbun, διευθυντής του  Center for Arab and Middle Eastern Studies της Βηρυτού, «βλέπουμε πως οι ΗΠΑ έχασαν την δυνατότητα που είχαν να διαμορφώνουν τα γεγονότα στην περιοχή, άσχετα αν παραμένουν η αδιαμφισβήτητη στρατιωτική υπερδύναμη… κάποιοι άλλοι προσπαθούν τώρα να καλύψουν το κενό που δημιουργείται».

Σύμφωνα με τους ειδικούς, θα ξαναζήσουμε στιγμές του 19ου και του 20ου αιώνα, όταν διάφορες δυνάμεις έσπευδαν να κερδίσουν πόρους, εδάφη, και επιρροή.

Ο καθηγητής Hayat Alvi του αμερικανικού Naval War College σημειώνει πως «σε τελική ανάλυση, έχουμε σήμερα πολλούς παίκτες…. Η Μ. Ανατολή ήταν ανέκαθεν το πεδίο ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού… οι αναδυόμενες δυνάμεις βλέπουν να δημιουργούνται ευκαιρίες και πλεονεκτήματα, και άρχισαν να φέρονται όπως οι παλιότερες αποικιοκρατικές δυνάμεις».

Αν και σε γενικές γραμμές, η Μόσχα και το Πεκίνο, κρατήθηκαν στην άκρη στους πολέμους του Ιράκ το 1991 και το 2003, ακόμη και στη περσινή μάχη της Λιβύης, σήμερα αρχίζουν να δείχνουν πως θέλουν η φωνή τους να ακουστεί.

Και οι δύο έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν θέλουν μια αλλαγή καθεστώτος στη Συρία. Μάλιστα, η αποστολή πολεμικού στόλου από την Μόσχα στο συριακό λιμάνι Ταρτούς, μιλάει από μόνη της.

Αν και αρκετοί Ρώσοι αξιωματούχοι υποβαθμίζουν αυτήν την επίσκεψη, άλλοι επιμένουν πως πρόκειται για ξεκάθαρο μήνυμα. Τα πλοία έχουν πλέον συνεχίσει την πορεία τους, και καθώς η βία στην Συρία κλιμακώνεται, οι Ρώσοι δέχονται πιέσεις προκειμένου να αποστασιοποιηθούν από τον άλλοτε σύμμαχό τους.

Εν τω μεταξύ, η επιτυχία των αμερικανικών και ευρωπαϊκών κυρώσεων εναντίον του Ιράν, θα εξαρτηθεί κυρίως από τον βαθμό στον οποίο θα συμμετάσχει το Πεκίνο, το οποίο βλέπει το Ιράν σαν ένα εργαλείο αποπροσανατολισμού της Αμερικής από την Νοτιοανατολική Ασία.

Η Ινδία είναι κι αυτή διστακτική στο να ταυτιστεί με την Δύση έναντι του Ιράν, και θεωρείται από τους ανερχόμενους αστέρες στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.

Παρά όμως το σκηνικό που διαμορφώνεται, υπάρχουν αρκετές διαφορές με την παλιά εποχή της αποικιοκρατίας.

Οι εξωτερικοί παίκτες έχουν να αντιμετωπίσουν τοπικές δυνάμεις, όπως είναι η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, και το ίδιο το Ιράν, που θέλουν να καλύψουν το κενό που αφήνουν πίσω τους οι ΗΠΑ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε και η αραβική άνοιξη, η