ΔΕΜΕΝΗ ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ

 

Του Κώστα Χαραλάμπους, με τους Θάνο Σαμαρά, Στεφανία Γουλιώτη, Τάσο Νούσια, Εφη Γούση, Ανέστη Βλάχο.

Είναι σκληρή, είπαν, αυτή η ταινία που καταπιάνεται με τον Εμφύλιο Πόλεμο. Εκθέτει σκηνές ωμές και βίαιες, δείχνει τον πόνο στην ακρότητά του, καταγράφει γεγονότα φρίκης και τρόμου: κάποιος βασανίζεται μέχρι θανάτου, σε κάποιον άλλο κόβουν το αυτί με ψαλίδι, ένας τρίτος εκτελείται την ώρα που ουρλιάζει και εκλιπαρεί επικαλούμενος τα παιδιά του. Όσο για την τελική σκηνή- επιτρέψτε μου να μην αναφέρω τι ακριβώς

συμβαίνει- πραγματικά σοκάρει με την αγριότητά της και σε αφήνει άφωνο και καρφωμένο στην θέση σου.

Έτσι όμως δεν ήταν ο Εμφύλιος; Ή μήπως δεν έχουμε διαβάσει εκατοντάδες μαρτυρίες για την ανείπωτη βία του;

Η αλήθεια είναι βέβαια ότι το σινεμά δεν έχει, μέχρι σήμερα, καταγράψει αυτή τη βία. Πόσες φορές δηλαδή είδατε ταινία για τον Εμφύλιο που είπε τα πράγματα με το όνομά τους;

Ε, αυτή τη φορά ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Κώστας Χαραλάμπους («Αγάπη στα 16») λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Παίρνει το ρίσκο να κατηγορηθεί «υπερβολικά βίαιος» κρατάει μια καθαρή- πολιτική- θέση, έχει πάθος, δύναμη και κυρίως πόνο. Διότι αυτός ο Εμφύλιος, όπως και κάθε εμφύλιος, είχε τρομερό πόνο.

Στην ορεινή επαρχία του 1945, λίγο μετά τα Δεκεμβριανά και την Συμφωνία της Βάρκιζας, Αριστεροί και Δεξιοί ετοιμάζονται να συγκρουστούν ξανά. Πρώην συνεργάτες των Γερμανών- ταγματασφαλίτες, δοσίλογοι, μαυραγορίτες- στήνουν παρακρατικούς μηχανισμούς και κυνηγούν με μίσος τους Αριστερούς οι οποίοι προτάσσουν απέναντί τους ένα παρόμοιο μηχανισμό μίσους.

Ένα ζευγάρι αριστερών (Θάνος Σαμαράς – Στεφανία Γουλιώτη) βρίσκονται στο στόχαστρο ενός δεξιού πρώην συνεργάτη των Γερμανών (Τάσος Νούσιας) ο οποίος οργανώνει ένα δίκτυο κυνηγών τρομοκρατώντας ολόκληρη την περιοχή, ληστεύοντας, εκβιάζοντας, βασανίζοντας. Παράλληλα οι αριστεροί συγκροτούν τις πρώτες ανεπίσημες αντάρτικες ομάδες και τα «λαϊκά δικαστήριά» τους εκδίδουν, με συνοπτικές διαδικασίες, καταδικαστικές αποφάσεις που εκτελούνται με εξίσου βίαιο και απάνθρωπο τρόπο.

Η «Δεμένη Κόκκινη Κλωστή» είναι άψογα σκηνοθετημένη, τα σκηνικά και τα κοστούμια του Σάββα Πασχαλίδη είναι εξαιρετικά, η φωτογραφία του Διονύση Πετρουτσόπουλου καταπληκτική και οι ερμηνείες άμεσες και ουσιαστικές. Η απουσία μουσικής υπογραμμίζει τον ρεαλισμό.

Στην πραγματικότητα το μεγάλο ατού αυτής της ταινίας είναι η ίδια η ηλικία του σκηνοθέτης της. Ένας νέος άνθρωπος που γεννήθηκε δύο δεκαετίες μετά το τέλος του Εμφυλίου, είχε την ευχέρεια της αποστασιοποίήσης από τα γεγονότα εκείνης της εποχής (σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους συναδέλφους του οι οποίοι καταπιάστηκαν με το θέμα) αλλά σίγουρα έζησε, τουλάχιστον ως έφηβος, τις επιπτώσεις τους που σήμερα δεν είναι πια ορατές στο σώμα της κοινωνίας.

Χωρίς τις ενοχές και τις προκαταλήψεις των προηγούμενων γενεών λοιπόν ο Χαραλάμπους τόλμησε να δείξει τον Εμφύλιο ως ιστορία απόλυτης φρίκης μέχρι τα όρια του σπλάτερ.

Σπάνια έχουμε δει σε