Διαρροή εγγράφων: O Aμπράμοβιτς, η Vitesse και στο παρασκήνιο η Κύπρoς

Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς χρηματοδότησε κρυφά την εξαγορά ποδοσφαιρικού συλλόγου της κορυφαίας κατηγορίας της Ολλανδίας και το χρηματοδότησε για χρόνια κατά την περίοδο που κατείχε επίσης την Τσέλσι, φαίνεται να δείχνουν έγγραφα που διέρρευσαν και επικαλείται ο Guardian.

Δύο έρευνες από την Ολλανδική ποδοσφαιρική ομοσπονδία δεν μπόρεσαν να αποκαλύψουν οικονομικούς δεσμούς μεταξύ του Αμπράμοβιτς και του συλλόγου, Vitesse Arnhem, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Ρώσος ολιγάρχης δεν είχε διοικητική επιρροή

στη Vitesse. Τόσο η Vitesse υπό τους τότε ιδιοκτήτες της, όσο και η Chelsea υπό τον Αμπράμοβιτς, αρνήθηκαν επανειλημμένα ότι ο ολιγάρχης είχε συμμετοχή στη χρηματοδότηση του ολλανδικού συλλόγου.

Οι οικονομικές πληροφορίες ήρθαν στο φως στα αρχεία Oligarch, μια κρυφή διαρροή δεδομένων που προέρχονται από την εταιρεία υπεράκτιων υπηρεσιών MeritServus με έδρα την Κύπρο. Τα έγγραφα, που εξετάστηκαν από τον Guardian και το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, φαίνεται να αποκαλύπτουν για πρώτη φορά τουλάχιστον 117 εκατ. ευρώ (102,8 εκατ. £) σε μυστική χρηματοδότηση από τον Αμπράμοβιτς για την εξαγορά της Vitesse, η οποία διοχετεύθηκε μέσω μιας σειράς οντοτήτων καταχωρισμένων σε αδιαφανή υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους.

Τι είναι τα «αρχεία Ολιγαχών»

Τα αρχεία Oligarch είναι ένα cache εμπιστευτικών εγγράφων που διέρρευσαν και περιέχουν email, τραπεζικά αρχεία, αρχειοθετήσεις εταιρειών, έγγραφα εμπιστοσύνης και αναφορές συμμόρφωσης. Τα αρχεία προέρχονται από τον παροχέα υπεράκτιων υπηρεσιών MeritServus με έδρα την Κύπρο. Με έδρα τη Λεμεσό, η MeritServus βοηθά τους πελάτες της να ιδρύσουν και να διαχειρίζονται υπεράκτιες εταιρείες και καταπιστεύματα για να προστατεύσουν τον πλούτο τους.

Η Κύπρος, έχει από καιρό λειτουργήσει ως σημαντικό υπεράκτιο οικονομικό κέντρο για πλούσιους Ρώσους που έχουν ευνοήσει το νησί της Μεσογείου ως προορισμό για να φυλάξουν τις περιουσίες τους. Ο Αμπράμοβιτς φαίνεται να είναι πελάτης της MeritServus για περισσότερα από 20 χρόνια. Η κατοχή περιουσιακών στοιχείων σε υπεράκτιους παραδείσους όπως η Κύπρος, μερικές φορές μέσω τραστ, δεν είναι από μόνη της παράνομη και υπάρχουν νόμιμοι λόγοι για τους οποίους κάποιοι το κάνουν.

Τα αρχεία κοινοποιήθηκαν στον Guardian από ένα ανώνυμο τρίτο μέρος. Ένα αρχείο στη διαρροή υποδηλώνει ότι τα δεδομένα ελήφθησαν από χάκερ που αποκαλούν τους εαυτούς τους "Freaky crew". Ο Guardian δημοσιεύει ιστορίες που βασίζονται σε αρχεία στη διαρροή μόνο όπου πιστεύει ότι υπάρχει δικαιολογία δημόσιου συμφέροντος για κάτι τέτοιο.

Πότε άρχισαν οι υποψίες

Υποψίες για συνδέσμους με την Τσέλσι κατά την εξαγορά το 2010, της οποίας ηγούνταν ο Γεωργιανός πρώην ποδοσφαιριστής Merab Jordania. Ενώ περιέγραψε τον Αμπράμοβιτς ως φίλο του στην εναρκτήρια συνέντευξη Τύπου, ο Jordania αρνήθηκε ότι εμπλέκεται ο ολιγάρχης.

Η Βασιλική Ολλανδική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (KNVB) ξεκίνησε μια πρώτη έρευνα για τη χρηματοδότηση της εξαγοράς, αλλά δεν βρήκε τίποτα που να έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες της.

