Η Ελλάδα πήρε βοήθεια και η Ευρώπη μια αυταπάτη

Αν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται πως κατάφεραν την τελευταία στιγμή να αποτρέψουν μια χαοτική χρεοκοπία της Ελλάδας, οι φόβοι για μια γενικευμένη καταστροφή στην Ευρώπη παραμένουν ζωντανοί.

Η βασανιστική αυτή διαδικασία διάσωσης, έφερε στο φως τους περιορισμούς της ΕΕ στην αντιμετώπιση της κρίσης. Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν πως οι πολιτικοί δεν διαθέτουν

τα κατάλληλα εργαλεία για να χειριστούν τα όσα συμβαίνουν στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, και στην Ιρλανδία. Και αυτό επηρεάζει τις αγορές, και το γενικότερο οικονομικό κλίμα.

Όπως λέει ο καθηγητής του Kenneth S. Rogoff,  «δεν θέλω να παραστήσω την Κασσάνδρα, αλλά η άποψη ότι όλα τελείωσαν, είναι απλά μια ψευδαίσθηση… εκπλήσσομαι από την βραχυπρόθεσμη ψυχολογία της αγοράς».

Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης, η αγαπημένη στρατηγική της ΕΕ ήταν να παράσχει μια σφιχτά ελεγχόμενη οικονομική στήριξη στα κράτη που χρωστάνε, ελπίζοντας πως έτσι θα κερδηθεί χρόνος ώστε να προλάβουν να εφαρμοστούν πολιτικές μείωσης των ελλειμμάτων. Αν και αυτού του είδους οι πολιτικές μεγαλώνουν την ύφεση, ο σκοπός τους είναι να μειώσουν τα επίπεδα χρέους, και να επιστρέψει η εμπιστοσύνη στις αγορές ομολόγων.

Ως ένα βαθμό, οι επενδυτές έγιναν πιο αισιόδοξοι. Οι ευρωπαϊκές μετοχές και τα ομόλογα ανέβηκαν φέτος, με την ελπίδα πως η Ελλάδα θα αποφύγει την άτακτη έξοδο από το ευρώ.

Η ελληνική όμως οικονομία, η οποία συρρικνώθηκε, αντανακλά τις αδυναμίες της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Αν και το 2010 το ΔΝΤ προέβλεψε συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας κατά 2.6% το 2011, αυτή τελικά ήταν περίπου 6.8%.

Παράλληλα, η Ελλάδα προχώρησε σε κάτι που αρχικά κανένας δεν ήθελε, ένα κούρεμα της τάξης του 70%.

Τώρα, οι Ευρωπαίοι θέλουν να αποφύγουν κάτι παρόμοιο στις υπόλοιπες χώρες. Πέρσι, όταν υπονοήθηκε ότι το κούρεμα θα ισχύσει και αλλού, αμέσως έπεσαν οι τιμές των κρατικών ομολόγων. Αυτό ανάγκασε τους αρμόδιους να αποκλείσουν το ενδεχόμενο επιπλέον κουρεμάτων, προς το παρόν.

Αντί για κουρέματα, αποφασίστηκαν μέτρα τα οποία είναι σχεδιασμένα να κερδίσουν χρόνο για τα βασανισμένα κράτη. Η ΕΕ ετοιμάζει ταμεία στήριξης για δάνεια ανάγκης, και κινείται προς μια πιο συντονισμένη κεντρική δημοσιονομική πολιτική, που ίσως θα επιτρέψει την μεταφορά χρημάτων από τα πλούσια προς τα φτωχά κράτη.

Σε μια πραγματικά «θρασεία» κίνηση, η ΕΚΤ δάνεισε τον Δεκέμβριο $620 δισ στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Αυτό το φτηνό χρήμα βοήθησε στην επιβίωση των τραπεζών, και απέτρεψε μια μεγάλη απόσυρση καταθέσεων. Παράλληλα τονώθηκε η αγορά ομολόγων. Ήδη, η Ισπανία πούλησε περισσότερο από το 30% των ομολόγων που σκοπεύει να εκδώσει το 2012.

Ένα από τα μαθήματα που βγήκαν από την κρίση των ΗΠΑ, είναι ότι οι νομισματικές πολιτικές μπορούν προσωρινά να βοηθήσουν τις αγορές, αλλά χρειάζεται πολύ περισσότερος χρόνος για να βοηθηθεί η πραγματική οικονομία. Κάποιοι μάλιστα κατηγορούν την ΕΚΤ, ότι δεν κάνει όσα θα μπορούσε, και εν πάση περιπτώσει όσα έκανε η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, για να τονώσει την