Και τώρα τι κάνουμε; Τι χώρα θέλουμε και τι κοινωνία;

Οι διαπραγματεύσεις, οι διαβουλεύσεις, οι τηλεδιασκέψεις, οι απογοητεύσεις και οι νίκες (κατ’ άλλους ήττες) τελείωσαν. Η περιβόητη δόση με τις συνοδεύουσες «μικροδόσεις» της εξασφαλίστηκε. Η χώρα μας θα λάβει ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσόν, για να κλείσει τις παλιές πληγές (ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών) και να βουλώσει τις τελευταίες τρύπες των δημόσιων οικονομικών της (τα χρέη του δημοσίου προς ιδιώτες, το φετινό πρωτογενές έλλειμμα και κάποια υπόλοιπα ομολόγων και βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων). Πέραν τούτων, δεν αναμένεται ουδέν στον ορίζοντα «εις ρευστόν» από τας Ευρώπας, εκτός ίσως κάποιων

επιστροφών από κέρδη ελληνικών ομολόγων της ΕΚΤ και των «τακτικών» εισροών όπως τα υπόλοιπα χρήματα του 4ου Πακέτου Στήριξης (ΕΣΠΑ) και αυτά που θα μας αναλογούν από το 5ο Πακέτο που διαπραγματεύονται στις Βρυξέλλες. Είναι επίσης αλήθεια πως με επιτόκια της τάξης του 0,75% δεν μπορούμε να μιλάμε για «τοκογλύφους» και με την μεγάλη περίοδο χάριτος για κεφάλαια και τόκους των δανείων μας, έχουμε εξασφαλίσει μια μάλλον μακρά περίοδο ηρεμίας και σταθερότητας ώστε να μπορέσουμε να ανασυνταχθούμε. Αλλά αυτό θα πρέπει να το κάνουμε ΜΟΝΟΙ μας. Η περίοδος της «δανεικής ευημερίας» έχει περάσει ανεπιστρεπτί και από δω και μπρος, για αρκετά χρόνια, ίσως δεκαετίες θα πρέπει να πορευτούμε στην «ενάρετη οδό» των πρωτογενών πλεονασμάτων και των όσο το δυνατόν πιο ισοσκελισμένων ισοζυγίων εξωτερικών συναλλαγών. Είμαστε δηλαδή βιζαβί και απέναντι με τον καλό ή κακό εαυτό μας, άλλως έχουμε μείνει ενώπιος ενωπίω.

Κάθε σώφρων δανειολήπτης είτε είναι φυσικό πρόσωπο είτε κράτος, οφείλει να εκμεταλλεύεται προς όφελός του τέτοια μεγάλα διαστήματα «ηρεμίας» που του εξασφαλίζουν οι δανειστές του. Οφείλει να ξεπερνά τον προηγούμενο «κακό» εαυτό του, να αλλάζει συνήθειες, να εργάζεται περισσότερο, να αποταμιεύει το περίσσευμά του, να εξορθολογίζει τις δαπάνες του, να προσπαθεί να αυξήσει το εισόδημά του, να μην δημιουργεί επ’ ουδενί καινούρια χρέη, άσχετα αν έχει σκοπό να αποπληρώσει ή όχι τα αρχικά δάνειά του. Πολύ περισσότερο, αν πρέπει τελικά να τα αποπληρώσει, αφού σε αντίθετη περίπτωση θα μείνει εκτός του «δανειακού νυμφώνος» και κάτι τέτοιο στις μέρες μας ισοδυναμεί με οικονομική ασφυξία και μαρασμό.

Το ερώτημα που τίθεται αναπόδραστα στον καθένα μας είναι: «και τώρα τι κάνουμε;». Όχι μονάχα οι κυβερνώντες αλλά και κάθε φορολογούμενος πολίτης οφείλει τούτη την στιγμή να αναρωτηθεί εντός του με το ίδιο ερώτημα. «Τι κάνουμε»; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει άμεση συνάφεια με την απάντηση σε ένα άλλο ερώτημα που κανείς ακόμη από τους κυβερνώντες δεν έχει θέσει ωμά και απροκάλυπτα στους πολίτες: «που θέλουμε να πάμε ως χώρα και ως κοινωνία;».

Το σίγουρο είναι πως δεν μπορούμε να επιστρέψουμε εκεί που ήμασταν: στην στρεβλή «ανάπτυξη» με δανεικά που την πληρώσαμε ακριβά και θα την πληρώνουν πιθανώς και οι επόμενες γενιές των Ελλήνων. Οι παλιοί «δανεικοί παράδεισοι» έχουν τελειώσει για μας μαζί με τα φθηνά δανεικά κεφάλαια που «τρομπάρισαν» αδίστακτοι και ιδιοτε