Ο ανθρωπος ευθυνεται για τις επιδημιες

Ρεπορτάζ : Γιάννης Δεβετζόγλου
(από ΤΑ ΝΕΑ)
Τέσσερα νέα κρούσματα μιας νέας θανατηφόρας ασθένειας, η οποία οφείλεται σε ιό συγγενικό με τον ιό του SARS (Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο), καταγράφηκαν τις τελευταίες ημέρες στη Σαουδική Αραβία...
και στο Κατάρ. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για πιθανή νέα επιδημία, καθώς δεν γνωρίζει πόσο εύκολα μεταδίδεται και ταξιδεύει ο νέος ιός. Το μόνο γνωστό είναι ότι οφείλεται σε κορονοϊό (το σχήμα του μοιάζει με κορόνα) που ενδέχεται να προήλθε από άγριες νυχτερίδες. Οι κορονοϊοί είναι μια μεγάλη ομάδα ιών, που περιλαμβάνει από ιούς του κοινού κρυολογήματος έως τον θανατηφόρο ιό του SARS, ο οποίος εμφανίστηκε το 2002 στο Χονγκ Κονγκ και σκότωσε περίπου 800 άτομα σε 30 χώρες. Ποιος όμως δημιουργεί τους νέους ιούς και πώς; «Ο άνθρωπος δημιουργεί τις επιδημίες», αναφέρουν οι επιστήμονες. Οχι όμως μέσα στα εργαστήρια και λόγω επιστημονικών πειραμάτων. Οι επιδημίες δημιουργούνται από τις διαταραχές στις ισορροπίες της φύσης που προκαλεί η ανθρώπινη παρέμβαση. Αρκεί η διάνοιξη ενός αυτοκινητοδρόμου στη Βραζιλία και αμέσως κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους από κάποιο νόσημα 150 άνθρωποι στην Ελλάδα! Οι ειδικοί έχουν καταφέρει να αναλύσουν και να προβλέψουν τις επόμενες επιδημίες βάσει της ανθρώπινης παρέμβασης στη φύση. Οι ασθένειες, όπως αποκαλύπτεται τελικά, είναι ένα μεγάλο περιβαλλοντικό ζήτημα. Υπάρχει ένας όρος που χρησιμοποιούν τα τελευταία χρόνια οι βιολόγοι και οι οικονομολόγοι. Ο όρος αυτός είναι «υπηρεσίες οικοσυστημάτων» και αναφέρεται στους πολλούς τρόπους με τους οποίους η φύση υποστηρίζει τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Τα δάση για παράδειγμα φιλτράρουν το νερό που πίνουμε, τα πουλιά και οι μέλισσες επικονιάζουν τις καλλιέργειες. Και τα δύο αυτά παραδείγματα έχουν οικονομική και βιολογική αξία. Αν αποτύχουμε να κατανοήσουμε και να φροντίσουμε τον φυσικό κόσμο, τότε μπορεί τα συστήματά του να καταρρεύσουν. Και τα αποτελέσματα θα κοστίσουν αρκετές ζωές... Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα μοντέλο ανάπτυξης μεταδοτικών ασθενειών, το οποίο δείχνει ότι οι περισσότερες επιδημίες, όπως το AIDS, o Εμπολα, ο ιός του Δυτικού Νείλου, το SARS, η νόσος του Λιμ και εκατοντάδες άλλες που έχουν εμφανιστεί τις τελευταίες δεκαετίες, δεν προκλήθηκαν από μόνες τους· είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης παρεμβολής στη φύση. Οι ασθένειες αποκαλύπτεται τελικά ότι είναι ένα περιβαλλοντικό θέμα. Το 60% των νέων επιδημιών που επηρεάζουν τους ανθρώπους έχει προέλευση κάποιο ζώο και τα δύο τρίτα από αυτές προέρχονται από ζώα της άγριας φύσης. Ομάδες κτηνιάτρων και βιολόγων πρωταγωνιστούν σε μια τεράστια προσπάθεια σε συνεργασία με γιατρούς και επιδημιολόγους για να κατανοήσουν την οικολογία της ασθένειας. Είναι μέρος ενός προγράμματος που ονομάζεται «Πρόβλεψη», το οποίο επιχορηγείται από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Διεθνούς Ανάπτυξης. Οι ειδικοί προσπαθούν να κατανοήσουν, βασιζόμενοι στο πώς οι άνθρωποι μεταβάλλουν το περιβάλλον με τη δημιουργία μιας καινούργιας μεγάλης φάρμας ή με την κατα