ΚΑΠ: Η πράσινη επανάσταση της Ευρώπης

Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η οποία θα ολοκληρωθεί φέτος, θα έχει ως αποτέλεσμα την αειφόρο ανάπτυξη και τη μεγαλύτερη δικαιοσύνη. Ωστόσο, απειλείται από την πίεση των λόμπι γεωργικών προϊόντων διατροφής, όπως δηλώνει ο ιδρυτής του κινήματος Slow Food, ο οποίος κάνει έκκληση προς τους πολίτες της Ευρώπης και τους ευρωβουλευτές, γράφει ο Carlo Petrini στη Repubblica.

Η ελπίδα για περισσότερη περιβαλλοντική επαγρύπνηση και ως εκ τούτου πιο δίκαιη

ευρωπαϊκή γεωργία, τόσο για τους φορολογούμενους όσο και για εκείνους που επιλέγουν τη βιώσιμη γεωργία, έχει πληγεί. Στις 28 Ιανουαρίου, στις Βρυξέλλες, ένα κρίσιμο στάδιο επιτεύχθηκε στη μακρά και περίπλοκη διαδικασία που το 2014 θα έχει ως αποτέλεσμα τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) – το πολιτικό μέσο που θα αποφασίσει το μέλλον των τροφίμων μας.

Εδώ και 50 χρόνια, η ΚΑΠ έχει απομυζήσει σχεδόν τον μισό προϋπολογισμό της ΕΕ. Η μεταρρύθμιση αυτή είναι μια ευκαιρία για μια παραδειγματική στροφή προς μια γεωργία που είναι λιγότερο προσανατολισμένη προς την παραγωγή και πολύ περισσότερο προς το έδαφος και τη διατήρηση του τοπίου, των φυσικών πόρων, τους αγρότες και τους πολίτες. Μέχρι στιγμής, έχουμε δώσει προτεραιότητα στις γεωργικές πρακτικές που βλάπτουν τη γονιμότητα του εδάφους, το περιβάλλον, τα τοπία, τη βιοποικιλότητα και την κληροδότηση των αγροκτημάτων και της εκμεταλλεύσιμης γης στην επόμενη γενιά και που είναι επίσης κατάφωρα καταχρηστικές για τις φτωχότερες χώρες εκτός Ευρώπης. Και έτσι, χωρίς να το συνειδητοποιούν, οι Ευρωπαίοι υποστηρίζουν ένα νοσηρό σύστημα παραγωγής για το οποίο τελικά πληρώνουν δύο φορές: πρώτα για τις επιδοτήσεις, και, δεύτερον, για τη ζημία που γίνεται στην υγεία και την ασφάλεια των εδαφών της Ευρώπης από την ποιότητα του αέρα, το νερό, το έδαφος και τα τρόφιμα. Η παλιά ΚΑΠ ήταν ένα συνολικό φιάσκο.

Στις 23 και 24 Ιανουαρίου, η Επιτροπή Γεωργίας και Υπαίθριας Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πέρασε τις τροποποιήσεις του σχεδίου μεταρρύθμισης της ΚΑΠ που κατατέθηκε πριν από ένα χρόνο. Και αποφάσισε να μπλοκάρει, να μειώσει ή να διαγράψει τα περισσότερα από τα μέτρα που προορίζονται να δώσουν μια πιο βιώσιμη σφραγίδα στο σύστημα γεωργικής παραγωγής μας. Η μπάλα τώρα είναι στο γήπεδο των κυβερνήσεων, η οποία τον Φεβρουάριο θα καθορίσει το νέο προϋπολογισμό για την ΚΑΠ (βαθιές περικοπές που πιθανόν θα επιδεινώσουν μόνο την κατάσταση) – και ειδικά στο γήπεδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο, κατά την ολομέλεια του Μαρτίου, θα εξακολουθεί να έχει την ευκαιρία να διορθώσει το σχέδιο.

«Πράσινα μέτρα»

Τα αποκαλούμενα «πράσινα μέτρα», για παράδειγμα, θα μπορούσαν να εισαχθούν. Το παχύτερο κομμάτι της πίτας της ΚΑΠ πάντα μοιραζόταν σύμφωνα με το μέγεθος της φάρμας. Με τα χρόνια, αυτό το σύστημα έχει καταλήξει να ευνοεί τα μεγαλύτερα κτήματα, τα οποία συνήθως δείχνουν λιγότερο σεβασμό προς το περιβάλλον: είναι, όμως, ένα ζουμερό «κτηματολογικό» έσοδο για την βιομηχανία τροφίμων. Αντίθετα, το να εισαχθεί η οικολογία στην προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα ήταν επαναστατικό: θα αναγκάσει τις μεγαλύτερα κτήματα να ακολουθήσουν βιώσιμες πρακτικές, όπως η εναλλαγή των καλλιεργειών, η διατήρηση βοσκοτόπων και ζωνών που έχουν οικολογική λειτουργία.

