Η κρίση της ευρωζώνης μπορεί να οδηγήσει στη διάλυση της ΕΕ

Η Angela Merkel το λέει εδώ και καιρό, αν καταρρεύσει το ευρώ, καταρρέει η ΕΕ. Μάλλον έχει δίκιο, αλλά θα πρέπει να προσθέσουμε επίσης, πως ακόμη κι αν πετύχει το ευρώ, πάλι θα καταρρεύσει η ΕΕ.

Ο λόγος είναι ότι οι πολιτικές που χρειάζονται προκειμένου να λυθεί η κρίση χρέους της ευρωζώνης, θα καταστρέψουν την ΕΕ που όλοι ξέρουμε. Πιο συγκεκριμένα θα υπάρξουν βαθιές επιπτώσεις σε κράτη όπως η Βρετανία, η Δανία, και η Σουηδία.

Το ευρώ εισήχθη με βάση δυο ψέματα,  για τα οποία οι Βρυξέλλες αδιαφόρησαν. Το πρώτο είναι το γνωστό, ότι δεν μπορεί να υπάρχει νομισματική ένωση, χωρίς αντίστοιχη πολιτική. Το δεύτερο έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν μπορούν να συνυπάρξουν κράτη εντός της ευρωζώνης με κράτη έξω απ αυτήν.

Η τελευταία απόφαση της ευρωπαϊκής ηγεσίας να ενισχύσει τον νέο μηχανισμό στήριξης, βάζει την ευρωζώνη σε μια αποκλίνουσα πορεία από την υπόλοιπη ΕΕ. Το μέτρο αυτό είναι εξίσου ανεπαρκές όπως και τα προηγούμενα. Και σίγουρα, ο σκεπτικισμός και οι αντιδράσεις των παγκόσμιων επενδυτών θα οδηγήσουν σε νέα επιπλέον  μέτρα. Τα μέλη της ευρωζώνης θα χρειαστούν την ΕΚΤ ως δανειστή τελευταίας λύσης. Και έτσι σίγουρα θα οδηγηθούμε σε έκδοση ευρωομολόγων.

Για να λυθούν τα θεσμικά προβλήματα, θα πρέπει να εναρμονιστούν οι χρηματοπιστωτικοί τομείς, να βελτιωθούν οι αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, και να συντονιστούν οι εργατικές και φορολογικές νομοθεσίες, με μεγάλη πιθανότητα εφαρμογής κοινών φόρων εντός της ευρωζώνης.

Τα συμφέροντα των χωρών μελών συγκρούονται με αυτά των χωρών που δεν συμμετέχουν στην ευρωζώνη, αλλά αυτό δεν είναι το κύριο ζήτημα. Το κύριο ζήτημα είναι ότι η επίλυση της κρίσης απαιτεί πολιτικές που είναι διαμετρικά αντίθετες με αυτές της ΕΕ, και πιο συγκεκριμένα με αυτές που έχουν να κάνουν με την ενιαία αγορά.

Οι ανάγκες της ολοκλήρωσης της αγοράς είναι πολύ διαφορετικές για μια νομισματική ένωση σε κρίση από ότι σε μια πιο ευρεία «λέσχη» κρατών που ενδιαφέρεται κυρίως για το ελεύθερο εμπόριο. Από την άποψη της ευρωζώνης, η μεγάλη αποτυχία της ενιαίας αγοράς ήταν η ανικανότητα να επιλυθούν οι επίμονες οικονομικές ανισότητες. Αντί για μια ενιαία αγορά, αυτό που χρειάζεται η ευρωζώνη είναι ένας υπουργός Οικονομικών.

Κάτι ανάλογο ισχύει και για τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Οι χώρες της ευρωζώνης δεν είναι αρκετά μεγάλες ώστε να βοηθήσουν αξιόπιστα τα χρηματοοικονομικά τους συστήματα. Με τον καιρό θα πρέπει να εφαρμόσουν κοινές ασφαλίσεις καταθέσεων, κοινές τραπεζικές πολιτικές, και κοινή τραπεζική επίβλεψη. Αυτό δεν συνάδει οπωσδήποτε  με τη λογική της ενιαίας αγοράς, αλλά με την ανάγκη διατήρησης της σταθερότητας. Και όπως είναι λογικό, οι χώρες εκτός ευρωζώνης δεν χρειάζεται να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους δομές, ούτε να υφίστανται ένα καθεστώς που υπάρχει και που λειτουργεί για λογαριασμό και μόνο της ευρωζώνης.

Να περιμένουμε μήπως τις χώρες αυτές να σταματήσουν την αποφασιστικότητα δράσης των ηγετών της ευρωζώνης; Κάπου ακούστηκε πως οι χώρες μη μέλη θα πρέπει να διοργανώνουν