Ανάπτυξη το 2014 ή… άβυσσος – Δεν μπαίνει φρένο στην ανεργία

Του Βαγγέλη Δουράκη

Η Έκθεση εικάζει ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι η Ελλάδα να μην προλάβει να… επιβιβαστεί στο τρένο της ανάπτυξης από την στιγμή που και στο δεύτερο τρίμηνο του 2013 η κατάσταση στην οικονομία παρέμεινε κρίσιμη και πολλά προβλήματα δεν έχουν ξεπεραστεί.

Το διακομματικό γραφείο στέκεται ιδιαίτερα στο χρηματοδοτικό «κενό» που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η χώρα μετά τον Ιούνιο του 2014, το οποίο όπως επισημαίνεται δεν μπορεί να καλυφθεί από νέα

Οι συντάκτες της έκθεσης βλέπουν την κυβέρνηση να είναι κοντά σε νέο δάνειο από την τρόικα, διαφορετικά αν η χώρα προσφύγει στις διεθνείς αγορές θα αναγκαστεί να πληρώσει πολύ υψηλά επιτόκια.

«Την πιο σκοτεινή πλευρά της προσαρμογής» θεωρεί την ανεργία η έκθεση και τα σχετικά σενάρια είναι άκρως εφιαλτικά: Όπως εκτιμά η αντιμετώπιση αυτού του «τέρατος» θα πάρει πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα η παρούσα συγκυριακή ανεργία να μετατραπεί σε μακροχρόνια με τρομακτικές συνέπειες για την κοινωνική συνοχή.

Κόλαφο για την κυβέρνηση αποτελούν και οι διαπιστώσεις για τις μεταρρυθμίσεις, το άνοιγμα των αγορών και τις ιδιωτικοποιήσεις.

Ενδεικτική είναι η αναφορά ότι οι τιμές σε βασικά προϊόντα σημείωσαν αύξηση 6,3% την περίοδο 2008-2013, την ώρα που η μείωση των εισοδημάτων ήταν πολύ εντυπωσιακά μεγαλύτερη. Οι τεχνοκράτες τρίβουν τα μάτια τους με την αύξηση κατά 6,76% που σημειώθηκε στην τιμή του ψωμιού, η οποία χαρακτηρίζεται άκρως παράδοξη δεδομένου ότι υπήρξε και απελευθέρωση στη συγκεκριμένη αγορά…

Έωλος είναι και ο φετινός εισπρακτικός στόχος των ιδιωτικοποιήσεων αφού στο πρώτο πεντάμηνο του 2013 το ΤΑΙΠΕΔ έχει εισπράξει μόλις 69 εκατ. έναντι 2,6 δις. ευρώ που προβλέπει για φέτος συνολικά το μνημόνιο.

Παρόλο που η έκθεση κάνει λόγο για ιδιωτικοποιήσεις, όπως του ΟΤΕ, οι οποίες είχαν θετικό αντίκτυπο στον τελικό καταναλωτή, εντούτοις απευθύνει σαφή προειδοποίηση στην κυβέρνηση για την πώληση των εταιρειών ύδρευσης ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ.

«Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα ιδιωτικοποιήσεων που απέτυχαν, από την άποψη της κοινωνικής επιβάρυνσης που προξένησαν» τονίζει στην έκθεση. «Τα περισσότερα από αυτά αφορούν τις εταιρείες ύδρευσης (Βολιβία, Αργεντινή, Νιγηρία, Φιλιππίνες, Βρετανία, Γαλλία και αλλού), λόγω του μονοπωλιακού τους χαρακτήρα και της αναποτελεσματικής ρύθμισης. Στις περιπτώσεις αυτές παρατηρείται μεγάλη αύξηση των τιμολογίων, υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, κακή συντήρηση του δικτύου και άλλα, τα οποία πρέπει να απασχολήσουν την κυβέρνηση».

Αποσπασματικές και με εισπρακτικό στόχο, χαρακτηρίζονται οι αλλαγές στο φορολογικό σύστημα της χώρας, το οποίο «έπρεπε να είναι εξ αρχής η πρώτη προτεραιότητα της πολιτικής οικονομικής προσαρμογής».

Η έκθεση «βλέπει» πρόοδο μόνο στο μέτωπο της δημοσιονομικής προσαρμογής καθώς το έλλειμμα μειώθηκε και η χώρα βρίσκεται κοντά σε πρωτογενές πλεόνασμα το 2013.

Ωστόσο το τίμημα είναι μεγάλο καθώς:

-Οι δημόσιες επενδύσεις περικόπτονται συνεχώς παρασύροντας (μαζί με άλλους παράγοντες) και τις ιδιωτικές προς τα κάτω.-Βασικά θεσμικά-διαρθρωτικά προβλήματα εξακολουθούν να αποτελούν απειλή για το μέλλον (π.χ. η φοροδιαφυγή και τα ασφαλιστικά ταμεία) και:

-Το κράτος εξακολουθεί να μην ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του έναντι των προμηθευτών, ενώ ο ΕΟΠΠΥ και τα ασφαλιστικά ταμεία συσσώρευαν ελλείμματα. Στο σημείο αυτό η έκθεση κάνει λόγο για παθολογικά χαρακτηριστικά των κρατικών θεσμών και συγκεκριμένα: αδυναμία να προβλέπουν αξιόπιστα τις επιπτώσεις διαφόρων μέτρων (π.χ. τη διεύρυνση των παροχών υγείας) και αδυναμία να παρεμβαίνουν έγκαιρα και διορθωτικά.