Ποιος το περίμενε ότι το να τυπώσουμε τόσο πολύ χρήμα θα προκαλούσε τόσο μικρό πληθωρισμό;

Του Paul Krugman

Οι Ρεπουμπλικανοί συνεχίζουν να αναζητούν απελπισμένα έναν υποψήφιο για το προεδρικό χρίσμα που δεν θα ονομάζεται Ουίλιαμ Μ. Ρόμνεϊ. Νέες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, τουλάχιστον στην Αϊοβα, ο Νιουτ Γκίνγκριτς παίρνει την κατιούσα. Επόμενος στη σειρά ο βουλευτής Ρον Πολ.
Ο Ρόμνεϊ δεν εμπνέει εμπιστοσύνη επειδή θεωρείται ότι υποστηρίζει κυνικά όποια άποψη πιστεύει ότι θα προωθήσει την καριέρα του - κατηγορία που του έχει κολλήσει διότι αληθεύει. Ο Πολ, αντιθέτως, είναι συνεπής. Στοιχηματίζω ότι δεν πρόκειται να βρείτε βίντεο παλαιότερων ετών στα οποία θα υποστηρίζει τα αντίθετα απ' όσα υποστηρίζει σήμερα.

Δυστυχώς ο Πολ διατηρεί την συνέπειά του αγνοώντας την πραγματικότητα, προσκολλημένος στην ιδεολογία του παρ' ότι τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι είναι λανθασμένη. Και ακόμη πιο δυστυχώς, η ιδεολογία του Πολ κυριαρχεί στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα σήμερα.

Δεν αναφέρομαι στις αντιπολεμικές του απόψεις ή στις απόψεις του για τα πολιτικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, αλλά σ' εκείνες για την οικονομία.

Ο Πολ δηλώνει οπαδός της «αυστριακής» σχολής - που απορρίπτει τον Τζον Μέιναρντ Κέινς αλλά και τον Μίλτον Φρίντμαν. Οι αυστριακοί θεωρούν ότι το χρήμα που τυπώνεται χωρίς να υπάρχει αντιστοιχία σε χρυσό αποτελεί την ρίζα όλων των οικονομικών κακών, το οποίο σημαίνει ότι αντιτίθενται στο είδος της νομισματικής επέκτασης που ο Φρίντμαν υποστήριζε ότι θα είχε αποτρέψει την Μεγάλη Υφεση - και την οποία εφάρμοσε ο Μπεν Μπερνάνκι στην παρούσα κρίση.

Μια διευκρίνιση: η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) δεν τυπώνει χρήματα αλλά ελέγχει τη «νομισματική βάση», το σύνολο των τραπεζικών αποθεματικών και του ρευστού που βρίσκονται σε κυκλοφορία.

Αφότου κατέρρευσε η Lehman Brothers, η Fed άρχισε να δανείζει μεγάλα ποσά σε τράπεζες και να αγοράζει άλλα περιουσιακά στοιχεία σε μια (επιτυχημένη) προσπάθεια να σταθεροποιήσει τις χρηματαγορές ενώ στην πορεία προσέθεσε μεγάλα ποσά στα αποθεματικά των τραπεζών. Το φθινόπωρο του 2010, η Fed άρχισε έναν άλλο γύρο αγορών σε μια λιγότερο επιτυχημένη προσπάθεια να ενισχύσει την ανάπτυξη. Κατόπιν αυτών, η νομισματική βάση υπερτριπλασιάστηκε.
Οι Αυστριακοί, και πολλοί δεξιοί οικονομολόγοι, είναι βέβαιοι για το αποτέλεσμα: καταστροφικός πληθωρισμός.

Εδώ είμαστε λοιπόν, τρία χρόνια αργότερα. Πώς πάνε τα πράγματα; Ο πληθωρισμός αυξομειώνεται αλλά τελικά οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκαν μόνο κατά 4,5%, όπερ σημαίνει ετήσιο πληθωρισμό μόλις 1,5%. Ποιος το περίμενε ότι το να τυπώσουμε τόσο πολύ χρήμα θα προκαλούσε τόσο μικρό πληθωρισμό; Εγώ το περίμενα. Και άλλοι οι οποίοι καταλαβαίνουν τα κεϊνσιανά οικονομικά που απεχθάνεται ο Πολ. Ομως οι οπαδοί του Πολ συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι είχε δίκιο σε όλα.

Ενώ οι αρχικοί υπερασπιστές του δόγματος δεν παραδέχονται καν ότι έκαναν λάθος, θα πιστεύατε ίσως ότι το γεγονός πως έπεσαν τόσο έξω σε κάτι τόσο βασικό στο σύστημα αξιών τους θα είχε κάνει τους Αυστριακούς να χάσουν την δημοτ