Tα λιπαρά του γάλακτος επιδεινώνουν τη νόσο του ευερέθιστου εντέρου

Τα συμπυκνωμένα λιπαρά του γάλακτος, ένα σύνηθες συστατικό των επεξεργασμένων τροφίμων και γλυκών, προκαλούν την εκρηκτική αύξηση ενός σπάνιου εντεροβακτηρίου, πράγμα το οποίο συμβάλλει στην νόσο του ευερέθιστου εντέρου.

Το εύρημα αυτό προέκυψε από μελέτες αμερικανών ερευνητών του Πανεπιστημίου του Σικάγου, οι οποίοι, αφού τάισαν πειραματόζωα με λιπαρά του γάλακτος, λαρδί ή ηλιέλαιο, μελέτησαν τις αλλαγές που προκαλούσε η διατροφή τους στη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου τους.

Τα ποντίκια ήταν γενετικά τροποποιημένα, έτσι, ώστε να αποτελούν μοντέλο για τη νόσο του ευερέθιστου εντέρου.

Για την ακρίβεια δεν μπορούσαν να συνθέσουν την πρωτεΐνη ιντερλευκίνη-10, η οποία δρα κατευναστικά στη φλεγμονή.

Θεαματική αύξηση βακτηρίων

Προς μεγάλη τους έκπληξη, οι ερευνητές διεπίστωσαν ότι τα ποντίκια, τα οποία είχαν ταϊστεί με λιπαρά του γάλακτος, φιλοξενούσαν στο έντερό τους τεράστιους αριθμούς του βακτηρίου Bilophila wadsworthia. Το βακτήριο αυτό είναι τόσο σπάνιο σε κανονικές συνθήκες, που η συγκέντρωσή του στο έντερο θεωρείται σχεδόν μηδενική. Το ίδιο ίσχυε και για όλα τα πειραματόζωα στην αρχή του πειράματος. Σύντομα, όμως, στα ποντίκια που τρέφονταν με λιπαρά του γάλακτος το είδος αυτό έφτασε να ισοδυναμεί με το 6% των εντεροβακτηρίων τους.

Χαρακτηριστικό του Bilophila wadsworthia είναι η παραγωγή τοξινών, οι οποίες ερεθίζουν το εντερικό επιθήλιο, ενώ ταυτόχρονα το καθιστούν περισσότερο διαπερατό, πράγμα που διευκολύνει την είσοδο στο έντερο φλεγμονωδών κυττάρων του ανοσοποιητικού.

Τα λιπαρά του γάλακτος διασπώνται πολύ δύσκολα. Για τη διάσπασή τους απαιτείται η παραγωγή χολής, η οποία είναι πλούσια σε συστατικά που περιέχουν θείο. Αυτό εξηγεί και τη θεαματική αύξηση των αριθμών του Bilophila wadsworthia στο έντερο των πειραματοζώων: πρόκειται για βακτήριο που χρησιμοποιεί θειικές ενώσεις για την παραγωγή ενέργειας.

Από τα πειραματόζωα στον άνθρωπο

Οι ερευνητές, οι οποίοι πέτυχαν να μειώσουν τους αριθμούς του βακτηρίου στο έντερο των πειραματοζώων, σταματώντας την τροφοδότησή τους με λιπαρά του γάλακτος, ευελπιστούν να αξιοποιήσουν τα ευρήματά τους για την αντιμετώπιση της νόσου του ευερέθιστου εντέρου.

Προς το παρόν, είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς ότι η αποφυγή των λιπαρών του γάλακτος θα οδηγούσε σε υποχώρηση των συμπτωμάτων της νόσου. Θα χρειαστεί να διερευνηθεί, αν και οι άνθρωποι ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο στα συστατικά αυτά, πριν μπορέσουν οι ερευνητές να λάβουν μέτρα για να αποκαταστήσουν την εντερική χλωρίδα τους.

Το αποκαλυπτικό ανθρώπινο μικροβίωμα

Τα παραπάνω ευρήματα, τα οποία δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature», συμπίπτουν χρονικά με την πρώτη δημοσίευση (σε τρεις διαφορετικές επιστημονικές επιθεωρήσεις, «Science», «Nature» και «PLoS») του ανθρωπίνου μικροβιώματος (microbiome), του καταλόγου των βακτηριακών ειδών που εποικίζουν 18 διαφορετικές θέσεις στο ανθρώπινο σώμα.

Εχοντας λάβει δείγματα από 242 άτομα, ηλικίας 18 ως 40 ετών, οι επιστήμονες από ό