Jean-Christophe Grangé: «Η μαύρη γραμμή»

Αίσθηση ασφυξίας διατρέχει το πρώτο κεφάλαιο, καθώς ο ήρωας είναι εγκλωβισμένος προσπαθώντας να αναπνεύσει. Παρότι περιγράφεται ένας χώρος χωρίς αέρα, γίνεται φανερό ότι η αίσθηση της ασφυξίας πηγάζει και μέσα από τον ήρωα. Από το πρώτο κεφάλαιο καταλαβαίνουμε ότι ο ήρωας είναι φονιάς. Στην καλύβα από μπαμπού, όπου δεν υπάρχει αέρας να αναπνεύσεις, υπάρχει μια νέα γυναίκα γυμνή με το αίμα της να έχει στραγγίξει από δεκάδες πληγές.

Γρήγορα η ιστορία

συναρπάζει τα ΜΜΕ. Ο φονιάς, ο Ζακ Ρεβερντί, είναι Γάλλος, αθλητής διεθνούς φήμης, που έχει καταρρίψει πολλές φορές το παγκόσμιο ρεκόρ άπνοιας σε κατηγορίες κατάδυσης. Ο φόνος έχει διαπραχθεί στη Μαλαισία, ενώ γενικά τα τελευταία χρόνια ο Ρεβερντί αλλάζει τόπους κατοικίας σε περιοχές της Ασίας. Περιοχές όπου κοπέλες έχουν εξαφανιστεί.

Ένας δημοσιογράφος στο Παρίσι, ο Μαρκ, παθιάζεται με την ιστορία του και αποφασίζει να κυνηγήσει αποκλειστικές πληροφορίες, πράγμα δύσκολο αφού ο Ζακ Ρεβερντί δεν δίνει καμία συνέντευξη, δεν μιλάει σε κανέναν. Ένας δημοσιογράφος, που έχει κάνει τα δικά του λάθη, που κουβαλάει τη δική του λυπηρή ιστορία έχοντας βρει σε νεαρή ηλικία νεκρό συμμαθητή του και αργότερα άγρια δολοφονημένη την κοπέλα του. Θάνατοι που τον οδήγησαν σε κώμα και αργότερα το συνειδητό του διέγραψε, προκειμένου να καταφέρει να επιβιώσει.

Μια γυναίκα, η Κάντιζα, θα μπλεχτεί άθελά της ανάμεσα στους δύο. Μια έξυπνη νεαρή, που έζησε με τους ναρκομανείς γονείς της προσπαθώντας να προστατέψει τα αδέλφια της, μια κοπέλα όμορφη που καταφέρνει να μπει στον κόσμο του μόντελινγκ. Όταν οι πορείες τους διασταυρωθούν, όλοι οι ήρωες κουβαλάνε ήδη τραύματα από την προηγούμενη ζωή τους.

Ένα μυθιστόρημα με όλα τα στοιχεία του θρίλερ, όπου το αίμα και ο φόβος κυριαρχούν, ένα μυθιστόρημα με στοιχεία αστυνομικού, αφού οι φόνοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον, έστω κι αν ο δολοφόνος έχει από την αρχή συλληφθεί. Διότι ο Ζακ Ρεβερντί θα συλληφθεί αμέσως, καθώς τα τοιχώματα της καλύβας πέφτουν από έξαλλους ψαράδες που αναζητάνε την κοπέλα που έχει χαθεί. Και η σύλληψή του είναι τύχη γι’ αυτόν, διότι αλλιώς θα τον είχαν λιντσάρει οι ντόπιοι, καθώς προσπαθούσε να πάρει ανάσα μπροστά στο κατακρεουργημένο σώμα της κοπέλας.

Η αγωνία διάχυτη, αφού ο δημοσιογράφος τολμάει να υποκριθεί ότι είναι ένα πρόσωπο που δεν υπάρχει: μια νεαρή ψυχολόγο, που προσπαθεί να καταλάβει τον φονιά, που τον αποδέχεται όπως είναι, που επιχειρεί να τον κάνει να την ερωτευτεί, καθώς ξεκινάει μια αλληλογραφία μαζί του και αρχίζει να ακολουθεί τα σημάδια που ο φονιάς δίνει, αποκαλύπτοντας βήμα βήμα το μυστικό του, θεωρώντας ότι απευθύνεται στο όμορφο πρόσωπο ενός μοντέλου.

Η κορύφωση της αγωνίας διαρκής, με μικρά και μεγαλύτερα περιστατικά να διαδέχονται το ένα το άλλο, χωρίς όμως να γίνει ποτέ αντιπαθής ο φονιάς, ο οποίος είναι φανερό ότι κατακλύζεται από τους δικούς του δαίμονες.

{jb_quote} Ένα μυθιστόρημα με όλα τα στοιχεία του θρίλερ, όπου το αίμα και ο φόβος κυριαρχούν, ένα μυθιστόρημα με στοιχεία αστυνομικού, αφού οι φόνοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον, έστω κι αν ο δολοφόνος έχει από την αρχή συλληφθεί. {/jb_quote}

Ο συγγραφέας παρουσιάζει τις ιδιαιτερότητες των διαφορετικών επαγγελμάτων των βασικών ηρώων, υποχρεώνοντας τον αναγνώστη να τα δει από άλλη οπτική γωνία πέρα από αυτή της λάμψης που αποπνέουν. Δημοσιογράφος και ο ίδιος ο συγγραφέας, αποτυπώνει τις διάφορες πτυχές του επαγγέλματος, την ηθική του, τα διλήμματα που προκύπτουν, τη στιγμή που μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Αυτή η στιγμή για τον Μαρκ και τον συνεργάτη του, παπαράτσι φωτογράφο που κυνηγάνε με κάθε τίμημα να αποτυπώσουν στιγμές διάσημων, η στιγμή του θανάτου της πριγκίπισσας Νταϊάνα. Εκεί που κανείς φωτογράφος δεν αποφασίζει να δώσει τις φωτογραφίες των τελευταίων στιγμών της.

