Η Ελληνική παρουσία στη Λιβύη

Η Αραβική Άνοιξη, έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα, στη Βόρεια Αφρική, ενώ το προηγούμενό της, σε ρόλο καταλύτη, διαμορφώνει νέες προοπτικές στη Μέση Ανατολή και στον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων και ισορροπιών. Πέρα και πάνω από αφορμές, προεργασία, συμφέροντα και συμμαχίες, αποδεικνύει, ότι στη διεθνή σκακιέρα και πολιτική, τίποτε αφεαυτού δεν διαρκεί αιώνια και οι μηχανισμοί καταστολής, ολοκληρωτικού ελέγχου και μυστικών υπηρεσιών, δεν μπορούν να αποτρέψουν την παρακμή και την πτώση, πανίσχυρων, όπως μέχρι

Περίτρανο παράδειγμα αποτελεί η Λιβύη, όπου το καθεστώς Καντάφι, που αποτελούσε κατά πολλούς τον ορισμό του αραβικού εθνικισμού-κι ως εκ τούτου φάνταζε εδραιωμένο και αδιαμφισβήτητο- κατέρρευσε, μέσα από μια συνολικότερη αποδόμηση φυλετικών συσχετισμών, προσωπικών πολιτικών και λαϊκής οργής, ύστερα από δεκαετίες, ολοκληρωτικού ελέγχου και χειραγώγησης μιας κοινωνίας. Την επαύριον της ανατροπής Καντάφι, σε μια νέα Λιβύη, που αναζητεί τα βήματά της στο διεθνές σκηνικό και αγωνίζεται να διαμορφώσει πολιτειακές δομές και θεσμούς, οι ‘παίκτες’ της διεθνούς πολιτικής και οικονομίας, διαγκωνίζονται για να λάβουν θέσεις. Θέσεις στη Λιβυκή αγορά, την ανοικοδόμηση της χώρας και την προώθηση των δικών τους συμφερόντων και εταιρειών.

Η παρουσία του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλου, στη Λιβύη, ήταν από τις πρώτες, στη χώρα. Είχαν προηγηθεί μόλις αυτές του Γάλλου, του Ιταλού και του Ισπανού Υπουργού. Η νέα Λιβυκή κυβέρνηση, εξάλλου συγκροτήθηκε μόλις τον προηγούμενο μήνα. Για τον λόγο αυτό και παρά το έντονο ενδιαφέρον από πλειάδα χωρών για επίσημες επισκέψεις, είχαν αποθαρρυνθεί ανάλογα εγχειρήματα τον μήνα Νοέμβριο, προκειμένου η νέα κυβέρνηση να αποκτήσει στοιχειώδη γνώση, των δεδομένων και των υποχρεώσεών της. Δε θα πρέπει να λησμονείται ότι το νέο κράτος, ισορροπεί μεταξύ των επιμέρους φυλετικών στόχων και επιδιώξεων και των Ισλαμιστικών επιρροών, που επιδιώκουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η Ελλάδα, όπως ο Πρόεδρος της Λιβυκής Εθνοσυνέλευσης-και κατ’ ουσία επικεφαλής του Κράτους-, ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας τόνισαν (ο Λίβυος Υπουργός Εξωτερικών δεν έχει αναλάβει ακόμη τα καθήκοντά του, καθώς εκκρεμεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου για σχέσεις με το παλαιό καθεστώς) έχει εξ ορισμού προνομιακή θέση. Τόσο λόγω ιστορικών διαδρομών, όσο και λόγω της καίριας συμβολής της Ελλάδας στην εφαρμογή των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και την ανατροπή του Καντάφι. Μια θετική βάση, που απαιτεί όμως συστηματική προώθηση και επιδίωξη στόχων. Ιδιαίτερα μάλιστα απέναντι σε έναν λαό που έχει περάσει ‘δια πυρός και σιδήρου’, είναι υποψιασμένος, ακόμη και καχύποπτος. Εξ ου και η απόρριψη των Τουρκικών πατερναλιστικών προτύπων, περί εκκοσμικευμένου Ισλάμ.

