Πέταξε… βόμβα με το «καλημέρα»

Με το «καλημέρα», την ορκωμοσία της δηλαδή, η νεοεκλεγείσα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα, επέλεξε να ναρκοθετήσει τις σχέσεις με την Ελλάδα αποκαλώντας τη χώρα της «Μακεδονία», παρά το γεγονός ότι στο κείμενο του όρκου αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία», και προκαλώντας πολύ έντονες αντιδράσεις.

Η πρεσβετής της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση της Βουλής

για την ορκωμοσία της Σιλιάνοφσκα, αποχώρησε εις ένδειξη διαμαρτυρίας για την κίνηση αυτή που ουσιαστικά «ακυρώνει» τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία ήταν προϋπόθεση για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ.

Ομως χθες το απόγευμα, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας Κρέναρ Λόγκα έθεσε θέμα ακυρότητας της ορκωμοσίας, γράφοντας στον λογαριασμό του στο Facebook ότι «η ασέβεια προς το συνταγματικό όνομα του κράτους καθιστά άκυρο τον όρκο της Σιλιάνοφσκα». Πρόσθεσε ότι «πρέπει είτε να επαναληφθεί η διαδικασία είτε τη θέση του προέδρου της χώρας να αναλάβει προσωρινά ο πρόεδρος του κοινοβουλίου Γιόβαν Μίτρεσκι», βάζοντας φωτιά στο πολιτικό σκηνικό.

Αμεση απάντηση

Η 71χρονη καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου εξελέγη πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών ως υποψήφια του εθνικιστικού κόμματος VMRO-DPMNE με ποσοστό 65%. Ταυτόχρονα το VMRO κατήγαγε μεγάλη νίκη, καταλαμβάνοντας 58 από τις 120 έδρες της Βουλής και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με συνασπισμό αλβανικών κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Πάντως, το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι, αντέδρασε έντονα, εκτιμώντας πως η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα κατά την ορκωμοσία της παραβίασε το Σύνταγμα και δημιούργησε κρίση στις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα. «Λυπούμαστε για την ομιλία της Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα. Με την πρώτη της κιόλας φράση παραβίασε το Σύνταγμα, μην αναφέροντας τη λέξη Δημοκρατία, ούτε την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, με όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο… Με την πρώτη της φράση προκάλεσε ήδη κρίση μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας», δήλωσε ο Αρμπερ Αντέμι, βουλευτής του DUI.

Το θέμα έσπευσε να σχολιάσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ: «Προκειμένου η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την επιτυχημένη πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας η χώρα να συνεχίσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών».

Οι έντονες αντιδράσεις προς τα Σκόπια δεν σταμάτησαν εκεί. «Πολύ απογοητευτικό» χαρακτήρισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ με ανάρτησή του το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά την τελετή ορκωμοσίας». Επισήμανε ότι «η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία της συνεχούς εφαρμογής των νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα». Αλλά και η εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν Μαμπίλα Μασράλι τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά την τελετή ορκωμοσίας» και σημείωσε ότι η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα.