Αποκλίνουν τα «θέλω» των ΗΠΑ και του Ισραήλ

Αμέσως μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Νότιο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου, ο Τζο Μπάιντεν κατέστησε ξεκάθαρη τη σθεναρή του υποστήριξη στο Ισραήλ και το δικαίωμά του στην άμυνα, τόσο στις ομιλίες του όσο και με τη σπάνια προεδρική επίσκεψη που πραγματοποίησε σε εμπόλεμη ζώνη και την αγκαλιά που έκανε στον Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Τελ Αβίβ. Σχεδόν έναν μήνα αργότερα, ωστόσο, είναι πλέον σαφές πως τα «θέλω» των ΗΠΑ

και του Ισραήλ, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, αποκλίνουν, και αυτό κάνει ακόμα πιο δυσδιάκριτο τον δρόμο προς τον τερματισμό του ισραηλινού πολέμου στη Γάζα.

Πάνω από όλα, το Ισραήλ βλέπει τη Χαμάς ως μια υπαρξιακή απειλή, και την εξαφάνισή της ως έναν κρίσιμο στόχο· οτιδήποτε λιγότερο θα συνιστούσε αποτυχία. Οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να το βοηθήσουν να τη νικήσει, για τον αμερικανό πρόεδρο ωστόσο η απειλή υπερβαίνει τη Χαμάς. Η κυβέρνησή του προσπαθεί να κρατήσει τους συμμάχους της ενωμένους έναντι του Ιράν, της Ρωσίας και της Κίνας. Και οι δύο χώρες θέλουν να αποφύγουν έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, όπως σημειώνει όμως η «Wall Street Journal», το Ισραήλ είναι πρόθυμο να αναλάβει περισσότερα ρίσκα προκειμένου να εξαφανίσει τη Χαμάς από τον χάρτη.

Το ανθρωπιστικό δίκαιο

Δεχόμενος όλο και μεγαλύτερη πίεση μέσα από το ίδιο του το κόμμα, ο Μπάιντεν έχει επισημάνει επανειλημμένως, σε τηλεφωνικές του επικοινωνίες με τον Νετανιάχου, ότι το Ισραήλ οφείλει να διεξαγάγει τη στρατιωτική του επιχείρηση στη Γάζα σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Παράλληλα, όπως επιβεβαιώθηκε και από την περιοδεία του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, οι ΗΠΑ πιέζουν για «ανθρωπιστικές παύσεις» στη Γάζα – και παρότι αντιστέκονται στις εκκλήσεις για πλήρη και άμεση κατάπαυση πυρός, αμερικανοί αξιωματούχοι υπό την κάλυψη της ανωνυμίας έχουν ξεκαθαρίσει πως το ζητούμενο είναι «μια πολύ σημαντική παύση» στις στρατιωτικές επιχειρήσεις ώστε να ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται και να απελευθερωθούν πολύ περισσότεροι όμηροι της Χαμάς.

Ο Νετανιάχου, από την πλευρά του, θέτει την απελευθέρωση των ομήρων ως προϋπόθεση για την οποιαδήποτε (προσωρινή) κατάπαυση πυρός. Και έχει ξεκαθαρίσει επανειλημμένως την πρόθεσή του να συνεχιστεί η ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα «με όλη της την ισχύ» παρά τις αμερικανικές πιέσεις για ελαχιστοποίηση των θυμάτων μεταξύ των αμάχων και περισσότερες χειρουργικές επιθέσεις με στόχο τους ηγέτες της Χαμάς.

Η λύση των δύο κρατών

Διάσταση απόψεων ωστόσο υπάρχει και όσον αφορά την «επόμενη ημέρα» στη Γάζα, και ευρύτερα, στα παλαιστινιακά εδάφη. Ο Μπάιντεν ζητεί όλο και περισσότερο μια λύση δύο κρατών – «ο υπουργός εξέφρασε επίσης τη δέσμευση των ΗΠΑ να εργαστούν προς την υλοποίηση των νόμιμων φιλοδοξιών των Παλαιστινίων για την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους», διαβεβαίωσε χθες ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετά τη συνάντηση του Αντονι Μπλίνκεν με τον Μαχμούντ Αμπάς στη Ραμάλα.

Η ιδέα αυτή απορρίπτεται αναφανδόν από τα περισσότερα μέλη της κυβέρνησης Νετανιάχου – της πλέον ακροδεξιάς στην ιστορία του Ισραήλ – και η ισραηλινή πλευρά εξακολουθεί να μην έχει ξεκαθαρίσει το τι θα σήμαινε το τέλος του πολέμου για το μέλλον της Γάζας. Ο ισραηλινός υπουργός Αμυνας Γιόαβ Γκαλάντ έχει δηλώσει πως δεν την ενδιαφέρει μια μόνιμη ανακατάληψή της.

Κάποιοι στην ισραηλινή Ακροδεξιά, ωστόσο, στηρίζουν τη μακροπρόθεσμη κατοχή της Γάζας ή την εκδίωξη των παλαιστίνιων κατοίκων της στην περιοχή του Σινά στην Αίγυπτο… Ο πόλεμος συνεχίζεται χωρίς ξεκάθαρο τέλος και στο μεταξύ o κίνδυνος μιας περιφερειακής ανάφλεξης συνεχώς μεγαλώνει.