Οι υποψίες για συνδέσμους συνεχίστηκαν μετά την εξαγορά του Jordania, καθώς η Chelsea χρησιμοποίησε τη Vitesse –η οποία παίζει στην ολλανδική Erepisie– ως σύλλογο συνεργάτη, στην οποία παίκτες που δεν ήταν ακόμη έτοιμοι για τις απαιτήσεις της αγγλικής Premier League μπορούσαν να δανειστούν και να αποκτήσουν αγωνιστική εμπειρία. Πολλοί παίκτες της Τσέλσι πήγαν στη Vitesse ως δανεικοί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010, μεταξύ των οποίων ο Σέρβος διεθνής Νεμάνια Μάτιτς και ο σημερινός αστέρας της Τσέλσι και της Αγγλίας Μέισον Μάουντ, ο οποίος έπαιξε στη Vitesse τη σεζόν 2017-18.

Περαιτέρω ερωτήσεις τέθηκαν μετά την αποχώρηση τou Jordania το 2013 και τη σκυτάλη ανέλαβε ένας άλλος συνεργάτης του Abramovich, ο Ρώσος επιχειρηματίας Alexander Chigirinsky. Η Vitesse και o Jordania αποκάλυψαν σε εκείνο το σημείο ότι ο Chigirinsky είχε ήδη συμμετάσχει οικονομικά στον σύλλογο, από την εξαγορά του 2010.

Τον Απρίλιο του 2014, o Jordania φάνηκε να ισχυρίζεται ότι εμπλέκεται η Chelsea, προκαλώντας θόρυβο ότι η Vitesse είχε αποτραπεί από το να ενισχύσει την ομάδα της σε μια προσπάθεια να κερδίσει την Erepisie και να προκριθεί στο Uefa Champions League επειδή «το Λονδίνο δεν το ήθελε αυτό». Αργότερα απέσυρε τα σχόλια και εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει αλήθεια στον ισχυρισμό.

Η δεύτερη έρευνα της KNVB

Οι αποκαλύψεις προκάλεσαν τη δεύτερη έρευνα της KNVB, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τσέλσι έχει λόγο στην πολιτική της Vitesse».

Το 2017, η Guardian ανέφερε ότι συνεργάτες του Αμπράμοβιτς που εδρεύουν στα γραφεία της Τσέλσι στο Στάμφορντ Μπριτζ είχαν εμπλακεί στην εξαγορά της Vitesse. Εκείνη την εποχή, η Τσέλσι αρνήθηκε να σχολιάσει, λέγοντας μόνο: «Απολαμβάνουμε μια στενή σχέση συνεργασίας με τη Vitesse Arnhem, όπως και με άλλους συλλόγους».

Οι κανόνες της UEFA, της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου, απαιτούν από τους συλλόγους που παίζουν ο ένας εναντίον του άλλου να είναι ανεξάρτητοι και να λειτουργούν «για να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των διοργανώσεων» και ότι «κανένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο δεν μπορεί να έχει έλεγχο ή επιρροή σε περισσότερα από ένα σύλλογος που συμμετέχει σε διαγωνισμό συλλόγων της UEFA».

Τα έγγραφα που διέρρευσαν φαίνεται να δείχνουν ότι ο Αμπράμοβιτς χρηματοδότησε τις δαπάνες της Vitesse με μια σειρά δανείων αξίας τουλάχιστον 117 εκατ. ευρώ (102,8 εκατ. £) μέχρι το τέλος του 2015. Αυτή ήταν μια τεράστια επένδυση για τη Vitesse, της οποίας ο συνολικός κύκλος εργασιών το 2014-15 ήταν €14 εκατομμύρια (£12,3 εκατομμύρια).

Ο Αμπράμοβιτς αγόρασε την Τσέλσι το 2003 αφού έγινε Ρώσος δισεκατομμυριούχος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, ρίχνοντας 2 δισεκατομμύρια λίρες στον σύλλογο για να χρηματοδοτήσει υπογραφές με αστέρια παγκόσμιας κλάσης. Έκαναν άνευ προηγουμένου επιτυχία, συμπεριλαμβανομένης της δύο φορές κατάκτησης του Champions League. Ο Αμπράμοβιτς αναγκάστηκε να πουλήσει την Τσέλσι πέρυσι, αφού υπέστη κυρώσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Ρωτήστε τον Αμπράμοβιτς»

Σύμφωνα τον Guardian, oι δικηγόροι της Τσέλσι είπαν ότι καθώς ο σύλλογος βρίσκεται υπό νέα ιδιοκτησία από τον Μάιο του 2022, όλες οι ερωτήσεις πρέπει να απαντηθούν από τον Αμπράμοβιτς.

Απαντώντας σε λεπτομερείς ερωτήσεις σχετικά με τα δάνεια που φαινόταν ότι παρείχε για την εξαγορά της Vitesse και για να χρηματοδοτήσει τα έξοδα του συλλόγου, ένας δικηγόρος με εντολή του Αμπράμοβιτς αρνήθηκε να σχολιάσει.