Η οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης και συνεργασίας, απαιτεί το δίχως άλλο κοινά συμφέροντα και τομείς δράσεις. Σε κάθε μάλιστα περίπτωση διευθέτηση των εκκρεμοτήτων του παρελθόντος. Για τον λόγο αυτό οι Λίβυοι- κατόπιν της αρχικής συνάντησης του Δ. Αβραμόπουλου με τη Λιβυκή αντιπροσωπεία τον Σεπτέμβριο του 2012 στη Ν. Υόρκη, στο περιθώριο της τακτικής γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ- έσπευσαν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων Ευρώ, απέναντι στα Ελληνικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τους Έλληνες ξενοδόχους, που αφορούσαν τη φιλοξενία και περίθαλψη 6.000 Λίβυων τραυματιών κατά τη διάρκεια του πολέμου, με αφορμή την επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού και ως δείγμα γραφής και θέλησης για αποδοτική συνεργασία. Οι προτάσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της επίσκεψης, που θέτει τα θεμέλια για παρουσία και εδραίωση των Ελληνικών επιχειρήσεων και συμφερόντων στην αγορά της Λιβύης, είναι πολλές και σημαντικές. Η συνεργασία στον τομέα του Τουρισμού, της ενέργειας-που οι Λίβυοι θέλουν να πάψει να αποτελεί τη μοναδική πηγή δραστηριότητας και συντήρησης του κράτους τους-των κατασκευών, της Ναυτιλίας, της εμπορίας τροφίμων, των φαρμάκων και της Άμυνας, έχουν τεθεί και διαμορφώνουν το πλαίσιο ανάπτυξης όλων των επικείμενων πρωτοβουλιών, σε επίπεδο υπηρεσιών, κρατικών αξιωματούχων και πάνω από όλα επιχειρήσεων και ιδιωτών. Το ΕλληνοΛιβυκό επιχειρηματικό φόρουμ που οργανώνεται τον Φεβρουάριο στην Τρίπολη της Λιβύης, είναι άμεση συνέχεια της προεργασίας και των επαφών αυτών.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι η επιθυμία των Λίβυων για αύξηση του αριθμού των στελεχών τους που φοιτούν στις Ελληνικές Παραγωγικές Στρατιωτικές Σχολές, όπως και κατάρτισης των λειτουργών τους, στη διπλωματική υπηρεσία-που ξεκινά άμεσα μετά από πρόταση της Ελληνικής πλευράς- και το σύνολο του κρατικού μηχανισμού. Επένδυση ανθρώπινων πόρων, που το δίχως άλλο δημιουργεί ‘γέφυρες΄ διαρκούς επικοινωνίας, κατανόησης και συνεργασίας των δύο κρατών. Σπουδαία παράμετρος, που αναδείχθηκε στο πλαίσιο της Ελληνικής επίσημης επίσκεψης, είναι ο ρόλος της Ελλάδας ως γέφυρας-συνδετικού κρίκου της Λιβύης, με την Ευρωπαική Ένωση, ιδιαίτερα μάλιστα με την Ελληνική Προεδρία που ξεκινά επίσημα την 1η Ιανουαρίου του 2014, αλλά οι σχετικές της δράσεις, καλύπτουν θεσμικά όλο το 2013. Μια θεσμική βάση ώσμωσης του νέου Λιβυκού κράτους με τις Κοινοτικές Συνθήκες και διαδικασίες και κατ’ επέκταση με τις Διεθνείς Συνθήκες, που με τη σειρά τους και σε συνδυασμό με τη συστηματική επεξεργασία και ανάλυση τεχνικών ζητημάτων, θα διαμορφώσουν και τους όρους για την προώθηση μιας σειράς ζητημάτων, όπως και αυτό της ΑΟΖ, που δεν απετέλεσε ούτε θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο της πρώτης αυτής επίσημης επίσκεψης. Οι τυχοδιωκτισμοί εξάλλου, η ανεύθυνη προβολή θέσεων, οι εκ του ασφαλούς Επιμηθείς, η συνωμοσιολογική προσέγγιση και τα φοβικά σύνδρομα, αποτελούν την ασφαλέστερη συνταγή συσκότισης, αποτυχίας και υπονόμευσης των εθνικών συμφερόντων. Μαθητευόμενοι θιασώτες τέτοιων πρακτικών, έχουν οδηγήσει σε απίστευτες περιπέτειες και ταπεινώσεις στο παρελθόν.

Στο νέο διεθνές σκηνικό, που ακόμη διαμορφώνεται, η Ελλάδα είναι παρούσα. Με σύστημα, μελέτη και προεργασία. Προκειμένου να τεθούν οι βάσεις της επιτυχίας. Η ιστορία εξάλλου διδάσκει, πως ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, ενισχύεις την εξωτερική πολιτική. Σε αναζήτηση συμμάχων και αγορών. Και αυτό η χώρα μας πράττει.

Διπλωματικός