Ρεθυμνιώτικο Καρναβάλι από το… 1901

Μέχρι σήμερα το πιο πολυσυζητημένο, σήμερα, Καρναβάλι αυτό του Ρεθύμνου, δεν γνώριζε οτι η ιστορία του φτάνει στο 1901.Ένα φωτογραφικό ντοκουμέντο όμως που έφτασε στα χέρια του κ.Γ. Εκκεκάκη απέδειξε πως οι καρναβαλικές παρελάσεις αρμάτων άρχισαν κάπου στο 1901.

Το ντοκουμέντο έχει διασωθεί στο αρχείο του αείμνηστου Μανού Αστρινού και έχει δημοσιευθεί στο βιβλίο με τίτλο «Εν Ρεθύμνω» της Κυρίας Μαρίας Τσιριμονάκη. Φυσικά, ένα τέτοιο άρμα (όπως παρουσιάζετε στην παραπάνω φωτογραφία) δείχνει μια προχωρημένη

Πότε λοιπόν ξεκίνησε το Καρναβάλι να γίνεται παράδοση στο Ρέθυμνο; Σύμφωνα με έρευνα μια λεπτομερής περιγραφή της παρέλασης του 1901 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Πατρίς” και έχει τίτλο «Αι Απόκρεω εν Ρεθύμνω», το ρεπορτάζ υπογράφει ο ανταποκριτής της εποχής, με το ψευδώνυμο «Ρεθεμνιώτης». Από την περιγραφή του δημοσιεύματος φαίνεται ότι το Ρέθυμνο υπήρξε ανέκαθεν πρωτοπόρο στις καρναβαλικές εκδηλώσεις. Ας δούμε το σχετικό απόσπασμα που δείχνει αυτή την πρωτοπορία:

[…] Εις κανέν άλλο της Κρήτης μέρος δεν εορτάσθησαν ως παρ’ ημίν τα καρναβάλια… Την έναρξιν της παρελάσεως όρισε το Κομιτάτον [= η επί τούτου οργανωτική ομάδα] από της 3ης μεταμεσημβρινής ώρας. Όμως πολύ ενωρίτερον είχε κατακλυσθεί η οδός Τσάρου υπό του πλήθους. Τα παράθυρα και οι εξώσται εκάμπτοντο-αλλά και εκαμάρωνον-υπό το επίχαρι βάρος όπερ επεκόσμει ταύτα … Ενωρίς ωσαύτως ήρχισε και ο πόλεμος … Επεκράτει το κομφετί, εφεδρείαν δ’ εσχημάτιζον τα φασόλια και τα πίσα [=μπιζέλια] και αραιότερον πυρ τα κουφέτα! Την 3ην ακριβώς παρήλασε το μεγαλοπρεπές άρμα του Καρναβάλου, κατακλυσθέν υπό του χαρτοπολέμου, ον και αυτό βροχηδόν επέχεε. Έπειτα επεφάνησαν αι μασκαράται … κ.λπ.

Σημασία έχει ότι υπήρξαν άρματα, τα καλύτερα των οποίων και βραβεύτηκαν.Θέματα των αρμάτων ήταν μεταξύ άλλων, το πάγωμα των έργων στο Λιμάνι, η μάταιη αναζήτηση πτυχιούχου οικονομολόγου για την Τράπεζα Κρήτης, ο Γενικός Επιθεωρητής της Εκπαίδευσης που επιθεωρούσε τα σχολεία με το κιάλι, η έλλειψη μέσων στο τοπικό Νοσοκομείο, η μειωμένη κίνηση στη ρεθυμνιώτικη αγορά κ.λπ.

Σήμερα, τα θέματα του Ρεθυμνιώτικου Καρναβαλιού είναι «20 χρόνια Μύθοι», με την φετινή επέτειο να αποτελεί τον προάγγελο του μεγάλου εορτασμού της συμπλήρωσης των 100 χρόνων καρναβαλικών εκδηλώσεων στο Ρέθυμνο, που θα πραγματοποιηθεί το 2014. Οι φετινές εκδηλώσεις τις εκδηλώσεις ξεκίνησαν επίσημα την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου και θα ολοκληρωθούν το Σαββατοκύριακο 16-17 Μαρτίου.

Τα γκρουπ των καρναβαλιστών φορώντας τις εντυπωσιακές στολές τους θα περάσουν από την Μεγάλη Πόρτα και θα χορέψουν στους δρόμους της “Μικρής” και της “Μεγάλης” αγοράς, με τους ρυθμούς της φιλαρμονικής ορχήστρας.Οι χοροί των ομάδων του καρναβαλιού, η νυχτερινή παρέλαση και η μεγάλη παρέλαση την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς -που φέτος θα γίνει στις 17 Μαρτίου και θα ξεκινήσει στις 2 μετά το μεσημέρι- είναι μερικές μόνο από τις φετινές εκδηλώσεις, που κορυφώνονται με το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στην ανατολική παραλία της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου στις 7 το απόγευμα, ενώ το γλέντι και το ξεφάντωμα στην πόλη συνεχίζεται μέχρι πρωίας.

Μη χάσετε την «Καντάδα», ένα τετράωρο δρώμενο με αναγεννησιακές επιρροές, όπου παρέες καρναβαλιστών και μουσικά σχήματα της Δημοτικής Φιλαρμονικής, περιδιαβαίνουν την Παλιά Πόλη πλημμυρίζοντας με νοσταλγικές μελωδίες κάθε γωνιά.

Η παρέλαση θα καταλήξει στην Πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων, όπου το γλέντι θα συνεχιστεί με παραδοσιακά τραγούδια και χορούς μέχρι πρωίας.

Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις κορυφώνονται με τη μεγάλη παρέλαση των αρμάτων και των μασκαράδων, η οποία διασχίζει την παραλιακή λεωφόρο Σ. Βενιζέλου με καταλήγει την Πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη για γλέντι, χορό και αποχαιρετισμό του καρναβαλιού.