Ο Κάρλ Μάρξ και η Επανάσταση του 1821

Γράφει ο Χρήστος Η. Χαλαζιάς

Η εξέγερση του Ελληνικού λαού κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στο διάβα του χρόνου έχει προκαλέσει σειρά αμφισβητήσεων, οξύτατη ιδεολογική κριτικής, και αρκετοί «προοδευτικοί» «διανοούμενοι» «και άσχετοι πανεπιστημιακοί» που αυτοαποκαλούνται «ιστορικοί» προσπάθησαν με διάφορες παραχαράξει να την συκοφαντήσουν όπως οι Σουλιώτησες «…κατακρεμνίστηκαν είτε απωθούμενες στην άκρη του γκρεμού από τους οπισθοχωρούντες μαχητές…» κ.α.
Ή να θέσουν το δίλημμα πια κοινωνική τάξη την έκανε χωρίζοντας το λαό δημιουργώντας ταξική σύγχυση. Τα παραχαραγμένα στοιχεία τους δεν είχαν ποτέ τη δυνατότητα να αντέξουν στο χρόνο και ανατράπηκαν, γιατί η αλήθεια είναι ποιο ισχυρή από το ψέμα.
Οι πρωταγωνιστές της επανάστασης του1821 ευτυχώς άφησαν γραπτά κείμενα που κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβήτηση.
Πέρα όμως από τα κείμενα αυτά υπάρχουν και κείμενα ξένων πολιτών που εκείνη την περίοδο ασχολιόντουσαν με τα δρώμενα στα Βαλκάνια όπως και αυτά του Μαρξ.

«Ο πρωτοσύγκελος Φραντζής εις την ιστορίαν του αποδίδει την πρώτην ενέργεια της Επαναστάσεως εις τρεις τάξεις ανθρώπων: Εις το Ιερατείον τους Προεστούς και τον λαόν χωρίς διάκρισιν. Ημείς, καθώς γνωρίζομεν, εις την Στερεάν Ελλάδα και εις τα νήσους ακόμη, πολλά ολίγοι ενήργησαν εκ μέρους και ολίγοι από τους αρχιερείς και ιερείς. Μάλιστα έχουμεν παράδειγμα τον Ζαφειράκην πρώτον (προεστόν) Νιαούσης όστις υποπτεύθει την αποβολήν του επρόδωσε τον Ύπατρον, τον Τζολάκογλου ( Αγράφων) παρομοίως και τους προεστούς ακόμη του Μουρίλου, τους οποίους εφόνευσαν οι Κοντογιανναίοι. Ότι αυτοί (οι προεστοί) όχι μόνον δεν έλαβαν μέρος αλλά καταδίωξαν τους Εταισριστάς. Τουναντίον δε ενήργησαν την Επαναστάσιν έμποροι, τεχνίται από διάφορα επαγγέλματα αιτινες τρέχοντες εις ξένους τόπους. Ευρώπην, Ανατολικήν και Ευρωπαϊκήν Τουρκία, εγνώριζαν την δύναμιν των Οθωμανών, και είχαν την τόλμην να αδράξουν τα όπλα εναντίον των. Ας εξετάσει διακεκριμένως οποιοοσδήποτε έλαβε μέρος εις την Επανάστασιν και θέλει ιδεί ότι η τάξις των ξενιτευμένων λογιοτάτων και εμπόρων είναι η πρώτη ήτις, ετόλμησε και εκίνησε τον μοχλόν τούτον (τη Φιλική Εταιρία) και έμβασεν και τους Προεστούς και τους Αρματολούς εις τα αίματα».
Αυτά γράφει στα απομνημονεύματά του ο Νικ. Κασομούλης ο οποίος και υποστηρίζει πως την Επανάσταση του 1821 την έκανε βασικά η μεσαία τάξη κυρίως και κατά δεύτερο λόγο ο λαός. Και πολλοί άλλοι αγωνιστές και ιστορικοί έχουν την ίδια γνώμη. Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη από άλλους όπως του Σπύρου Τρικούπη και Αλέξη Μαυροκορδάτου που εξαίρουν την αποφασιστική συμβολή του Κλήρου και των Προεστών. «Η άποψη μου πως η Ελληνική Επανάσταση του 1821 οργανώθηκε από την αστική τάξη δεν προκάλεσε μόνο την κραυγαλέα κριτική των πανεπιστημιακών και ιστορικών, αλλά το 1933 αποδοκιμάσθηκε από μερίδα αριστερών μελετητών. Πρώτος ο Γ. Ζευγός διατύπωσε αντίθετη γνώμη για να δικαιολογήσει τι θεωρίες του Νίκου Ζαχαριάδη ότι αστική τάξη στην Ελλά