Ωστόσο, οι τροποποιήσεις έχουν κάνει αυτά τα πράσινα μέτρα «πολλαπλών ταχυτήτων»: η Επιτροπή τα έχει διασπάσει, το ένα μετά το άλλο, με την εισαγωγή τόσων πολλών κενών που έχουν καταστεί άχρηστα. Το πράσινο έχει μετατραπεί σε ξέπλυμα πράσινου. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, το 82% των ευρωπαϊκών αγροκτημάτων θα εξαιρεθούν από τις υποχρεωτικές βέλτιστες περιβαλλοντικές πρακτικές. Επιπλέον, ενώ θα ήταν δίκαιο τα πιστοποιημένα βιολογικά αγροκτήματα να κατατάσσονται αυτόματα μεταξύ των «ενάρετων» παραγόντων του κλάδου, είναι άδικο να υποστηρίζουν ότι και άλλες «πράσινες» πρακτικές – πολύ λιγότερο οικολογικές – θα εξομοιωθούν με «οργανικό» και έτσι θα λαμβάνουν επιδοτήσεις.

Κενά επιδότησης

Υπάρχουν και άλλα αδύναμα σημεία. Το ένα είναι η ευκαιρία να λάβει κάποιος μια διπλή επιδότηση για τον ίδιο τύπο περιβαλλοντικού μέτρου, ή το γεγονός ότι η υποχρέωση διατήρησης 7% των γεωργικών εκτάσεων ως προστατευόμενες περιοχές πρασίνου έχει τροποποιηθεί για να φτάσει μόλις το 3%. Υπάρχουν απλά πάρα πολλά αρνητικά και αντισταθμίζουν τα λίγα θετικά μέτρα που έχουν ξεφύγει, όπως είναι κάποιοι επιπλέον πόροι που παρέχονται στους νέους που ασχολούνται με τη γεωργία, η εισαγωγή ενός ανώτατου ορίου 300.000 ευρώ για επιχορηγήσεις σε μεγάλους γαιοκτήμονες (για να αναφέρουμε ένα πολύ γνωστό όνομα, η Βασίλισσα της Αγγλίας, η οποία λαμβάνει 8 εκατ. ευρώ το χρόνο), ή ακόμα και η υιοθέτηση ενός πιο συγκεκριμένου ορισμού του «ενεργού γεωργού», ώστε να μην λαμβάνουν άλλοι δικαιούχοι, όπως τα αεροδρόμια ή τα γήπεδα γκολφ, αγροτικές επιδοτήσεις .

Υπό την προϋπόθεση ότι η μεταρρύθμιση δεν θα καταρρεύσει τελικά από τις αποφάσεις για τον προϋπολογισμό που θα ληφθούν τον Φεβρουάριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από 11 έως 14 Μαρτίου, θα έχει μια ιστορική ευκαιρία να αντιστρέψει την τάση αυτή. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί πράγματι να παρέμβει σε αυτή τη διαπραγμάτευση, και γι ‘αυτό πρέπει να πιέσουμε τους βουλευτές μας να μην επαναλάβουν το λάθος να υποστηρίξουν το παλιό μοντέλο που απέχει πολύ από την εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος και ενθαρρύνει τις χειρότερες μεθόδους παραγωγής.

Δεν είναι δίκαιο να χρησιμοποιούμε δημόσιους πόρους για την προώθηση των συμφερόντων της μειονότητας. Σε όλη την Ευρώπη, οι αγρότες και τα κοινωνικά δίκτυα των πολιτών έχουν ξεκινήσει μια δράση, υπό το «πιασάρικο» όνομα Go M.A.D. ( Go Meet A Deputy). Η δράση αυτή μας δίνει την ευκαιρία να εξηγήσουμε τη σημασία της συνάντησης του Μαρτίου, ώστε να βοηθήσουμε τους βουλευτές μας να αντισταθούν στα λόμπι της βιομηχανίας τροφίμων. Οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν – και πρέπει να συμμετάσχουν στη συζήτηση, πριν να είναι πολύ αργά. Αυτό που διακυβεύεται είναι το μέλλον των τροφίμων μας, οι χώροι όπου ζούμε και η ευημερία μας.

presseurop