Πώς οι χώρες του Νότου έγιναν ηγέτες της ευρωπαϊκής ανάπτυξης

Περισσότερο από μια δεκαετία μετά την επώδυνη λιτότητα, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία αναπτύσσονται ταχύτερα από τις παραδοσιακές δυνάμεις όπως η Γερμανία, αναφέρουν σε εκτενές δημοσίευμά τους οι New York Times.

Όπως σημειώνεται, κάτι εξαιρετικό συμβαίνει στην ευρωπαϊκή οικονομία: Οι χώρες του Νότου που παραλίγο να διαλύσουν το νομισματικό μπλοκ

του ευρώ κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, το 2012, αναπτύσσονται ταχύτερα από τη Γερμανία και άλλες μεγάλες χώρες που αποτελούσαν επί μακρόν τους κινητήριους μοχλούς ανάπτυξης της περιοχής.

Η δυναμική αυτή ενισχύει την οικονομική υγεία της περιοχής και εμποδίζει την ευρωζώνη να διολισθήσει. Σε μια αντιστροφή της τύχης, οι υστερούντες έχουν γίνει ηγέτες. Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία, το 2023, αναπτύχθηκαν με ρυθμό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου της ευρωζώνης, ενώ και η Ιταλία δεν έμεινε πολύ πίσω.

Περίπου μια δεκαετία πριν, η Νότια Ευρώπη ήταν το επίκεντρο μιας κρίσης χρέους στην ευρωζώνη που απειλούσε να διαλύσει το μπλοκ. Χρειάστηκαν χρόνια, ώστε οι χώρες του Νότου να ανακάμψουν από τη βαθιά εθνική ύφεση και τα διεθνή προγράμματα «διάσωσης» δισεκατομμυρίων, με σκληρά προγράμματα λιτότητας. Έκτοτε, οι ίδιες χώρες εργάστηκαν για να διορθώσουν τα οικονομικά τους, προσελκύοντας επενδυτές, αναζωογονώντας την ανάπτυξη και τις εξαγωγές και αντιστρέφοντας την ανεργία σε επίπεδα ρεκόρ.

Σήμερα, η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, συμπαρασύρει την τύχη της περιοχής, καθώς αγωνίζεται να βγει από την ύφεση που προκάλεσε η εκτίναξη των τιμών ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Αυτό κατέστη σαφές την Τρίτη (30/4), καθώς τα τελευταία στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι η οικονομική παραγωγή της ευρωζώνης αυξήθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο του έτους σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η οικονομία της ευρωζώνης συρρικνώθηκε κατά 0,1% τόσο κατά το τρίτο όσο και κατά το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους, κάτι που αποτελεί μια τεχνική ύφεση.

Η Γερμανία, η οποία αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο της οικονομίας του μπλοκ, μόλις που απέφυγε την ύφεση το πρώτο τρίμηνο του 2024, σημειώνοντας αύξηση 0,2%. Η Ισπανία και η Πορτογαλία αναπτύχθηκαν με υπερτριπλάσιο ρυθμό, γεγονός που δείχνει ότι η ευρωπαϊκή οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται με δύο ταχύτητες.

Πώς Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία έγιναν οι ηγέτες της ανάπτυξης

Μετά από χρόνια διεθνών προγραμμάτων διάσωσης και σκληρών προγραμμάτων λιτότητας, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης έκαναν κρίσιμες αλλαγές που προσέλκυσαν επενδυτές, αναζωογόνησαν την ανάπτυξη και τις εξαγωγές και ανέτρεψαν την ανεργία.

Οι κυβερνήσεις μείωσαν τη γραφειοκρατία και τους εταιρικούς φόρους, για να τονώσουν τις επιχειρήσεις, και προώθησαν αλλαγές στις άλλοτε άκαμπτες αγορές εργασίας τους, μεταξύ άλλων, διευκολύνοντας τους εργοδότες να προσλαμβάνουν και να απολύουν εργαζόμενους και μειώνοντας την ευρεία χρήση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Προχώρησαν στη μείωση των χρεών και ελλειμμάτων, προσελκύοντας διεθνή συνταξιοδοτικά και επενδυτικά ταμεία για να αρχίσουν να αγοράζουν και πάλι το δημόσιο χρέος τους.

«Οι χώρες αυτές συμμαζεύτηκαν σε μεγάλο βαθμό μετά την ευρωπαϊκή κρίση και είναι διαρθρωτικά πιο υγιείς και πιο δυναμικές απ' ό,τι ήταν πριν», δήλωσε ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank στο Λονδίνο.

Οι χώρες του Νότου διπλασίασαν επίσης την οικονομία των υπηρεσιών τους – ιδίως τον τουρισμό, ο οποίος έχει δημιουργήσει έσοδα ρεκόρ μετά το τέλος των περιορισμών για τον κορονοϊό. Επωφελήθηκαν, επίσης, από ένα πακέτο τόνωσης ύψους 800 δισ. ευρώ που αναπτύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να βοηθήσει τις οικονομίες να ανακάμψουν από την πανδημία.

Οικονομία δύο ταχυτήτων

Η οικονομία της Ελλάδας αναπτύχθηκε περίπου δύο φορές περισσότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, πέρυσι, χάρη στην αύξηση των επενδύσεων από πολυεθνικές εταιρείες όπως η Microsoft και η Pfizer, τα ρεκόρ στον τουρισμό και τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Στην Πορτογαλία, όπου η ανάπτυξη οφείλεται στις κατασκευές και τη φιλοξενία, η οικονομία επεκτάθηκε κατά 1,4% το πρώτο τρίμηνο σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο πέρυσι. Ο ρυθμός ανάπτυξης για την οικονομία της Ισπανίας κατά την ίδια περίοδο ήταν ακόμη ισχυρότερος, στο 2,4%.

Στην Ιταλία, η συντηρητική κυβέρνηση έχει περιορίσει τις δαπάνες και η χώρα εξάγει περισσότερα προϊόντα τεχνολογίας, καθώς και αυτοκίνητα, ενώ προσελκύει νέες ξένες επενδύσεις στον βιομηχανικό τομέα. Η οικονομία έχει σχεδόν ισοσκελίσει τον συνολικό ρυθμό ανάπτυξης της ευρωζώνης, αξιοσημείωτη βελτίωση για μια χώρα που επί μακρόν θεωρούταν οικονομικός «βραχνάς».

«Διορθώνουν τις υπερβολές τους και σφίγγουν το ζωνάρι», δήλωσε ο κ. Schmieding για τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης. «Έχουν «συμμορφωθεί», αφού ζούσαν πέρα από τις δυνατότητές τους πριν από την κρίση, και ως αποτέλεσμα είναι πιο σφριγηλές, πιο «γυμνασμένες» και πιο εύστοχες».

#New_York_Times #NYT #Ευρώπη #Ευρωζώνη #ανάπτυξη #χώρες_του_Νότου #ΕΛΛΑΔΑ #Ισπανία #Πορτογαλία