Χωριό... εικονικής πραγματικότητας

Οι 152 μόνιμοι κάτοικοι του ολλανδικού Χόγκεβεγκ πάσχουν από βαριά άνοια και δεν γνωρίζουν πως όσοι κυκλοφορούν και εργάζονται γύρω τους είναι εκπαιδευμένοι νοσοκόμοιΕπιμέλεια: Κίττυ Ξενάκη-ΤΑ ΝΕΑ Το έχουν χαρακτηρίσει το χωριό του μέλλοντος, όμως στο Χόγκεβεγκ όλοι ζουν (σ)τη στιγμή. Οι καλοφτιαγμένοι δρόμοι και οι πλατείες αυτής της πειραματικής ολλανδικής κοινότητας, με τα καφέ, τα εστιατόρια και τα κομμωτήριά της, έχουν σχεδιαστεί προσεχτικά ώστε να καθησυχάζουν - ή να ξεγελούν, λένε κάποιοι - τους 152 κατοίκους. Διότι όλοι όσοι ζουν εδώ πάσχουν από σοβαρή άνοια και ελάχιστοι γνωρίζουν ή νοιάζονται που η φιλική κυρία στο ταμείο του σούπερ μάρκετ, ο μάνατζερ του εστιατορίου και οι βοηθοί που μαγειρεύουν είναι όλοι εκπαιδευμένοι νοσοκόμοι. «Οι περισσότεροι κάτοικοι δεν γνωρίζουν πως δεν είναι ένα πραγματικό χωριό», λέει στους «Times» η Ιζαμπέλ βαν Ζούτεμ, υπεύθυνη ενημέρωσης στο Χόγκεβεγκ. «Δεν είναι φυσικά μυστικό, αν όμως τους το πεις θα το έχουν ξεχάσει σε 15 λεπτά ή μία ώρα, ανάλογα με τον βαθμό της άνοιας. Γι\' αυτό και έχει σημασία να τους κάνει το περιβάλλον τους να νιώθουν όσο το δυνατόν πιο άνετοι και ασφαλείς». Το Χόγκεβεγκ ολοκληρώθηκε το 2009 και κόστισε 19,2 εκατ. ευρώ, τα 17,8 εκατ. από κρατική χρηματοδότηση. Είναι ουσιαστικά ένα μεγάλο και αυτάρκες οικοδομικό τετράγωνο, στα περίχωρα του Αμστερνταμ. Κανένα από τα κτίρια δεν έχει περισσότερους από δύο ορόφους και υπάρχει μόνο μία έξοδος, μέσω ενός λόμπι που παραπέμπει σε ξενοδοχείο. Η ατμόσφαιρα είναι γαλήνια. Υπάρχει μια μεγάλη πλατεία με σιντριβάνι, ένας κεντρικός δρόμος και πολλοί μικρότεροι δρόμοι. Οι 23 κατοικίες του ανταποκρίνονται σε έναν από τους επτά διαφορετικούς τρόπους ζωής που οι υπεύθυνοι έκριναν ότι χαρακτηρίζουν την ολλανδική κοινωνία: αστικός, χριστιανικός, ανώτερη τάξη, ανεπιτήδευτος, ινδονησιακός, σοφιστικέ και ρουστίκ. Κάθε σπίτι έχει έξι ενοίκους με δικά τους υπνοδωμάτια, που μοιράζονται μια μεγάλη σαλοτραπεζαρία - εκεί συγκεντρώνονται κάθε βράδυ για το φαγητό που μαγειρεύεται στην κουζίνα του σπιτιού. «Κάποιες φορές με βλέπουν σαν φίλη, κάποιες σαν ένα κοριτσάκι και άλλες σαν υπηρέτρια», λέει η 22χρονη Αννα ντε Χάας, ειδικευμένη νοσοκόμα που εργάζεται σε ένα από τα σπίτια της ανώτερης τάξης, χωρίς τη συνήθη στολή. «Είναι καλό που πιστεύουν πως πρόκειται για ένα χωριό. Νιώθουν ασφαλείς εδώ, σαν στο σπίτι τους».
ΑΣΦΑΛΕΙΑ. Στο Χόγκεβεγκ δεν υπάρχουν κίνδυνοι, ούτε αυτοκίνητα, ούτε λεωφορεία, ούτε πιθανότητα να χαθείς. Οι κάτοικοι μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα κι αν νιώσουν σύγχυση ή αποπροσανατολιστούν υπάρχει πάντα κοντά ένας «συγχωριανός», που είναι στην πραγματικότητα μέλος του προσωπικού ή εθελοντής. «Το Αλτσχάιμερ αφορά ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, και όλοι αναζητούν λύσεις», λέει η Ιζαμπέλ βαν Ζούτεμ. «Για πολύ καιρό, ήμασταν ένας παραδοσιακός οίκος ευγηρίας, με ένα μεγάλο παλιό κτίριο. Οταν όμως δυο εργαζόμενοι έχασαν τους γονείς τους, και είπαν αμφότεροι «χαίρομαι τόσο που δεν ήταν αναγκασμένοι να ζουν εδώ», συνειδητοποιήσαμε πως τα