Ελεύθερες αγορές, ή κεντρικά σχεδιασμένες; Το παράδειγμα της Κορέας

Ο μαρξιστής δικτάτορας της Β. Κορέας Kim Jong Il συνάντησε επιτέλους τον δημιουργό του. Μπορεί να μην λείψει σε κάποιους, αλλά πολλοί είναι αυτοί που περιμένουν  να δουν τι επιφυλάσσει το μέλλον στη χώρα του.

Η Β. Κορέα είναι μια από τις πιο φτωχές χώρες της Ασίας. Ο λαός της υποφέρει από το αυταρχικό καθεστώς, που απαγορεύει την οποιαδήποτε ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα. Συγκρινόμενη με την εύπορη Ν. Κορέα,

Οι άνθρωποι αναρωτιούνται για τι είναι αυτό που φέρνει την ευμάρεια, από τις απαρχές του χρόνου. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες ως προς το γιατί κάποιες κοινωνίες ευημερούν, και κάποιες άλλες όχι. Η μεταβατική αυτή περίοδος διαδοχής στη Β, Κορέα, μας δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε το  ποιοι παράγοντες διευκολύνουν την οικονομική ανάπτυξη.

Τι ρόλο παίζει η θρησκεία και η κουλτούρα; Για να υπάρξει πλούτος χρειάζεται πρόοδος. Χρειάζεται σκληρή εργασία, ανθηρό εμπόριο, ειλικρίνεια στις συμφωνίες. Επίσης χρειάζεται ένα ηθικό, και νομικό πλαίσιο που θα διέπει και θα σέβεται τους κανόνες του εμπορίου.

Για να αναπτυχθεί πλούτος, χρειάζεται κοινωνική συναίνεση. Στις κοινωνίες όπου οι πλούσιοι θεωρούνται «κλέφτες», η ευημερία φρενάρει. Μπορεί στην Αμερική ο υλικός πλούτος να θεωρείται πρόοδος, αλλά αυτό δεν ίσχυε παντού ιστορικά.

Αρκεί μήπως η γεωγραφία ενός τόπου; Τα ποτάμια, η εύφορη γη, ο ορυκτός πλούτος, κ.ά.; Μάλλον όχι. Παρά την αφθονία φυσικών πόρων, η Ρωσία δεν τα πήγε καλά με τον κομμουνισμό. Πολλές χώρες της Αφρικής και της Λ. Αμερικής διαθέτουν άφθονο φυσικό πλούτο, αλλά είναι πολύ πίσω από άλλες όπως η Ιαπωνία και η Ελβετία, που στερούνται φυσικών πόρων. Ακόμη και το εύκολο χρήμα που προέρχεται από το πετρέλαιο, μάλλον επιβραδύνει την ανάπτυξη στις χώρες του OPEC.

Παίζει μήπως ρόλο το κλίμα; Υπάρχει μια διχοτόμηση μεταξύ Βορρά και Νότου. Ειδικά στον νέο κόσμο, στην Ευρώπη , και στην Ασία. Ίσως οι λαοί που απείχαν γεωγραφικά από τον Ισημερινό, να χρειάστηκε να αναπτύξουν ημερολόγια και τεχνολογικές καινοτομίες, ενώ οι υπόλοιποι όχι. Οι παγωμένοι χειμώνες απαιτούν καινοτομίες.

Υπάρχει βέβαια και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η Αμερική έχει κερδίσει από την θετική επιλογή. Ως χώρα μεταναστών, ο πληθυσμός της αποτελείται κυρίως από άτομα που ρίσκαραν την μετακίνηση για να ανελιχθούν οικονομικά. Από πρωτοπόρους και από οραματιστές.

Ένας άλλος βασικός παράγοντας είναι ο ρόλος των κυβερνήσεων στην καθοδήγηση των αγορών. Η διχοτομημένη Κορέα αποδεικνύει την διαφορά μεταξύ μιας κρατικά και κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας, και της ελεύθερης αγοράς.

Σύμφωνα με το World Fact Book της CIA, η Ν. Κορέα έχει κατά κεφαλήν εισόδημα $30.000, και ΑΕΠ $.1.459 τρισεκατομμύρια.

Η Β. Κορέα, με τον μισό πληθυσμό, έχει αντίστοιχα $1.800, και $40 δισ.

Το προσδόκιμο όριο ζωής στη Ν. Κορέα είναι τα 79 έτη, και στη Β. Κορέα τα 69. Οι διαφορές στην υγεία είναι τόσες, που οι νεαροί Νοτιοκορεάτες  είναι κατά μέσο όρο 2-3 ίντσες ψηλότεροι από τους συνομήλικους τους σ