H λιτότητα έφερε... υποβάθμιση και καβγάδες

Καβγάς ξέσπασε ανάμεσα στον ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τη Standard & Poor's μετά την απόφαση του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης να υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της ιταλικής οικονομίας. Στη διαμάχη αναμείχθηκε εμμέσως ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δηλώνοντας αργά χθες το βράδυ με νόημα ότι η Ιταλία δεν βρίσκεται αντιμέτωπη μόνο με «αξιοσημείωτα οικονομικά προβλήματα αλλά και πολιτικά». Αν και δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία, η υποβάθμιση της ιταλικής οικονομίας από Α+ σε σκέτο Α από τη Standard & Poor's αιφνιδίασε. Η Ιταλία ανέμενε την αξιολόγηση του οίκου Moody's τον Οκτώβριο και η σπουδή της Standard & Poor's προβλημάτισε πολλούς αναλυτές, κατά τη στιγμή μάλιστα που το Α+ της S&P ήταν ήδη πολύ χαμηλότερο από τους βαθμούς των άλλων δύο οίκων. Αμεση ήταν η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία προχώρησε σε μαζική αγορά ιταλικών κρατικών ομολόγων προκειμένου να συγκρατήσει την άνοδο των ιταλικών σπρεντ. Η ΕΚΤ είχε προβεί σε ανάλογη κίνηση τον Αύγουστο, όταν η Ιταλία είχε πέσει, μαζί με την Ισπανία, θύμα μιας σειράς κερδοσκοπικών επιθέσεων. Συναγερμός σήμανε και στο οικονομικό επιτελείο της ιταλικής κυβέρνησης με τον υπουργό Οικονομικών Τζούλιο Τρεμόντι να συγκαλεί άμεση σύσκεψη με τη συμμετοχή τραπεζιτών και εκπροσώπων του βιομηχανικού κόσμου. Σε κάθε περίπτωση, η υποβάθμιση προκάλεσε ένα είδος εθνικής κατάθλιψης στη γειτονική χώρα. «Η Ιταλία είναι μια σοβαρή χώρα, βαρεθήκαμε να είμαστε ο διεθνής περίγελως» δήλωσε λίγο αργότερα η Εμα Μαρτσεγκάλια, πρόεδρος της «Κονφιντούστρια» επαναλαμβάνοντας για ακόμη μια φορά την έκκλησή της προς την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε μεταρρυθμίσεις. Ζητούν παραίτηση. Παράλληλα, πύκνωσαν οι φωνές που ζητούν την παραίτηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος κατηγορείται μεταξύ άλλων ότι το γράψε-σβήσε των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πακέτο λιτότητας ύψους 45 δισ. ευρώ κάθε άλλο παρά καθησύχασε τις αγορές, όπως ήταν ο αρχικός του σκοπός. «Η αιφνιδιαστική υποβάθμιση επιβεβαιώνει ότι η χώρα πληρώνει το τίμημα μιας σοβαρής κρίσης αξιοπιστίας» αναφέρει χαρακτηριστικά η έγκυρη οικονομική εφημερίδα «Ιλ Σόλε 24 Ορε». Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι δεν είναι απλώς μέρος του προβλήματος, αλλά το ίδιο το πρόβλημα.Για ακόμη μια φορά, πάντως, ο ιταλός πρωθυπουργός απεκδύθηκε οποιασδήποτε ευθύνης. «Οι αξιολογήσεις της Standard & Poor's φαίνεται να υπαγορεύονται περισσότερο από τα παρασκήνια των εφημερίδων παρά από την πραγματικότητα ενώ είναι νοθευμένες από πολιτικές εκτιμήσεις» αναφέρεται στο επίσημο ανακοινωθέν. Σε μια μάλλον ασυνήθιστη κίνηση, ο οίκος αξιολόγησης απέρριψε τις κυβερνητικές αιτιάσεις: «Οι αξιολογήσεις της Standard & Poor's είναι απολιτικές, αναφέρονται στους κινδύνους πίστωσης, ενώ παραλήπτες είναι οι επενδυτές» επισημαίνεται στη λακωνική ανακοίνωση.