Ρήξη; Η διέξοδος από την κρίση της Ευρωζώνης

Πρόκειται για την πρόσφατη (τρίτη) μελέτη των οικονομολόγων της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου με τίτλο: «Ρήξη; Η διέξοδος από την κρίση της Ευρωζώνης». Οι συντελεστές της μελέτης που....
ανήκουν στην ομάδα Έρευνα για το Χρήμα και τον Χρηματοπιστωτικό Τομέα (Research on Money and Finance, RMF) του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (SOAS) και συντονίζονται από τον καθ. Κώστα Λαπαβίτσα, τονίζουν μεταξύ άλλων:
Η κρίση της Ευρωζώνης είναι μέρος της παγκόσμιας αναταραχής που ξεκίνησε το 2007 ως αμερικάνικη κρίση στην αγορά ακινήτων, έγινε παγκόσμια τραπεζική κρίση, μετατράπηκε σε παγκόσμια ύφεση, και ως εκ τούτου οδήγησε σε κρίση του δημόσιου χρέους. Στα τέλη του 2011 υπάρχει ο κίνδυνος της επιστροφής σε μια τραπεζική κρίση στην Ευρώπη και αλλού. Στην καρδιά της αδυναμίας των Τραπεζών βρίσκεται το ιδιωτικό και το δημόσιο χρέος που συσσωρεύτηκε κατά την περίοδο της έντονης χρηματιστικοποίησης τη δεκαετία του 2000.
Το ευρώ είναι μια μορφή διεθνούς αποθεματικού νομίσματος που δημιουργήθηκε από μια ομάδα ευρωπαϊκών κρατών για να εξασφαλίσει πλεονεκτήματα υπέρ των Ευρωπαϊκών Τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων της .Το ευρώ επιχείρησε να γίνει ανταγωνιστικό έναντι του δολαρίου, αλλά χωρίς να έχει την υποστήριξη ενός αντίστοιχα ισχυρού ενιαίου κράτους. Το ευρώ έπαιξε ρόλο διαμεσολαβητή στην Ευρώπη ,στη διάρκεια της παγκόσμιας κρίσης που ξεκίνησε το 2007. Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) δημιούργησε ένα τεχνητό διαχωρισμό μεταξύ κέντρου και περιφέρειας και εισήγαγε ανάμεσά τους , σχέσεις ιεραρχίας και διακρίσεων με αποτέλεσμα να αναδειχθεί η Γερμανία ως η κύρια οικονομική δύναμη της Ευρωζώνης.
Η πολιτική της Ευρωζώνης για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι βαθύτατα νεοφιλελεύθερη: περικοπή των δημόσιων δαπανών, αύξηση των έμμεσων φόρων, μείωση των μισθών, περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών και ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές απειλούν να μετατοπίσουν την ισορροπία της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής εξουσίας υπέρ του κεφαλαίου και κατά της εργασίας σε όλη την Ευρώπη. Η λιτότητα είναι αντιφατική, διότι οδηγεί σε ύφεση με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται το βάρος του χρέους και να τίθενται σε κίνδυνο οι τράπεζες και περαιτέρω η ίδια η νομισματική ένωση. Αυτή η αντίφαση είναι συνδεδεμένη με τη φύση της ΟΝΕ ως συμμαχία διαφορετικών κρατών με διαφορετικές ανταγωνιστικότητες. Ως αποτέλεσμα, η ΟΝΕ, σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα έντονο δίλημμα: είτε να δημιουργήσει κρατικούς μηχανισμούς που θα μπορούσαν να επιβάλλουν πολιτικές αύξησης της ανταγωνιστικότητας στην περιφέρεια ή να υποστεί ρήξη.
Η εμμονή του διαχωρισμού μεταξύ πυρήνα και περιφέρειας, η απουσία αποτελεσματικών θεσμικών αλλαγών για την ίδια την ΟΝΕ, οι πιέσεις για λιτότητα και η απειλή κατά των τραπεζών δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες για τις περιφερειακές χώρες. Οι μελλοντικές προοπτικές είναι δυσοίωνες και περιλαμβάνουν χαμηλή ανάπτυξη, υψηλή ανεργία και επιδείνωση του βάρους