Ενημερωτικά Sites: Το αναγνωστικό κοινό θα ανταποδώσει για το περιεχόμενο με αξία

Τα ενημερωτικά sites έχουν διεκδικήσει και κερδίσει το κοινό τους, το οποίο επιλέγει σταθερά το ψηφιακό περιβάλλον για να αντλήσει την πληροφορία που χρειάζεται. Ωστόσο, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα Μέσα, πολλές και από διαφορετικές κατευθύνσεις, απαιτούν συνεχή προσπάθεια. Ο στόχος; Η δημιουργία ενός δικτύου οικονομικά υγιών Μέσων, που θα παράγουν περιεχόμενο με αξία για τη ζωή των ανθρώπων.

Όλο και περισσότεροι, σταθερά online
Ξεκινώντας αξίζει να εστιάσει κανείς στο κοινό των ενημερωτικών sites και να προσπαθήσει να εντοπίσει τα χαρακτηριστικά του καθώς και τα ζητούμενα που θέτει. Και ποιοι θα μπορούσαν να «φωτίσουν» καλύτερα αυτές τις πτυχές από τους ανθρώπους που απευθύνονται καθημερινά στο συγκεκριμένο κοινό; Για τον Ηλία Αναστασιάδη, Editorial Director, Reader.gr, δεν είναι εύκολο να «περιορίσει» κανείς το κοινό των ενημερωτικών sites βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να ενημερώνονται σταθερά εντός του ψηφιακού περιβάλλοντος. «Όσο κι αν θέλουμε να κάνουμε narrow down το κοινό των ενημερωτικών sites, και παρά το γεγονός ότι συγκεκριμένα ηλικιακά κοινά προτιμούν συγκεκριμένα sites, λόγω ταύτισης απόψεων ή πολιτικού προσήμου, το προφίλ των αναγνωστών είναι ιδιαίτερα ευρύ. Είναι οι πάντες. Είτε από το mobile, είτε από το desktop, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ενημερώνονται σταθερά πια online, τόσο απευθείας από τα sites, όσο φυσικά και από τα social media», αναφέρει ο ίδιος.

Από την πλευρά του, ο Μάνος Χωριανόπουλος, Editorial Director, News24/7, παρατηρεί ότι οι γυναίκες «κερδίζουν έδαφος» και ότι η πλειοψηφία των αναγνωστών/-στριών ταυτίζεται με τον εργασιακά ενεργό πληθυσμό, ενώ αντιθέτως, απομακρύνονται οι νεότεροι σε ηλικία. «Όταν μιλάμε για αναγνώστες και αναγνώστριες, μιλάμε πια κυρίως για χρήστες κινητών τηλεφώνων. Οι γυναίκες κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος σε σχέση με το παρελθόν, όσον αφορά την παρακολούθηση των ενημερωτικών ιστοσελίδων. Ηλικιακά η πλειοψηφία είναι στο κοινό από 25-65, το οποίο έχει το θετικό της ταύτισης με τον εργασιακά ενεργό πληθυσμό, ωστόσο υπάρχει μεγάλο κενό από τα 25 και κάτω. Οι νέες γενιές απομακρύνονται από τα ΜΜΕ γενικά, και με ευθύνη των Μέσων καθώς και λόγω των αλλαγών στον τρόπο σκέψης, αλλά και κατανάλωσης ειδήσεων, που έχει προκαλέσει η εξέλιξη της τεχνολογίας», όπως επισημαίνει.

Στις προτιμήσεις των κοινών των ενημερωτικών sites εστίασε η Αμαλία Κάτζου, Διευθύντρια, Newsbomb.gr, τονίζοντας ότι «ενδιαφέρονται για πολιτικά, κοινωνικά, ανθρωπιστικά και πολιτιστικά θέματα. Αναζητούν πολυμεσικά Μέσα, που βασίζονται στη σύζευξη γραπτού κειμένου, φωτογραφίας και οπτικού υλικού, και θεωρούν αυτονόητη τη διάδραση ή και τον σχολιασμό της είδησης. Επικεντρώνονται σε θέματα που επηρεάζουν την προσωπική τους ζωή, τα λεγόμενα χρηστικά θέματα, και την τοπική τους κοινότητα, ενώ ενδιαφέρονται για ειδήσεις που είναι παράξενες και τους ξυπνούν υπαρξιακά ερωτήματα. Συνολικά, επιδιώκουν να είναι ενήμεροι για τα τρέχοντα γεγονότα σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο».

Ανάγκη για οικονομικά υγιή ΜΜΕ
Τα ενημερωτικά sites, λοιπόν, έχουν το κοινό τους, το οποίο ωστόσο μοιάζει να ζητά κάτι παραπάνω από αυτά. Αυτό προκύπτει, τουλάχιστον, από τα αποτελέσματα του Digital News Report 2023 του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, σύμφωνα με τα οποία το κοινό στην Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά εμπιστοσύνης και υψηλά αποφυγής των ειδήσεων. Αναλυτικότερα, ανάμεσα στις 46 χώρες του δείγματος της έκθεσης, η Ελλάδα σημείωσε το χαμηλότερο ποσοστό σε εκείνους που απαντούν πως εμπιστεύονται «τις περισσότερες ειδήσεις τις περισσότερες φορές» (19%), παρουσιάζοντας μείωση 8 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2022. Όσον αφορά την τάση αποφυγής της ενημέρωσης, αξίζει να αναφερθεί ότι το 57% του δείγματος στην Ελλάδα απάντησε πως αποφεύγει ενεργά μερικές φορές ή συχνά την ενημέρωση. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό στο δείγμα των 46 χωρών μαζί με τη Βουλγαρία.

Πιο συγκεκριμένα, τα θέματα με τα μεγαλύτερα ποσοστά αποφυγής αφορούσαν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (38%) και τα αθλητικά (35%), ενώ ακολουθούσαν οι ειδήσεις που σχετίζονται με το αστυνομικό ρεπορτάζ και εγκλήματα (34%). Επιπλέον, το μέρος του δείγματος που αποφεύγει ενεργά την ενημέρωση ενδιαφέρεται λιγότερο για τις ειδήσεις σχετικά με τις εξελίξεις της ημέρας (47%) και περισσότερο για θετικές ειδήσεις (64%), ειδήσεις για ανθρώπους σαν και εκείνους (59%) και δημοσιογραφία που προτείνει λύσεις σε προβλήματα (58%).

«Η αξιοπιστία των ΜΜΕ, στην Ελλάδα και διεθνώς, βαίνει διαρκώς μειούμενη καθώς ενισχύεται η αίσθηση των πολιτών ότι η λεγόμενη “4η εξουσία” δεν υπακούει στη διάκριση των εξουσιών. Τα ΜΜΕ, όπως και όλες οι επιχειρήσεις, δεν βγήκαν αλώβητα από τη δεκαετή οικονομική κρίση, με αποτέλεσμα να αδυνατίσουν οι άμυνές τους απέναντι στην εκάστοτε εξουσία», σχολιάζει ο Μάνος Χωριανόπουλος, προσθέτοντας ότι «η τάση αυτή μπορεί να αντιστραφεί μόνο αν τα ΜΜΕ είναι οικονομικά υγιή, οι δημοσιογράφοι αμείβονται καλά και έχουν την προστασία του Μέσου τους όταν διεξάγουν τις έρευνές τους, απέναντι στην εκάστοτε εξουσία», ενώ καταλήγει στο ότι «πρέπει να πάψει η σύγχυση μεταξύ γεγονότων και άποψης/ θέσης. Οι απόψεις είναι ελεύθερες, αλλά τα γεγονότα είναι ιερά και το ρεπορτάζ είναι “ακριβό σπορ”. Η εποχή των “εξαφανισμένων ειδήσεων”, οδηγεί τα ΜΜΕ να ψάχνουν το κοινό τους, που πλέον έχει άλλες επιλογές αν νιώσει ότι τα mainstream media του κρύβουν την πραγματικότητα».

