Μόνο με αλλαγή πολιτικής, θα σωθεί το ευρώ

Ως Αμερικανός δημοσιογράφος, που παρακολουθώ την κρίση της ΕΕ, συναντάω συχνά Ευρωπαίους οικονομολόγους και αξιωματούχους, που θεωρούν ότι οι Αμερικάνοι δεν έχουν ιδέα του τι εστί ευρώ. Το αναλύουν, λένε, απλά ως  προς τα οφέλη και τα κόστη του, και τίποτα παραπάνω. Για αυτούς όμως, το ευρώ είναι το σύμβολο του ευρωπαϊκού οράματος και εργαλείο δημοκρατίας και ειρήνης για την ήπειρο. Δεν το βλέπουν δηλαδή μόνο αναφορικά με την οικονομική του υπόσταση και σημασία, αλλά το βλέπουν ως προς το τι σημαίνει

Έχουν δίκιο. Συχνά εκπλήσσομαι με την αφοσίωση που δείχνουν οι Ευρωπαίοι στην νομισματική τους ένωση, παρά τα όσα προβλήματα τους δημιουργεί. Μάλιστα, ενώ η κρίση χρέους έχει ανατρέψει κυβερνήσεις και πολιτικές καριέρες, οι αντικαταστάτες τους είναι εξίσου αφοσιωμένοι στο ευρώ. Μερικοί, όπως ο Ιταλός Mario Monti είναι μάλιστα πολύ πιο αποφασισμένοι να το διατηρήσουν από πολλούς άλλους.

Αναρωτιέμαι όμως αν αρκεί αυτή η αφοσίωση για να διατηρήσει την ευρωζώνη άθικτη. Μήπως το βάρος των οικονομικών δυσχερειών που προκαλεί το ευρώ, στο τέλος γκρεμίσουν την συναισθηματική σχέση των Ευρωπαίων μαζί του; Μήπως επικρατήσει η σκληρή οικονομική πραγματικότητα; Το χρήμα είναι αυτό που κινεί τον κόσμο. Η οικονομία πάντα νικάει στο τέλος.

Η πραγματικότητα είναι ότι το ευρώ αποτελεί μια οικονομική αποτυχία. Όποια και αν ήταν ή είναι η πολιτική του αξία, ως νόμισμα υποτίθεται ότι θα έκανε την Ευρώπη οικονομικά ισχυρή και ανταγωνίσιμη στις ΗΠΑ και στην Ασία. Πέτυχε όμως το αντίθετο. Η Ευρώπη ασθενεί και πάει προς μια βαθιά ύφεση. Στην ουσία εκλιπαρεί την Κίνα και άλλες ανερχόμενες οικονομίες, να τη σώσουν.

Αν το δούμε καθαρά οικονομικά, η Ευρώπη θα έπρεπε να τρέχει πανικόβλητη μακριά από το ευρώ. Τρία κράτη ήδη χρειάστηκαν διάσωση, και θα ακολουθήσουν κι άλλα. Η ανεργία στην ευρωζώνη σπάει όλα τα ρεκόρ, και η όποια ανάπτυξη των ισχυρών χωρών της αναμένεται αναιμική. Ο δε τραπεζικός τομέας πάσχει, και μόνο μια προσωρινή παρέμβαση της ΕΚΤ, μπόρεσε να ανακουφίσει την κατάσταση.

Για όλα αυτά δεν φταίει μόνο το ευρώ. Υπήρξε κακοδιαχείρηση εξαρχής, τόσο με την δημοσιονομική ανευθυνότητα των Ελλήνων, όσο και με την φούσκα ακινήτων των Ισπανών. Δεν είναι όμως άμοιρο των ευθυνών. Το ευρώ έπαιξε μεγάλο ρόλο στις ανισορροπίες που προκλήθηκαν εντός της ευρωζώνης και στην διόγκωση των χρεών χωρών όπως η Ελλάδα. Τώρα, το ίδιο το ευρώ εμποδίζει την αποσόβηση της κρίσης. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν πνίγουν κάθε προοπτική ανάπτυξης και η επιβληθείσα λιτότητα πνίγει τις οικονομίες, αυξάνει την ανεργία και καθιστά τους δημοσιονομικούς στόχους ανέφικτους.

Από την αρχή, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί υποτίμησαν τις οικονομικές ρίζες της κρίσης  χρέους και έκαναν λάθος κινήσεις για να την αντιμετωπίσουν. Ποτέ δεν τέθηκε το ζήτημα των ανισορροπιών. Η Γερμανία, και οι φίλες της, έκλεισαν τα αυτιά τους στις φωνές που μιλούσαν για ανάπτυξη και προσηλώθηκαν στην αυστηρή λιτότητα και μόνο. Κάποια μέτρα, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν, ό