Ανοίγει πληγές στην Ελλάδα η κυπριακή τραγωδία

Υπό τη βαριά «σκιά» των τελευταίων δραματικών εξελίξεων στην Κύπρο προετοιμάζεται η ελληνική κυβέρνηση για το νέο γύρο μπρα ντε φερ με την τρόικα, ο οποίος ξεκινά αυτή την εβδομάδα, με τελικό στόχο να δρομολογηθεί ως τις 12 Απριλίου η εκταμίευση των 8,8 δισ. ευρώ που εκκρεμούν συνολικά από τα δάνεια Ε.Ε.-ΕΚΤ-ΔΝΤ.

Η επανέναρξη των εκ του σύνεγγυς διαπραγματεύσεων των δύο πλευρών έμελλε να συμπέσει με την προσπάθεια αποτίμησης των επιπτώσεων που

θα έχει για την Ελλάδα η νέα μεγάλη περιπέτεια της Μεγαλονήσου. Οι πρώτες εκτιμήσεις στο υπουργείο Οικονομικών κάνουν λόγο για διεύρυνση της ύφεσης στο 5% φέτος, έναντι πρόβλεψης για 4,5% στον Προϋπολογισμό και 4,25% στην τελευταία αναθεώρηση του Μνημονίου. Ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας διαβλέπει η Credit Suisse, που υπολογίζει τις συνέπειες μέχρι το 1% του ΑΕΠ (και άρα την ύφεση κοντά στο 5,5%) και επιπλέον επισημαίνει ότι ενδέχεται να καταστεί δυσκολότερη η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Περαιτέρω διόγκωση της ύφεσης συνεπεία των γεγονότων στην Κύπρο συνεπάγεται, εξάλλου, ότι χάνονται οριστικά οι ελπίδες για οριακά θετική μεταβολή του ΑΕΠ το 2014 εξαιτίας της μετακύλισης μέρους της ύφεσης από το ένα έτος στο επόμενο (carry over). Η τελευταία πρόβλεψη της τρόικας ήταν για ισχνή ανάπτυξη της τάξεως του 0,6% το προσεχές έτος. Ωστόσο, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) περίμενε, πριν ακόμα από την κυπριακή «διάσωση», ότι το 2014 η χώρα μας θα μείνει εγκλωβισμένη στο τούνελ της ύφεσης για έβδομη συνεχόμενη χρονιά και ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 1,3%. Πλέον, υπάρχει άμεσος κίνδυνος το ποσοστό αυτό να αποδειχθεί συντηρητικό.

Παρά το περιορισμένο μέγεθος της κυπριακής οικονομίας, οι ισχυρές αναταράξεις στο Νησί της Αφροδίτης θα επηρεάσουν, λοιπόν, και την Ελλάδα, κυρίως διότι έρχονται να προστεθούν σε μια μακριά αλυσίδα προβλημάτων και πολυετούς βαθιάς ύφεσης. Το χειρότερο είναι ότι η αρνητική αυτή επίδραση έρχεται σε μια περίοδο που η χώρα μας έδινε μάχη για να διευρύνει τη χαραμάδα αισιοδοξίας που είχε αρχίσει να ανοίγει αναφορικά με το μέλλον της, μετά την έγκριση της υπερδόσης των 52,5 δισ. ευρώ τον περασμένο Δεκέμβριο.

Οι κυριότερες «πληγές» που ανοίγουν για τη χώρα μας μετά τα τελευταία γεγονότα στην Κύπρο είναι:

- Οι πρόσφατοι χειρισμοί του Eurogroup πυροδότησαν νέα περίοδο αβεβαιότητας για το μέλλον της ευρωζώνης, αλλά και για το πόσο ασφαλείς είναι οι καταθέσεις (κυρίως οι άνω των 100.000 ευρώ). Πλειάδα σοβαρών οικονομικών και πολιτικών αναλυτικών τονίζουν ότι ύστερα από τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στη διακίνηση κεφαλαίων στην Κύπρο το ευρώ δεν έχει πια στο νησί την ίδια αξία με την υπόλοιπη ευρωζώνη και, επομένως, έχουμε ήδη de facto ευρώ «δύο ταχυτήτων». Οι φωνές που ακούγονται για έξοδο της Κύπρου από την ευρωζώνη επιτείνουν την ανασφάλεια, κάτι που επηρεάζει αρνητικά το οικονομικό κλίμα και στη χώρα μας. Αν η αρνητική ψυχολογία διατηρηθεί και προκαλέσει φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες –κάτι που ευτυχώς για την ώρα δεν συμβαίνει–, τότε θα πληγεί εκ νέου η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.

