Οι τράπεζες θα αποφασίσουν αν θα είναι χρεοκοπία

Η τύχη της παγκόσμιας οικονομίας, πολύ σύντομα, μπορεί να βρεθεί στα χέρια  μιας μικρής ομάδας τραπεζιτών, που θα πρέπει να πάρουν μια καθαρά τεχνική απόφαση με τεράστιες όμως συνέπειες.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν χθες σε ένα σχέδιο περιορισμού της κρίσης χρέους της Ελλάδας, ζητώντας από τους κατόχους ελληνικών ομολόγων να υποστούν μειώσεις έως και 50% της αξίας τους.

Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι: Αυτή η συμφωνία θα θεωρηθεί και επίσημα ως χρεοκοπία,

για λόγους αγοράς, έτσι ώστε να επιτραπεί στους επενδυτές να ασφαλιστούν έναντι των απωλειών τους;

Ένα ζήτημα είναι η αγορά των credit default swaps, που επιτρέπει στους επενδυτές να αγοράζουν προστασία έναντι μιας οντότητας (εταιρίας ή και κράτους), που δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της. Αν οι κάτοχοι ελληνικού χρέους φανεί ότι δέχονται μια εθελοντική μείωση σε αυτά που έχουν λαμβάνειν, τα CDS δεν θα χρειαστεί να αποζημιώσουν. Αν η μείωση θεωρηθεί αναγκαστική για τους πιστωτές, τότε τα CDS θα πρέπει να πληρώσουν.

Ανακοινώνοντας την συμφωνία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν πως οι μειώσεις είναι εθελοντικές για τους επενδυτές. Την τελική όμως απόφαση, θα την πάρει μια ομάδα από εκπροσώπους μεγάλων τραπεζών και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Ούτως ή άλλως, υπάρχουν ρίσκα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η αποζημίωση κατόχων CDS, θα προκαλούσε τεράστιες απώλειες σε τραπεζικά και άλλα ιδρύματα σε παγκόσμια κλίμακα. Η αγορά των CDS είναι πελώρια, αλλά και θολή, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος απρόβλεπτων τριγμών. Η πτώχευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, έφερε στο προσκήνιο φόβους για άγνωστα ρίσκα ανοίγματος πολλών τραπεζών στην αγορά ασφαλίστρων, που συνεισέφεραν στον παγκόσμιο οικονομικό πανικό.

Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Αποζημιώσεων, μέχρι πέρσι, υπήρχαν συμβόλαια ασφάλισης επενδυτικών προϊόντων αξίας $30 τρισεκατομμυρίων. Η αξία της ασφάλισης αυτής φτάνει το $1,4 τρις. Τα Credit default swaps του ελληνικού χρέους αποτελούν μια πολύ μικρότερη αγορά, με συμβόλαια αξίας $3.7 δις να εγγυώνται $75 δις του ελληνικού χρέους.

Το ερώτημα είναι αν η συγκεκριμένη αγορά είναι αρκετά μικρή, και το χρηματοπιστωτικό σύστημα αρκετά ανθεκτικό, ώστε να μπορέσουν να πληρωθούν αυτά τα συμβόλαια, χωρίς να προκληθούν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα.

Ακόμη όμως και αν αποφασιστεί πως το κούρεμα στο ελληνικό χρέος είναι εθελοντικό για τους επενδυτές, και άρα δεν χρειάζεται να ενεργοποιηθούν τα CDS, υπάρχουν και πάλι ρίσκα για το σύστημα. Αν ακόμη και μια μείωση της τάξης του 50% στην αξία των ομολόγων δεν προκαλεί την ασφαλιστική αποζημίωση έναντι μιας χρεοκοπίας, τότε η αγορά των ασφαλίστρων θα θεωρηθεί ως ανίσχυρο εργαλείο για την προστασία των επιχειρήσεων έναντι των ρίσκων.

Το αν έχει συμβεί μια χρεοκοπία, αποφασίζεται από μια επιτροπή της Διεθνούς Ένωσης Ασφαλίστρων και Παραγώγων (International Swaps and Derivatives Association). Η επιτροπή για την Ευρώπη έχει εκπροσώπους από δέκα από τις μεγαλύτερες αμερικανικές και ευρωπα