Τεκτονικές αναταράξεις στην Μέση Ανατολή

Του  ΠΕΡΙΚΛΗ ΝΕΑΡΧΟΥ Πρέσβεως ε.τ. στο ΠΑΡΟΝ

Παροξυσμός του υπόγειου ανταγωνισμού μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών μουσουλμάνων με επικεφαλής αντιστοίχως τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν

Η Μέση Ανατολή βρίσκεται πάλι στο διεθνές προσκήνιο. Αιτία δεν είναι τη φορά αυτή το παραδοσιακό Μεσανατολικό, που παραμένει ακόμη άλυτο και λειτουργεί επί δεκαετίες ως μόνιμη εστία και μήτρα κρίσεων και αναφλέξεων. Είναι οι τεκτονικές αναταράξεις που συμπλέκουν τρεις διαφορετικούς παράγοντες και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια νέα

μεγάλη κρίση στην περιοχή και έναν νέο μεγάλο ενδομουσουλμανικό ανταγωνισμό.

Ο πρώτος παράγων είναι οι λαϊκές εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο, μ’ επίκεντρο σήμερα τη Συρία, αλλά, κατά δεύτερο λόγο, την Υεμένη και τη συνεχιζόμενη αστάθεια στην Αίγυπτο.Ο δεύτερος είναι η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ και ο ανταγωνισμός που αναπτύσσεται μεταξύ των γειτονικών χωρών, της Τουρκίας, του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, για την κάλυψη του κενού. Παραλλήλως προς τον εξωτερικό ανταγωνισμό, είναι δεδομένος στο Ιράκ και ο εσωτερικός ανταγωνισμός μεταξύ των Σιιτών, που αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, και των Σουνιτών, όπως επίσης μεταξύ των δύο τελευταίων και των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ, που ζουν ήδη σε καθεστώς αυτονομίας.

Ο τρίτος παράγων είναι η νέα διεθνής ένταση που δημιουργήθηκε μετά την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Το κρίσιμο σημείο στην έκθεση είναι η εκτίμηση ότι η χώρα αυτή είναι πια πολύ κοντά στο κατώφλι της τεχνογνωσίας που καθιστά δυνατή την κατασκευή πυρηνικών όπλων, σε πολύ σύντομο χρόνο, όταν το αποφασίσει.

Η ΣΥΡΙΑ ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ  ΕΥΡΥΤΕΡΩΝ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΩΝ

Η λαϊκή εξέγερση στη Συρία μετεξελίσσεται σε εμφύλια σύγκρουση αλλά και σε διεθνή κρίση για λόγους που δεν συνδέονται μόνο με την εσωτερική πολιτική κατάσταση, αλλά και με πολύ ευρύτερες αναμετρήσεις και ανταγωνισμούς.

Η Συρία είναι ο σύμμαχος του Ιράν, η επιρροή του οποίου προεκτείνεται, με στήριγμα τη Συρία, στον Λίβανο και στη Γάζα.

Η συμμαχική σχέση της Συρίας με το Ιράν επηρεάζει επίσης την κατάσταση στο Ιράκ, όπου διαμορφώνεται το σκηνικό ενός σκληρού εσωτερικού και εξωτερικού ανταγωνισμού μετά την αποχώρηση των Αμερικανών.

Η Τουρκία είναι ένας νέος παράγοντας που ανταγωνίζεται στη Συρία την επιρροή του Ιράν και αντιμετωπίζει τη χώρα ως προνομιακό εφαλτήριο για την προβολή στον αραβικό κόσμο της Νεο-Οθωμανικής πολιτικής.

Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενώσεως άφησε για μια κρίσιμη περίοδο ακάλυπτη στρατηγικά τη Συρία. Η Άγκυρα εκμεταλλεύθηκε τη συγκυρία για ν’ ασκήσει ωμό εκβιασμό στη Δαμασκό, απειλώντας με στρατιωτική εισβολή, εάν η τελευταία συνέχιζε την πολιτική υποστηρίξεως στους Κούρδους της Τουρκίας και στον Οτσαλάν. Η Δαμασκός υπέκυψε στον εκβιασμό και άλλαξε ριζικά την πολιτική της, διολισθαίνοντας, κάτω από τις συνθήκες αυτές, σε θέση σχεδόν δορυφόρου.

Η λαϊκή εξέγερση άλλαξε σημαντικά τα δεδομένα. Η