- Η έκθεση των ελληνικών επιχειρήσεων στην Κύπρο είναι περιορισμένη, αλλά όχι αμελητέα. Οι άμεσες επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις τους στο νησί υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ. Περί τις 1.600 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν παρουσία εκεί. Επιπλέον, το ισοζύγιο των εμπορικών συναλλαγών των δύο χωρών γέρνει συντριπτικά προς την πλευρά της Ελλάδας. Για τις εγχώριες επιχειρήσεις η Μεγαλόνησος είναι ο τέταρτος σημαντικότερος εξαγωγικός προορισμός. Μολονότι ο τζίρος των ελληνικών εταιριών στην Κύπρο δεν ξεπερνά το 5% των συνολικών τους πωλήσεων, το γεγονός ότι θα υποστούν άλλο ένα πλήγμα, ύστερα από τα αλλεπάλληλα εντός Ελλάδος πλήγματα, δημιουργεί εύλογη ανησυχία. Πρόσθετες απώλειες αναμένονται για τις ελληνικές επιχειρήσεις εξαιτίας των αλλαγών στο κυπριακό φορολογικό σύστημα ελεώ τρόικας. Ο φορολογικός συντελεστής επί των κερδών θα αυξηθεί από το 10% στο 12,5%.

- Περίπου 60.000 άνθρωποι που χτυπήθηκαν από την ανεργία στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι είχαν βρει δουλειά στη Μεγαλόνησο. Πλέον, το εργασιακό τους μέλλον είναι αβέβαιο και το πιθανότερο είναι πως αν μείνουν άνεργοι, θα επιστρέψουν στην Ελλάδα, αυξάνοντας τα εφιαλτικά ποσοστά ανεργίας.

- Απώλειες από το «κούρεμα» των καταθέσεων στη Λαϊκή Τράπεζα και την Τράπεζα Κύπρου θα υποστούν και πολλές επιχειρήσεις και ιδιώτες από την Ελλάδα. Το συνολικό ύψος των ελληνικών καταθέσεων στο νησί τον περασμένο Φεβρουάριο υπολογίζεται ότι έφθανε τα 3,9 δισ. ευρώ.

- Όλα τα παραπάνω προβλήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι μοιραίο να επηρεάσουν αρνητικά τη φοροδοτική ικανότητά τους, προκαλώντας νέες απώλειες στο μέτωπο των εσόδων του Προϋπολογισμού.

- Αυξάνεται ο συντελεστής δυσκολίας στο πεδίο των αποκρατικοποιήσεων για τρεις λόγους:

α) Οι επενδυτές θεωρούν ότι η Ελλάδα συνδέεται στενά με την Κύπρο και εκτιμούν ότι το επενδυτικό ρίσκο μεγαλώνει ξανά.β) Στα προσεχή projects του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) περιλαμβάνονται επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται και στην Κύπρο, όπως ο ΟΠΑΠ και τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ).γ) Η Μεγαλόνησος βρίσκεται προ των πυλών του δικού της Μνημονίου, το οποίο η τρόικα θέλει να περιλαμβάνει και ιδιωτικοποιήσεις. Στο στόχαστρο των εκπροσώπων της τριμερούς βρίσκονται εδώ και καιρό οι ημικρατικοί οργανισμοί του νησιού, όπως η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (CYTA), η Αρχή Λιμένων Κύπρου κ.ά. Επομένως, είναι πιθανό να εξωθηθεί η Κύπρος σε ένα δικό της πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που θα «τρέχει» ταυτόχρονα με το ελληνικό.

ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

- Περαιτέρω εμβάθυνση της ύφεσης κατά 0,5%-1% φέτος

- Απώλειες για ελληνικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά, που συνολικά διατηρούσαν καταθέσεις περί τα 3,9 δισ. ευρώ στην Κύπρο, εξαιτίας του «κουρέματος»

- Νέο πλήγμα στα έσοδα και την εξαγωγική δραστηριότητα ελληνικών επιχειρήσεων με εμπορικούς δεσμούς ή/και παρουσία (μέσω θυγατρικών) στην Κύπρο

- Κίνδυνος να μείνουν άνεργοι 60.000 Ελλαδίτες που είχαν βρει δουλειά στη Μεγαλόνησο

- Επιδείνωση του κλίματος για τις ελληνικές αποκρατικοποιήσεις, λόγω νέας αύξησης του λεγόμενου country risk

- Αρνητική οικονομική ψυχολογία

Μάριος Ροζάκος, στον «Τύπο της Κυριακής»