Επιστροφή στις βασικές αρχές
Οι αρνητικές αυτές τάσεις μπορούν να αντιστραφούν, σύμφωνα με τον Ηλία Αναστασιάδη, εφόσον τα ενημερωτικά sites επενδύσουν περισσότερο στην ερευνητική δημοσιογραφία, περιορίσουν το copy paste και την αναπαραγωγή non papers και εστιάσουν στο εξυπνότερο και «οικονομικότερο» γράψιμο. Όπως εξηγεί: «Ο χρόνος του χρήστη είναι κατακερματισμένος και σαφέστατα περιορισμένος. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα γυρίσει την πλάτη σε καμιά καλογραμμένη είδηση. Ο αναγνώστης ή η αναγνώστρια που καταλαβαίνει πως το Μέσο τον/ τη σέβεται θα ανταποδώσει με engagement και αφοσίωση».

Στις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας εστίασε, κατά την τοποθέτησή της, και η Αμαλία Κάτζου, προσθέτοντας ότι «οι ενημερωτικοί ιστότοποι πρέπει να κινούνται με οδηγό τον σεβασμό της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, την αμεροληψία της ειδησεογραφικής τους ύλης, τη διασταύρωση μιας είδησης, την παροχή πλουραλιστικής και υψηλής ποιότητας ενημέρωσης, καθώς και την αναγραφή της πηγής» για να εδραιώσουν την αξιοπιστία τους και την εμπιστοσύνη του κοινού. «Η επένδυση στο εξειδικευμένο δημοσιογραφικό προσωπικό είναι ουσιαστική, με έμφαση στο πρωτογενές υλικό, την αξιολόγηση των πηγών και την επαφή με τον χρήστη σε όλα τα κανάλια που καταναλώνει περιεχόμενο. Η καταπολέμηση των fake news είναι επίσης ένα βασικό ζήτημα όπως και τα ηθικά ζητήματα που η ανάπτυξη του ΑΙ και στον τομέα παραγωγής περιεχομένου δημιουργεί σταδιακά», συνεχίζει η ίδια.

Το συνδρομητικό μοντέλο
Επιστρέφοντας στο ζητούμενο για οικονομικά υγιή Μέσα, αυτό θα μπορούσε να υποστηριχθεί και στη βάση ενός συνδρομητικού μοντέλου λειτουργίας. Αν και διατυπώνονται αμφιβολίες για το κατά πόσον μπορεί το ελληνικό κοινό να υποστηρίξει αυτό το μοντέλο, γίνονται ήδη προσπάθειες από ελληνικά sites προς αυτή την κατεύθυνση, όπως από το Inside Story, ενώ μέσα στο 2023 η ψηφιακή έκδοση της Καθημερινής,

το kathimerini.gr, εισήλθε σε μια νέα εποχή, επενδύοντας σε αυτό το μοντέλο. «Τον Οκτώβριο του 2023 λανσάραμε τη νέα συνδρομητική υπηρεσία με στόχο να αναβαθμίσουμε την εμπειρία του αναγνωστικού κοινού», ανάφερε o Θοδωρής Γκιαούζης, CRM Executive, «Η Καθημερινή», για να προσθέσει: «Εστιάσαμε στα μέλη και στη συνδρομητική μας κοινότητα, αναπτύσσοντας ένα ευρύ newsletter portfolio, ώστε να λαμβάνουν την ενημέρωσή τους με τον τρόπο που επιθυμούν. Γι’ αυτό δημιουργήσαμε ένα “νέο” κανάλι διεπαφής που, μεταξύ άλλων, μας επιτρέπει να ξεπερνάμε, σε ένα βαθμό, τον “ελέφαντα στο δωμάτιο”, που ακούει στο όνομα social media, τα οποία αλλάζουν συχνά τη στρατηγική τους και προχωρούν σε μια κατεύθυνση όχι τόσο “φιλική” προς τους publishers. Πέρα, λοιπόν, από τη γενική πρόκληση του να κεντρίσουμε την προσοχή των χρηστών για 45΄΄ – αυτό είναι το attention span σήμερα –, είμαστε σε συνεχή εγρήγορση για να μετακυλίουμε άμεσα δυνάμεις σε κανάλια με πρόσφορο έδαφος για τη δημοσιογραφία».

