Ανησυχία για το μέλλον της Wikipedia

Η Wikipedia δεν είναι απλώς μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, τουλάχιστον όχι για τους ανθρώπους που συντονίζουν το έργο της Wikimedia Foundation, όπως ο Ασάφ Μπάρτοφ, υπεύθυνος επικοινωνίας για το νότιο ημισφαίριο, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα για μια διάλεξη χθες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Γι αυτόν και τους φανατικούς «wiki-παιδιστές» είναι μια κοινότητα ανθρώπων, που κοινωνούν

δωρεάν τη γνώση σε όλους. Κι όταν λεν όλους εννοούν όλους. Οι εθελοντές της γράφουν τα λήμματά τους σε 280 γλώσσες, πολλές εκ των οποίων δεν υπάρχουν καν στον ψηφιακό κόσμο και δημιουργούνται εκ τους μηδενός (με νέα λογισμικά που «τρέχουν» π.χ. μια ινδική διάλεκτο), διότι διαφορετικά δεν μπορεί να επιτευχθεί ο κεντρικός της στόχος: «Η Wikipedia» όπως αποσαφήνισε από την αρχή της ομιλίας του ο Ασάφ Μπάρτοφ, «θέλει να φτιάξει ένα κόσμο στον οποίο το κάθε ανθρώπινο πλάσμα θα έχει πρόσβαση στη γνώση. «Σήμερα , απλώς ονειρευόμαστε έναν τέτοιο κόσμο».

Η ομιλία του σε ένα μικρό αλλά εξοικειωμένο με τον θαυμαστό, ηλεκτρονικό κόσμο, κοινό, είχε τον ενθουσιασμό μιας λαμπρής διαδρομής με την πέμπτη σε επισκεψιμότητα θέση στο Web, τα 500 εκατομμύρια επισκέπτες ανά μήνα αλλά και τον προβληματισμό για την πτώση του αριθμού των συντακτών των άρθρων (-25% από το 2007), για τη μειωμένη γυναικεία παρουσία (μόλις το 10-12% των λημμάτων γράφονται από γυναίκες), για τα γηρατειά που έρχονται νωρίς στο αχανές ιντερνετικό στερέωμα αν δεν ανανεώνεται η πληροφορία ή το λογισμικό σου.

Τα ελληνικά μεγέθη λαμπρά: Η ελληνική έκδοση με τα 86.500 λήμματα είναι από τις πιο πλούσιες, με 240 συντάκτες να γράφουν περισσότερα από πέντε λήμματα το μήνα, με 40 να γράφουν περισσότερα από εκατό, με σχολικές τάξεις να φτιάχνουν συλλογικά ένα λήμμα ως μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Εδώ εμπλέκεται και ο Σύλλογος των Φίλων της Μουσικής, που με τη Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη, έφτιαξε την ομάδα των School Wikipedians. Σε συνεργασία με το Αμερικανικό Κολέγιο Pierce πραγματοποίησε εργαστήρια εμπλουτισμού της ελληνικής Wikipedia, στο οποίο συμμετείχαν 26 παιδιά Γυμνασίου. Οι συναντήσεις αυτές των School Wikipedians έγιναν έπειτα από συνεννόηση με τους καθηγητές των σχολείων, στο πλαίσιο του μαθήματος της μουσικής και η συγγραφή των λημμάτων ήταν κομμάτι της σχολικής εργασίας τους.

Όχι τυχαία, ο Ασάφ Μπάρτοφ επισκέφτηκε κάποια σχολεία και μίλησε για την συγκρουσιακή σχέση της Wikipedia στο παρελθόν με την εκπαιδευτική πλειοψηφία που τη θεωρούσε μη αξιόπιστη πηγή. Όμως, η εικόνα αυτή άλλαξε και από τις πραγματικότητες - είτε το έλεγε κάποιος είτε όχι διάβαζε τη Wikipedia - και από την στάση της ίδιας της εγκυκλοπαίδειας που παρότρυνε σε έρευνα, κριτική προσέγγιση και διόρθωση των λημμάτων της.

Εξάλλου, αν γράψεις wikistream ένας on line κόσμος συγγραφής και διόρθωσης λημμάτων ανοίγεται μπροστά σου. Την ώρα που κάποιος γράφει, κάποιος τον βλέπει. Κοινή γνώση, σε κοινή θέα με όσα μπορεί να σκεφτείς κανείς που παρακολουθεί ή παρακολουθείται...

Ελεωνόρα Ορφανίδου