Τσουνάμι - Οι πληγές παραμένουν ανοιχτές

Εναν χρόνο μετά την καταστροφή, οι πληγές από τον σεισμό και το τσουνάμι είναι ακόμη ανοικτές στην Ιαπωνία: πόλεις-φαντάσματα, σωροί από συντρίμμια, ο εφιάλτης της ραδιενέργειας. Στις 15.14 της 11ης Μαρτίου 2011 ένα κύμα ύψους 15 μέτρων πήρε μαζί του 19.000 ζωές, 234.000 κτίρια και 6.000 επιχειρήσεις στη χώρα. Νερό και δονήσεις κατέστρεψαν επίσης τον πυρηνικό σταθμό Νταϊίτσι της Φουκουσίμα. Σήμερα το κομμάτι αυτό της ιαπωνικής ακτής εξακολουθεί να είναι μια έρημη χώρα, που καλύπτεται από 23 εκατομμύρια τόνους «σκουπιδιών» που άφησε πίσω του ο σεισμός. Το πρωί της Παρασκευής 11 Μαρτίου 2011, το Ισινομάκι ήταν ακόμη μια πόλη. Χιλιάδες κάτοικοί της, ανάμεσά τους και η ηλικιωμένη δασκάλα Σατσίκο Τσίμπα, περίμεναν τη σαββατιάτικη αργία. Ομως η γη κάτω από το σχολείο άρχισε να τρέμει. Λίγο αργότερα, στις 14.46, ήχησε η σειρήνα του συναγερμού για τσουνάμι. Και στις 15.14 ένα κύμα ύψους 15 μέτρων σάρωσε τα πάντα. Η Σατσίκο Τσίμπα, με τρία παιδιά στα χέρια της, κατάφερε να σκαρφαλώσει στον λόφο πίσω από το νοσοκομείο, ενώ το νερό την ακολουθούσε κατά πόδας. Εκείνο το μεσημέρι, στο σχολείο ήταν 50 μαθητές. «Γύρισα να κοιτάξω πίσω μου», λέει σήμερα, «και ο κόσμος είχε εξαφανιστεί κι εμείς είχαμε μείνει μόνοι». Εναν χρόνο μετά, το σχολείο όπως και η συνοικία στην οποία βρισκόταν έχουν εξαφανιστεί. Χιλιάδες ισοπεδωμένοι τοίχοι χωρίζουν μια έρημο, σαν ορυζώνα έτοιμο για σπορά. Η δασκάλα του Ισινομάκι έρχεται εδώ κάθε μέρα, όπως όλοι οι επιζήσαντες. Δεν ξέρει τι άλλο να κάνει για να μπορέσει να προχωρήσει μπροστά. Γύρω της, σε μήκος 240 χιλιομέτρων των ακτών των επαρχιών Μιγιάγκι, Ιουάτε και Φουκουσίμα, υψώνονται γιγάντιες πυραμίδες από σκελετούς κτιρίων και μηχανημάτων. Είναι ό,τι απομένει από τα 42 χωριά και πόλεις του Τοχόκου, της περιοχής βορειοανατολικά του Τόκιο, που επλήγη από το κύμα που προκάλεσε ο σεισμός των 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Χιλιάδες εκσκαφείς ανοίγουν μονοπάτια για να χωρίσουν σε μικρότερους σωρούς τα 23 εκατομμύρια τόνους συντριμμιών που προκάλεσε ο σεισμός.Εναν χρόνο μετά, το τσουνάμι στην Ιαπωνία δεν έχει γίνει παρελθόν. Οι 19.000 νεκροί θα μπορούσαν ίσως, με τον καιρό, να ξεχαστούν από τους ξένους. Ομως ο πυρηνικός σταθμός Νταϊίτσι της Φουκουσίμα, λίγο νοτιότερα, είναι αδύνατο να ξεχαστεί από οποιονδήποτε. Στις 11 Μαρτίου του 2011, νερό και δονήσεις έφεραν σε κατάσταση μερικής τήξης τους πυρήνες τεσσάρων αντιδραστήρων. Ακολούθησαν εκρήξεις υδρογόνου, ανυπολόγιστες ποσότητες ραδιενεργού ατμού διασκορπίστηκαν με τον άνεμο και ψυκτικά υγρά συνεχίζουν να αποβάλλονται στον ωκεανό. Επί εβδομάδες ο κόσμος βρισκόταν ένα βήμα πριν από την καταστροφή. Τον Δεκέμβριο ανακοινώθηκε επιτέλους πως η λειτουργία των αντιδραστήρων του σταθμού διακόπηκε εν ψυχρώ. Σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων γύρω του, το περιβάλλον κηρύχθηκε «ακατάλληλο για τη ζωή». Πέραν αυτού του ορίου, σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων, τα επίπεδα της ραδιενέργειας παραμένουν μυστηριωδώς ασταθή. Μηδενικά ή εξωφρενικά, αβλαβή ή θανατηφόρα: λίγα μέτρα ή ένα ρεύμα αέρα μπορούν να δημιουργήσουν μια