Για τα πλεονεκτήματα αυτού του εναλλακτικού επιχειρηματικού μοντέλου στα ειδησεογραφικά Μέσα, είχε μιλήσει σε συνέντευξή της στο MW, η Helen Konstantopoulos, Vice President, International Circulation & Development των The New York Times. Η Konstantopoulos ανέλυε τις συνθήκες που οδήγησαν τους The New York Times, το 2013, να επενδύσουν σε μια «subscription-first» στρατηγική, η οποία μπορεί να προσφέρει εξαιρετικό περιεχόμενο στο αναγνωστικό κοινό αλλά και ένα ποιοτικό διαφημιστικό περιβάλλον για τα brands. Καθώς η διαφημιστική αγορά δέχθηκε έντονη πίεση από τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες, το Μέσο διέκρινε την ανάγκη να ενισχύσει τη στρατηγική του για την προσέλκυση επί πληρωμή συνδρομητών και παρουσίασε το 2013, το paywall. Υποστηρίζοντας το μοντέλο, συνεχίζει να επενδύει στην αίθουσα σύνταξης, ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους, και να παράγει περιεχόμενο που προσθέτει αξία στη ζωή των ανθρώπων. Η ίδια τόνιζε ότι τα συνδρομητικά Μέσα μπορούν να δημιουργήσουν διαφημιστικά formats, που δεν υποβαθμίζουν την εμπειρία του χρήστη, διατηρώντας το product και user experience στο επιθυμητό επίπεδο, ενώ εξασφαλίζουν ένα ποιοτικό και brand-safe διαφημιστικό περιβάλλον και βοηθούν τους διαφημιζόμενους να προσεγγίσουν το σωστό κοινό, βάσει πληροφοριών που έχουν αντληθεί από first party data.

Οι τάσεις στη διαφημιστική προβολή
Ανοίγοντας λοιπόν, το κεφάλαιο της διαφημιστικής προβολής των brands στα ενημερωτικά sites, αξίζει να σταθούμε στις τάσεις που θα την επηρεάσουν το επόμενο διάστημα.
Η προτίμηση των χρηστών στο video περιεχόμενο επηρεάζει ευρύτερα το οικοσύστημα της επικοινωνίας και στο πλαίσιο αυτού το κομμάτι της διαφημιστικής προβολής και επένδυσης, που απαιτείται, όπως επισημαίνει η Σταυρούλα Δριτσέλη, Senior Advertising Director, DPG Digital Media Group. «Τα κοινά, η νέα γενιά και οι κουλτούρες αλλάζουν. Ο χρήστης πλέον καταναλώνει μ’ έναν διαφορετικό τρόπο περιεχόμενο, ο οποίος είναι βασικά video first. Επομένως, από την πλευρά των publishers, έχοντας το video να κυριαρχεί και στο digital πλέον, με τον χρήστη να μπορεί να το καταναλώνει όπου και όποτε θέλει, απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη και dedicated επένδυση σε όλα τα κανάλια διανομής όπου υπάρχει video content, είτε είναι on site, είτε είναι στις SoMe ή Entertainment platforms», αναφέρει χαρακτηριστικά. Επιπλέον, η ίδια τονίζει ότι το περιεχόμενο διατηρεί τη θέση του στην κορυφή, «με ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση μέσα από branded content, natives και creative ideas», ενώ επισημαίνει τη δύναμη του brand experience που «φέρνει με ένα δημιουργικό και βιωματικό τρόπο τα brands σε επαφή με τους καταναλωτές, επιτυγχάνοντας μεγαλύτερη ανάπτυξη μέσω των phygital activations».

Μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης στο native εντοπίζει και ο Μάνος Χωριανόπουλος: «Ήδη η αγορά έχει αφομοιώσει το native τόσο στο επίπεδο της αρθρογραφίας, όσο και σε περισσότερο σύνθετες παραγωγές. Εδώ, υπάρχει ακόμη μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης, το οποίο δεν ξέρουμε πού μπορεί να μας οδηγήσει στην πορεία». Δυναμική διακρίνει και στα events, τα οποία «εξελίσσονται ραγδαία και αγκαλιάζονται όλο και πιο οργανικά από τη διαφημιστική αγορά, αλλά και από το αναγνωστικό κοινό», ενώ ο ίδιος πιστεύει στη δύναμη και την ανθεκτικότητα των banner, «το φυσικό μέσο διαφήμισης σε sites, όλων των κατηγοριών».

Πέρα από τα διαθέσιμα formats, ο Θοδωρής Γκιαούζης εστιάζει στα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους οι ενημερωτικοί ιστότοποι, τα οποία μπορούν να εξυπηρετήσουν την αποτελεσματικότερη στόχευση του κοινού από τα brands. «Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό περιβάλλον, όπου η ανησυχία για την ιδιωτικότητα επηρεάζει άμεσα τη δυνατότητα αποτελεσματικής στόχευσης και παρακολούθησης του marketing attribution, αξιοποιούμε ως kathimerini.gr, εδώ και πάνω από ένα χρόνο, σύγχρονα εργαλεία AI για να προσφέρουμε ακόμη πιο προσωποποιημένη εμπειρία για τα κοινά των διαφημιζομένων. Αξιοποιούμε τα first party data και, παράλληλα, έχουμε τη δυνατότητα για δημιουργία και στόχευση κοινών με βάση δημογραφικά, ψυχογραφικά και άλλα δεδομένα. Μακροπρόθεσμα, λοιπόν, θα πετύχουμε ένα καλύτερο ROI για τους συνεργάτες μας και μια πλήρως προσωποποιημένη εμπειρία για το κοινό μας», τονίζει ο ίδιος.

Στα χρονιά του Gen AI
Η ενημέρωση στο ψηφιακό περιβάλλον χρειάζεται να προσαρμόζεται συνεχώς στις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που δημιουργούνται εντός του. Μπορεί να προσφέρονται στους εκδότες συνεχώς νέα εργαλεία προσέγγισης και διάδρασης με το κοινό τους, αλλά παράλληλα καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, που χρειάζεται πλέον να διαχειριστούν τόσο οι εκδότες όσο και οι διαφημιζόμενοι είναι η εξάπλωση των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης.

«Η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης είναι κάτι σαν δίκοπο μαχαίρι. Μπορεί να βοηθήσει δομικά, μπορεί ταυτόχρονα να κοστίσει», ξεκαθαρίζει ο Ηλίας Αναστασιάδης. Πράγματι, η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει εργαλεία και νέες δυνατότητες, χωρίς , ωστόσο να απουσιάζουν οι κίνδυνοι. Ενδεικτική είναι η ανάλυση της NewsGuard σύμφωνα με την οποία η διαφημιστική δαπάνη μεγάλων brands χρηματοδοτεί την παραπληροφόρηση, μέσω του programmatic media buying. Συγκεκριμένα, κατέγραψε ότι περισσότερα από 140 μεγάλα brands πλήρωσαν για διαφημίσεις που καταλήγουν σε junk websites, που συντάσσονται με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.