Την επιβίωση στον κόσμο των ωραίων τη γνωρίζουμε μέσα από τις προσπάθειες της Κάντιζα να εξασφαλίσει ένα συμβόλαιο. «Η γνωστή ομήγυρη: οι “ενωμένες ανορεξικές”, οι χαζοχαρούμενες γκόμενες, τα ανατολίτικα χελιδόνια... Όπως κάθε φορά, είχε μια στιγμή διαύγειας: τι σκατά γύρευε εδώ πέρα; Η απάντηση ήταν απλή: το χρήμα. Όταν είσαι μια κούκλα 22 χρονών αλγερινοαιγυπτιακής καταγωγής, έχεις γεννηθεί στη συνοικία “Μπανάνα” στο Ζενβιγιέ και έχεις ύψος 1,79 και 57 κιλά, παρότι έχεις μεγαλώσει τρώγοντας αποκλειστικά κοφτό μακαρονάκι – δεν το ξανασκέφτεσαι: πρέπει να δοκιμάσεις την τύχη σου. Στην ιδέα να κερδίσει εκατομμύρια χάρη στην περιφέρεια των γοφών της ή το σκοτεινό της βλέμμα, πλημμύριζε από ένα κύμα περηφάνιας. Δεν το χάνει κανείς αυτό».

Ο κόσμος του Ρεβερντί είναι ο κόσμος της άπνοιας, ο κόσμος της θάλασσας, οι επευφημίες του πρωταθλητισμού. «Μείον 60 μέτρα. Η καρδιά του χτυπούσε τώρα με είκοσι παλμούς το λεπτό, έναντι των εβδομήντα υπό κανονικές συνθήκες. Να περιορίσει τη δραστηριότητα του σώματος... Να ελαττώσει την κατανάλωση οξυγόνου... Να ζει μόνο απ’ τον εαυτό του... Σε πλήρη αυτάρκεια μέσα στις σκιές και το κρύο... Άκουγε τη θάλασσα σε μια σχέση απόλυτης ώσμωσης. Να μια ακόμη εσφαλμένη αντίληψη: η σιωπή του νερού. Σ’ αυτό το βάθος η απεριόριστη μάζα του βυθού συμπιέζει, αποκρυσταλλώνει κάθε ήχο, σε σημείο να τον μεταμορφώνει σχεδόν σ’ αντικείμενο, όλη διάφανη με ραχοκοκαλιά από γυαλί».

Αποτροπιαστικές οι περιγραφές για τον μικρόκοσμο της μαλαισιανής φυλακής και ο χειρότερος μέσα εκεί ο διευθυντής της. «Πενήντα δύο ετών, πιστός μουσουλμάνος, πατέρας πέντε παιδιών. Η προσωποποίηση της εξουσίας και του σαδισμού... Ένας καθαρός ψυχοπαθής, πιο επικίνδυνος απ’ όλους τους φονιάδες της Κανάρα μαζί. Ομοφυλόφιλος σε διαρκή έξαψη... Οι κραυγές που αντηχούσαν απ’ τα ντους αργά το απόγευμα στοίχειωναν τους κρατούμενους… Παρατηρούσε το πρόσωπο του Ραμάν – ένα θραύσμα μετεωρίτη που είχε πέσει από ένα γαλαξία του διαβόλου».

Κάθε χαρακτήρας που εμφανίζεται στο βιβλίο ξεχωριστός, ο φωτογράφος συνεργάτης του δημοσιογράφου, ο διεστραμμένος δικηγόρος που αναλαμβάνει εθελοντικά να στηρίξει τον Ρεβερντί, παρέχοντάς του με κίνδυνο δικό του οτιδήποτε ζητάει. Ο συγγραφέας παρουσιάζει μέσα από διαφορετικούς χαρακτήρες σχεδόν κάθε διαστροφή, αφήνοντας λίγους χαρακτήρες να ξεχωρίζουν μέσα στον βούρκο της ανθρώπινης τρέλας.

Παρά τη σκληρότητα του βιβλίου, το χιούμορ δεν λείπει. «Το ταχυδρομείο δημιούργησε πραγματικό πρόβλημα. Πάντα αντιπαθούσε αυτόν τον οργανισμό. Το ταχυδρομείο λοιπόν είχε επαληθεύσει για άλλη μια φορά το έμβλημά του: “Γιατί να το κάνουμε απλά, αφού μπορούμε να το περιπλέξουμε;”»

Όλες οι περιγραφές δοσμένες με δύναμη, η κίνηση και ο ήχος των μπαμπού, οι πόλεις της Ασίας, τα μπαρ, η αίθουσα αρχείου μιας εφημερίδας. «Εφημερίδες τόσο παλιές, τόσο διαλυμένες, που θύμιζαν μάλλον πεθαμένα αναρριχητικά παρά τυπωμένη μνήμη».

Ο τίτλος του βιβλίου έχει συγκεκριμένο νόημα, επιστημονικά δοσμένο, ίσως και επιστημονικά τεκμηριωμένο, που αποκαλύπτεται προς το τέλος της ιστορίας, ενώ η δράση γίνεται καταιγιστική, με μια ανακάλυψη του Ρεβερντί. Και η ανατροπή, κάθε άλλο παρά αναμενόμενη, στο συγκλονιστικό τέλος.

Η μαύρη γραμμή
Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ
μετάφραση: Τίνα Πλυτά
Καλέντης
592 σελ.
ISBN 978-960-594-108-6
Τιμή €18,00