Aληθειες και ψεματα για τα δανεια της ελλαδας

Ρεπορτάζ : Γιάννης Παλαιολόγος
(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Η επίκληση των όρων δανεισμού που μας επιβάλλουν οι επίσημοι πιστωτές μας αποτελεί μόνιμη επωδό των ετερόκλητων αντιμνημονιακών δυνάμεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή μπορεί να διαφωνούν σε πολλά, αλλά...
συμφωνούν ότι η Ε. Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι στυγνοί τοκογλύφοι. Ακόμα και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, προ ημερών, παρατήρησε ότι οι Ελληνες έχουν «γίνει θύματα μιας τραγικής περίπτωσης τοκογλυφίας». Λίγη σημασία έχει ότι τα στοιχεία διαψεύδουν πανηγυρικά το δόγμα αυτό. Γιατί, σε σύγκριση με το τι θα αναγκαζόταν να πληρώσει το ελληνικό Δημόσιο αν έβγαινε στις αγορές, αλλά και με το τι πληρώνουν ορισμένα από τα κράτη–μέλη της Ευρωζώνης για τον δικό τους δανεισμό, προκύπτει ότι η χώρα μας χρηματοδοτείται τα τελευταία δυόμισι χρόνια με μάλλον προνομιακούς όρους. Ας δούμε πιο αναλυτικά τους αριθμούς. Tο άθροισμα του πρώτου και του δεύτερου προγράμματος διάσωσης με πόρους των κρατών–μελών της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ φτάνει τα 240 δισ. ευρώ. Το ποσό ισοδυναμεί με το 115% του ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2011. Τον Μάιο του 2010, το Eurogroup έδωσε την έγκρισή του για την παροχή διμερών δανείων από τις χώρες της Ευρωζώνης προς την Ελλάδα, συνολικού ύψους 80 δισ. ευρώ. Το δανειακό πρόγραμμα θα ξεκινούσε άμεσα και η χορήγηση των δόσεων θα συνεχιζόταν έως τον Ιούνιο του 2013 (το ποσό αυτό στη συνέχεια μειώθηκε κατά 2,7 δισ. ευρώ, λόγω άρνησης συμμετοχής της Σλοβακίας και αποχώρησης της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, όταν κι αυτές αναγκάστηκαν να ζητήσουν προγράμματα στήριξης). Το αρχικό επιτόκιο στα διακρατικά αυτά δάνεια (πληρωτέο ανά τρίμηνο) ήταν κυμαινόμενο και ισοδυναμούσε με το τρίμηνο euribor συν ένα spread τριών ποσοστιαίων μονάδων (που ανερχόταν στις 4 μονάδες για ποσά που θα εκκρεμούσαν πάνω από 3 χρόνια από την καταβολή της δόσης) συν μία προκαταβαλλόμενη προμήθεια 0,5% για κάθε δόση. Η αρχική περίοδος αποπληρωμής των δανείων αυτών ήταν πέντε χρόνια (από την καταβολή της κάθε δόσης), με διετή περίοδο χάριτος. Τον Μάρτιο του 2011 το spread επί του euribor μειώθηκε στο 2%, η λήξη επεκτάθηκε στα 10 έτη και η περίοδος χάριτος στα 4,5 έτη. Η δεύτερη ρύθμιση, που επικυρώθηκε στις 28 Μαρτίου του 2012, προβλέπει ελάχιστη διάρκεια αποπληρωμής τα 15 έτη, δεκαετή περίοδο χάριτος και μείωση του spread στο 1,5%, που ίσχυσε αναδρομικά από τον Ιούνιο του 2011. Ως αποτέλεσμα, τα επιτόκια που κατέβαλε η Ελλάδα μεταξύ Ιουνίου 2010 και Μαρτίου 2012 στους Ευρωπαίους εταίρους της κυμάνθηκαν από 2,67% έως 4,03%. Το επίσης τριμηνιαίο επιτόκιο του ΔΝΤ, για τα 30 δισ. ευρώ που δεσμεύτηκε να παράσχει στην Ελλάδα τον Μάιο του 2010, ήταν ακόμα χαμηλότερο. Σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν τα stand-by agreements του ΔΝΤ, κυμαίνεται λίγο κάτω από το 3%, σε δάνεια με πενταετή διάρκεια και περίοδο χάριτος 3 ετών. Με αυτούς τους όρους, μεταξύ του Μαΐου 2010 και του Δεκεμβρίου 2011 η Ελλάδα δανείστηκε, σε έξι δόσεις, 73 δισ. ευρώ (52,9 δισ. οι χώρες της Ευρωζώνης και 20,1 δισ. το ΔΝΤ). Τα ποσά π