«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο, αλλά αν δεν χρησιμοποιηθεί με κανόνες και δικλείδες ασφαλείας, θα επιτείνει απλώς τη σύγχυση στη δημόσια σφαίρα και θα επιδεινώσει τους δείκτες αξιοπιστίας των ΜΜΕ», σχολιάζει ο Μάνος Χωριανόπουλος, δίνοντας το στίγμα μιας προσέγγισης που μπορεί να προστατεύσει αλλά και να ωφελήσει τον ζωτικό χώρο της ενημέρωσης.

«Η ελευθερία του Τύπου είναι κομβική»
«Η ελευθερία του Τύπου είναι κομβική, αν και τα ίδια τα Μέσα πρέπει πρώτα να εξαντλήσουν το δικό τους περιθώριο σχετικά. Αν οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι δεν τολμήσουν, η θέση μας στο παγκόσμιο ranking θα πηγαίνει όλο και προς τα κάτω. Δεν είναι εύκολο, δεν θα είναι εύκολο, αλλά μερικές φορές χρειάζεται περισσότερη δράση, παρά αντίδραση».

Δημιουργώντας κοινότητα
«Το αναγνωστικό κοινό της “Καθημερινής” είναι ενεργοί πολίτες, θέλουν να γνωρίζουν τις τελευταίες εξελίξεις και τους αρέσει να συζητούν για την επικαιρότητα. Άνδρες και γυναίκες, ηλικίας 25-65 ετών, ζουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε χώρες όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ και το Ην. Βασίλειο, ενώ επισκέπτονται την kathimerini.gr τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες της “Καθημερινής” δεν είναι περαστικοί, αλλά μια κοινότητα που στον πυρήνα της αριθμεί πάνω από 110.000 εγγεγραμμένα μέλη. Διαβάζουν περισσότερα από 25 άρθρα κάθε μήνα στην ιστοσελίδα μας, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σχολιάζοντας κάτω από τα άρθρα ή ψυχαγωγούνται μέσα από παιχνίδια γνώσεων και λογικής».

«Ο αυξημένος ανταγωνισμός επιβάλλει συνεχή καινοτομία και προσαρμογή»
«Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο χώρος της ενημέρωσης σήμερα είναι πολυπλοκότερες και αξίζουν λεπτομερούς εξέτασης. Ο αυξημένος ανταγωνισμός επιβάλλει συνεχή καινοτομία και προσαρμογή, ενώ οι γρήγορες τεχνολογικές μεταβολές δημιουργούν συνεχείς προκλήσεις στην παρακολούθηση και προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες. Παράλληλα, η αλλαγή στους αλγόριθμους των μεγάλων πλατφορμών από τη μια και η εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης και στον τομέα παραγωγής περιεχομένου δημιουργούν ένα νέο οικοσύστημα. Απαιτούνται σίγουρα γρήγορα αντανακλαστικά από τους οργανισμούς για την αξιολόγηση των νέων δεδομένων και διαρκής εκπαίδευση των επαγγελματιών του χώρου με βάση τις νέες τάσεις, διατηρώντας παράλληλα τα υψηλά δημοσιογραφικά στάνταρ στην παραγωγή ποιητικής και πρωτογενούς είδησης».

«H μεγαλύτερη πρόκληση για τα ΜΜΕ είναι η ανάκτηση του χώρου που έχουν παραδώσει»
«H μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ σήμερα είναι η ανάκτηση του χώρου που έχουν παραδώσει στα Social Media και σε άλλους διαύλους ενημέρωσης με δική τους ευθύνη. Η ανάκτηση της αξιοπιστίας, αλλά και η προσαρμογή στις νέες πλατφόρμες είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επιβίωσή τους. Η προσαρμογή πρέπει να γίνει με κύριο στόχο την προσέλκυση κοινών που έχουν αποξενωθεί από τα ΜΜΕ, χωρίς όμως την απεμπόληση βασικών αρχών της δημοσιογραφίας».