Για τον όψιμο, περί τον ΣΥΡΙΖΑ, λενινισμό

Tweet Κατηγορία: ΆρθραΑρθρογράφος: Παναγιώτης Μαυροειδής

 

Είμαστε αναμφίβολα σε εποχή οικονομικής και πολιτικής κρίσης, ακόμη και με πρόδρομα συμπτώματα μιας πολιτικής μεταβολής με άγνωστο πρόσημο. Η αναζήτηση πολιτικής διεξόδου, φαίνεται συχνά να κυριαρχεί πάνω στην επιμέρους κινηματική δράση.

Σε τέτοιες ενδιαφέρουσες συνθήκες φουντώνει και η συζήτηση στην αριστερά, ιδιαίτερα σε αυτή με κομμουνιστική αναφορά. Όλα τα ρεύματα

αναζητούν μια νέα και αποτελεσματική απάντηση, μια νέα και νικηφόρο διέξοδο για τον εργατικό και λαϊκό αγώνα. Δεν είναι καθόλου παράξενο που έχουν ανοίξει όλα τα βιβλία της ιστορίας του κινήματος, ακόμη και στις λευκές ή μαύρες σελίδες τους. Είναι ελπιδοφόρο που κατέβηκαν από τα σκονισμένα ράφια τα έργα των Μαρξ, Ένγκελς, Γκράμσι και άλλων μεταγενέστερων σημαντικών διανοητών.

Είμαστε σε φάση κυοφορίας νέων πολιτικών πρακτικών που αναζητούν τη θεωρητική γενίκευση τους, αλλά και την ιστορική τους νομιμοποίηση. Έτσι πρέπει να γίνεται. Διότι βιώνουμε μια ιστορική για τον καπιταλισμό κρίση, με συνέπειες ιστορικού βάθους για την εργατική τάξη σε όλο τον κόσμο. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, εφήμερα συμπεράσματα και προτάσεις διεξόδου, δε θα είχαν μεγαλύτερη χρησιμότητα από αυτή που έχουν τα καθημερινά φύλλα μιας εφημερίδας.

Μέσα σε αυτή την έκρηξη ιστορικών αναφορών, όπου οι λέξεις, φράσεις και προτάσεις για ‘’ενιαίο μέτωπο’’, ‘’εργατική κυβέρνηση’’ και άλλα σχετικά,  έρχεται στο νου μια επισήμανση του Immanuel Wallerstaein σχετικά με τις δομές γνώσης. Για να καταλάβει κανείς με ένα νέο και σφαιρικό, ολικό τρόπο την πραγματικότητα - σημειώνει στο έργο του ‘’Για να καταλάβουμε τον κόσμο’’- πρέπει κανείς ‘’πρώτα να ‘’ξανασκεφτεί’’ πολλά από εκείνα που του έμαθαν στο σχολείο και που τα ακούει καθημερινά από τα μέσα ενημέρωσης. Μόνο αν κοιτάξουμε κατά μέτωπο το πώς φτάσαμε να σκεφτόμαστε όπως σκεφτόμαστε σήμερα, μπορούμε να αρχίσουμε να απελευθερωνόμαστε και να σκεφτούμε με άλλους τρόπους, οι οποίοι θα μας βοηθήσουν να αναλύσουμε πιο βαθιά και πιο χρήσιμα τα διλήμματα που αντιμετωπίζουμε’’.

Αυτή η επισήμανση μας αφορά πολύ, έχοντας πίσω μας όλη αυτή την παράδοση του δογματισμού, της εργαλειακής χρήσης του μαρξισμού και της αντίληψης για αξιοποίηση της θεωρίας ως θεραπαινίδας της πολιτικής και μάλιστα της τρέχουσας.

Υπάρχει και κάτι ακόμη που πρέπει να σημειώσουμε σε μια περίοδο σαν την τωρινή, ιστορικού ανασκαλέματος των πάντων και αναζήτησης νέων πολιτικών και ιδεολογικών όπλων: Τις έννοιες μπορούμε να τις καταλάβουμε μόνο μέσα σε στο πλαίσιο της εποχής τους. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο όταν πρόκειται για ολοκληρωμένες θεωρήσεις, που οι διάφορες έννοιες τους, έχουν νόημα κυρίως η κάθε μια σε σχέση με τις άλλες, ως μέρη ενός συνόλου.

Εξ αρχής, θα πρέπει να κάνουμε τον αναγκαίο  διαχωρισμό και να αποφύγουμε τον πειρασμό του συνηθι