Οι αρχιτέκτονες του χάους και το παράδειγμα της Λετονίας

Όλα τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς μια  ύφεση διαρκείας. Και ενώ όλοι γνωρίζουμε τις αιτίες, υπάρχουν πολλοί αναλυτές που ρίχνουν το φταίξιμο στα θύματα, δηλαδή στον απλό λαό. Αντί να περιορίσουν τις υπερβολές της οικονομίας, επιμένουν σε περαιτέρω λιτότητα, που είναι σαν να πνίγεται κάποιος και αυτοί να του ρίχνουν μια άγκυρα!Ένα παράδειγμα που χρησιμοποιείται ευρέως είναι αυτό της  Λετονίας. Μιας από τις μικρότερες και φτωχότερες χώρες της ΕΕ, στην οποία επιβλήθηκε ίσως το πιο σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, οδηγώντας την ακόμη και σε δημογραφική εξαφάνιση.Η Λετονία έχει υψηλό επίπεδο μόρφωσης, και γειτνιάζει με τις πλούσιες σκανδιναβικές χώρες. Παράλληλα διαθέτει παγκοσμίου επιπέδου λιμάνια. Έχει όμως μια κατά κεφαλή αγοραστική δύναμη ίση με το μισό της αντίστοιχης ελληνικής, και βρίσκεται ελάχιστα μπροστά από την Λευκορωσία, που όμως δεν διαθέτει πρόσβαση στη θάλασσα και είναι και πολιτικά απομονωμένη.Παρόλα αυτά, η Λετονία αποτελεί το ιδανικό μοντέλο για τους διάφορους τραπεζίτες και τα πολιτικά τσιράκια τους. Και όπως ισχυρίζονται, η λιτότητα έγινε αποδεκτή από τον ώριμο λαό της χώρας, υπονοώντας πως όταν οι λαοί είναι ώριμοι και σοφοί, οι πολιτικοί δεν θα πρέπει να φοβούνται τη λιτότητα.Στη πραγματικότητα, η Λετονία έζησε μια από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις το 2008, και τώρα άρχισε να επανέρχεται σιγά σιγά. Η ελαφρά αύξηση της ανάπτυξής της οφείλεται κυρίως στη μεγάλη σουηδική ζήτηση της ξυλείας της. Μακροπρόθεσμα όμως, οι οικονομικές της προοπτικές μοιάζουν δύσκολο να επιτευχθούν.Ο λαός δεν αποδέχτηκε τη λιτότητα. Αυτό είναι ψέμα. Μάλιστα σημειώθηκαν σημαντικές διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες που όμως δεν είχαν κανέναν αποτέλεσμα. Το μόνο αποτέλεσμα ήταν να αρχίσουν οι πολίτες της να μεταναστεύουν μαζικά. Και αν αυτό συνδυαστεί με τα πολύ χαμηλά ποσοστά γεννήσεων, η χώρα μοιάζει να αυτοκτονεί δημογραφικά. Το κόμμα που επέβαλλε τη λιτότητα, είναι τώρα μόλις τρίτο στις δημοσκοπήσεις, εν όψει των εκλογών της 17ης Σεπτεμβρίου.Οι εξελίξεις της Λετονίας έχουν να κάνουν με την εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας του οικονομικού «γκουρού»Anders Åslund. Πρόκειται για σκληρές νεοφιλελεύθερες πολιτικές τις οποίες πλάσαρε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 στα πρώην σοβιετικά κράτη.Η πολιτική την οποία πρεσβεύει αυτός ο οικονομολόγος εισήγαγε και τον όρο της «εσωτερικής υποτίμησης», μιας πολιτικής που παρουσιάζεται ως ο μόνος τρόπος διατήρησης του ευρώ, και που αφορά στη μείωση των εργασιακών αποδοχών και των ασφαλιστικών προνομίων, μειώνοντας έτσι τις δημόσιες δαπάνες. Με αυτή τη μέθοδο, το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος διατηρείται αμείωτο και στη θέση του, έτσι ώστε οι τραπεζίτες να μη χρειάζεται να υποστούν κάποιο κούρεμα.Εν ολίγοις, οι τραπεζίτες πληρώνονται, και ο λαός πληρώνει. Και παράλληλα καταστρέφεται η πραγματική οικονομία λόγω της μείωσης της ζήτησης. Έτσι, οι τραπεζίτες είναι χαρούμενοι, αλλά οι Λετονοί επέστρεψαν σε καταστάσεις δουλοπαροικίας, από τις οποίες είχαν ξεφύγει τον 19ο αιώνα.Στο βιβλίο του Ho