Πολιτικοί vs τεχνοκρατών

Μήπως το υποτιθέμενο δημοκρατικό έλλειμμα της ΕΕ εξαπλώνεται πλέον σε όλα τα κράτη μέλη της;

Η άνοδος στην εξουσία των τεχνοκρατών, σπάει το παλιό ταμπού εναντίον τους. Τόσο στην Ιταλία, όσο και στην Ελλάδα, οι τεχνοκράτες είναι πλέον κυβέρνηση.

Πολλοί αναλυτές έχουν εδώ και καιρό υποστηρίξει ότι η νομιμοποίηση της ΕΕ δεν προέρχεται από την κάλπη, αλλά από την δυνατότητα που δίνει στους πολίτες της να απολαμβάνουν οφέλη. Οφέλη όπως η κοινή αγορά, και η ελεύθερη διακίνηση.

Η αποστασιοποίηση των «Ευρωκρατών»

από την καθημερινή πολιτική είναι αυτό που κάνει πετυχημένη την ΕΕ. Σε αντίθεση με τις κραυγές των ευρωσκεπτικιστών, η απογοήτευση των ψηφοφόρων με την πολιτική αντανακλά την απόσταση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ υποσχέσεων και αποτελεσμάτων, και όχι αυτήν μεταξύ των Ευρωπαίων αξιωματούχων και των απλών ψηφοφόρων.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανησυχητική δημοσκόπηση της ιταλικής La Repubblica, περισσότεροι από το 22% των Ιταλών δεν βλέπουν διαφορές μεταξύ μιας απολυταρχικής και μιας δημοκρατικής κυβέρνησης. Ένα άλλο 10% θεωρεί πιο αποτελεσματική μια απολυταρχική κυβέρνηση.

Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης στη δημοκρατία, που δεν περιορίζεται στην Ιταλία, μας θυμίζει μια ακόμη παράμετρο στην οποία βασίζεται η πίστη της ΕΕ στους τεχνοκράτες: Την ασφάλεια. Από το τέλος του ψυχρού πολέμου, αυτό που ένωσε τους Ευρωπαίους δεν ήταν το όραμα μιας δημοκρατικής Ευρώπης, αλλά αυτό της ασφάλειας.

Με όλα αυτά τα επεισόδια και τις ταραχές που βλέπουμε να εκδηλώνονται στους δρόμους της Αθήνας, της Μαδρίτης, της Ρώμης και αλλού, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε το γιατί οι περισσότεροι πολίτες δίνουν προτεραιότητα στην ασφάλεια, και δη την οικονομική.

Οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες εργάστηκαν αθόρυβα στο να διευκολύνουν την είσοδο στην ΕΕ των πρώην κομμουνιστικών χωρών της κεντρικής Ευρώπης. Η γραφειοκρατία έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μετάβαση των χωρών αυτών από την σοσιαλιστική ολιγαρχία στη καπιταλιστική δημοκρατία. Ελάχιστοι το αντιλήφθηκαν, κυρίως επειδή οι τεχνοκράτες δεν γίνονται είδηση. Η επιτυχία τους όμως στο να προσφέρουν την τεχνική υποστήριξη σε χώρες που επιδιώκουν τη συμμετοχή τους στην ΕΕ, τους προσδίδει μεγάλη νομιμότητα.

Στην Ευρώπη οι τεχνοκράτες συγκρούονται με τους πολιτικούς. Όταν μπαίνει στη μέση η πολιτική, οι τεχνοκράτες χάνουν την αξιοπιστία τους. Μια μεγάλη ένσταση απέναντι στους τεχνοκράτες είναι και το γεγονός ότι όπου επεμβαίνουν χάνεται και λίγη εθνική κυριαρχία. Σε φυσιολογικές εποχές, κάτι τέτοιο θεωρείται απαράδεκτο από τους πολίτες. Σε εποχές όμως κρίσης, η φωνή των ουδέτερων τεχνοκρατών γίνεται απαραίτητη.

Για παράδειγμα, ο Ιταλός πρωθυπουργός κος Monti, ήταν από τους πρώτους που προειδοποίησαν για τα οικονομικά δεινά της χώρας του. Παράλληλα, προειδοποίησε και για τις επιπτώσεις των απαιτήσεων των τεχνοκρατών (ΕΚΤ) όσον αφορά στις πολιτικές που απαιτούνται ως αντάλλαγμα για την αγορά ιταλικών ομολόγων.

Η ΕΕ αποτελεί μια εθελοντική συνεργασία κυρίαρχων κρατών, όμως οι απαιτήσεις που