Ντόμινο τρόμου μετά την έξοδο από το ευρώ

«Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα πυροδοτούσε τη μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων», δήλωσε εν πλήρει επιγνώσει στο πρακτορείο Bloomberg ο κορυφαίος Αμερικανός αναλυτής, Μπάρι Αϊχενγκριν.

Μολονότι το σενάριο δεν ανήκει πια στη σφαίρα της φαντασίας, ακόμη και οι άνθρωποι που θα «πατήσουν το κουμπί» το αντιμετωπίζουν με δέος. Με το ίδιο δέος που θα απελευθέρωναν τους κωδικούς των πυρηνικών πυραύλων τους οι Αμερικανοί και οι Σοβιετικοί στρατιωτικοί

το 1962, αν τελικά ο Κένεντι και ο Χρουστσόφ δεν τους διέταζαν την τελευταία στιγμή να κάνουν πίσω, σώζοντας τις επόμενες ανθρώπινες γενιές.

Παρόμοια ψυχραιμία αναζητείται και στην παρούσα οικονομική κρίση, η οποία τείνει να λάβει χαρακτηριστικά «συλλογικού παραλογισμού», όπως επισήμανε στους «Financial Times» ο πρώην υποδιοικητής της ΕΚΤ, Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι.

Αν όλοι συμφωνούν σε κάτι, είναι ότι εύκολες λύσεις χωρίς σημαντικό κόστος δεν υπάρχουν για καμία πλευρά. Ακόμη και τα «γεράκια» του διεθνούς τραπεζικού και κεφαλαιακού συστήματος, όπως ο πρόεδρος του ΙΙF Τσαρλς Νταλάρα και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, παραδέχονται ότι μια «τιμωρία» της Ελλάδας θα είχε ανυπολόγιστες επιπτώσεις στους υπολοίπους. «Δεν θέλω ούτε να σκέφτομαι τις συνέπειες», είπε χαρακτηριστικά ο Νταλάρα, ενώ η Γαλλίδα τεχνοκράτης παραδέχθηκε ότι θα υπάρξουν επώδυνες και σκληρές παρενέργειες ακόμη και για τους τιμωρούς.

Σε αυτό το στοιχειακό παιχνίδι με τη φωτιά ο καθένας κοιτάζει φυσικά πρωτίστως τη δική του σωτηρία και δευτερευόντως των υπολοίπων. Από αυτή τη σκοπιά θα είχε ενδιαφέρον να εξετάσουμε πόσο θα συνέφερε την Ελλάδα να τραβήξει το σκοινί ως το τέλος, αποδεχόμενη μια έξοδο από το ευρώ.

Τόσο ο Αϊχενγκριν όσο και ο Βέλγος κεντρικός τραπεζίτης, Λικ Κοέν, συμφωνούν πως ένα διαζύγιο της Ελλάδας με την ευρωζώνη δεν πρόκειται να είναι βελούδινο για κανέναν από τους δύο. «Οι χρεοκοπίες επιχειρήσεων θα έπαιρναν μορφή χιονοστιβάδας και, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα, η ελληνική οικονομία θα κατέβαζε ρολά», τόνισε ο Αμερικανός οικονομολόγος, που ειδικεύεται σε νομισματικές κρίσεις αυτής της μορφής. Κατά τη γνώμη του, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας χάρη σε μια υποτιμημένη δραχμή θα είχε πενιχρά αποτελέσματα, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, καθώς η ελληνική οικονομία διαθέτει μικρό εξαγωγικό τομέα και βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και τις υπηρεσίες. Αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση των εισαγόμενων προϊόντων και σε χαμηλότερα μεροκάματα. Αν η κυβέρνηση προσπαθούσε να ενισχύσει την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων κόβοντας πληθωριστικό χρήμα και δίνοντας αυξήσεις, τότε ο πληθωρισμός θα εξουδετέρωνε τα πλεονεκτήματα της ανταγωνιστικότητας ρίχνοντας τα μεροκάματα, οπότε… φτου κι απ’ την αρχή.

Πάντως, ο αναλυτής του Bloomberg συμφωνεί ότι το μεγάλο ατού της Ελλάδας είναι ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης σε Πορτογαλία, Ιταλία, Ισπανία και στη συνέχεια σε ολόκληρη την ευρωζώνη. Για να σώσει το ευρώ η Γερμανία θα υποχρεωνόταν στο αδιανόητο, δηλαδή να εκδώσει ευρωο