ΒΙΝΤΕΟ: 49 χρόνια από το Προδοτικό Πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974

Σαράντα εννέα ολόκληρα χρόνια, λοιπόν, συμπληρώνονται σήμερα από το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, σε ρεπορτάζ του Σίγμα.

Μιας ημέρας που σημάδεψε βαθιά την ιστορία της Κύπρου, σημάδεψε ολόκληρες γενιές του τόπου μας σχεδόν μισό αιώνα, με τις τραγικές της συνέπειες να αποτελούν βίωμα μέχρι και σήμερα.
 
Ξημερώματα της 15ης Ιουλίου 1974, ώρα 8 και 17. Οι εγκέφαλοι του προδοτικού πραξικοπήματος βεβαιώνονται ότι ο Αρχιεπίσκοπος

Μακάριος βρίσκεται στο Προεδρικό Μέγαρο. Ο επικεφαλής των Ελληνικών Στρατιωτικών Δυνάμεων στην Κύπρο, ταξίαρχος Γιωργίτσης, με το σύνθημα «Αλέξανδρος εισήλθε νοσοκομείον», αναγγέλλει στην ηγεσία της Αθηναϊκής Χούντας την έναρξη εφαρμογής των σχεδιασμών ανατροπής του Εθνάρχη Μακαρίου.

Τρία λεπτά αργότερα, στις 8 και 20, τα εμπλεκόμενα στρατιωτικά τμήματα βγαίνουν από τα στρατόπεδα για εκτέλεση των σχεδιασμών. Το πραξικόπημα λαμβάνει σάρκα και οστά. Την κύρια επιχείρηση κατά του Προεδρικού διευθύνει ο διοικητής των καταδρομών Κωνσταντίνος Κομπόκης. Δέκα λεπτά αργότερα, στις 8 και μισή, καταδρομείς, τεθωρακισμένα και πολυβόλα προσβάλλουν το Προεδρικό Μέγαρο με ρουκέτες και όλμους.

Το μαύρο εκείνο πρωινό, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υποδέχεται στο Προεδρικό Μέγαρο ομάδα Ελληνοπαίδων από την Αίγυπτο. Ο διοικητής της Προεδρικής Φρουράς προλαβαίνει να τον ενημερώσει και ο Μακάριος διαφεύγει, με πολιτική περιβολή, από την μοναδική αφύλακτη δίοδο που υπήρχε στα δυτικά του Προεδρικού Μεγάρου.

Αστυνομικό όχημα τον μεταφέρει στην Μονή του Κύκκου. Μέχρι το μεσημέρι της αποφράδας μέρας, οι πραξικοπηματίες έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους σχεδόν ολόκληρη τη Λευκωσία και ανακοινώνουν επαναλαμβανόμενα από την συχνότητα του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου πως ο Μακάριος είναι νεκρός.  

ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΩΝ ΓΙΑ ΜΑΚΑΡΙΟ ΝΕΚΡΟ

Έλληνες, επενέβη σήμερον η Εθνική Φρουρά διά να σταματήσει τον αδελφοκτόνον πόλεμον μεταξύ των Ελλήνων. Πάσα αντίστασις εις την νήσον έχει εκλείψει. Ο Μακάριος είναι νεκρός. Ο κύριος σκοπός της Εθνικής Φρουράς είναι η επιβολή της τάξεως. Το θέμα είναι εσωτερικό μεταξύ των Ελλήνων και μόνον. Η Εθνική Φρουρά είναι τη στιγμήν αυτήν κυρία της καταστάσεως.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος φυγαδεύεται στην Πάφο. Στις 3 το απόγευμα, μικρός τοπικός ερασιτεχνικός ραδιοφωνικός σταθμός μεταδίδει το ιστορικό μήνυμά του.

ΦΩΝΗ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΑΠΟ ΠΑΦΟ 

Ελληνικέ κυπριακέ λαέ, Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί.
Είμαι ο Μακάριος. Είμαι εκείνος τον οποίον συ εξέλεξες διά να είναι ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν. Είμαι ζωντανός. Και είμαι μαζί σου, συναγωνιστής και σημαιοφόρος εις τον κοινόν αγώνα. Το πραξικόπημα της Χούντας απέτυχε. Εγώ ήμουν ο στόχος της Χούντας, και εφόσον εγώ ζω, η Χούντα στην Κύπρο δεν θα περάσει. Ο κυπριακός Ελληνισμός δεν ανέχεται πραξικοπήματα και δικτατορίες.

Η Χούντα ορίζει την ίδια μέρα Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Νικόλαο Σαμψών.

ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΝΙΚΟΥ ΣΑΜΨΩΝ

Στις 16 Ιουλίου, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος φυγαδεύεται στη Μάλτα, ακολούθως στο Λονδίνο, για να καταλήξει στην Νέα Υόρκη για τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.  Η κερκόπορτα για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο έχει ήδη ανοίξει. Πέντε μέρες αργότερα και με πρόφαση το προδοτικό πραξικόπημα, ο Μπουλέντ Ετζεβίτ εξαπολύει επίθεση κατά της Κύπρου από τον βορρά.  Υποστηρίζει πως η εισβολή αποτελεί στην ουσία μια ειρηνευτική επιχείρηση που νομιμοποιείται από το άρθρο 4 της Συνθήκης Εγγυήσεων.

49 χρόνια μετά, η μαρτυρική Μεγαλόνησος ακόμη βιώνει τις τραγικές συνέπειες της προδοσίας.
 

Δείτε το απόσπασμα:

Διαβάστε επίσης: 15 Ιουλίου '74: Μια άγνωστη μαρτυρία για τα Ελληνόπουλα Αιγύπτου στο Προεδρικό