“Πώς οι εθνικές πολιτικές κατέστρεψαν το ευρώ”

Το ευρώ αιωρείται στο  κενό και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως ακριβώς θα τελειώσει η τρέχουσα κρίση. Θεωρητικά λοιπόν, ένα βιβλίο 400 σελίδων, γραμμένο στα μέσα της κρίσης, όταν ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ήταν επικεφαλής στην Ιταλία, ο Νικολά Σαρκοζί στη Γαλλία και υπήρχαν ελπίδες για την Ελλάδα, μπορεί να φαίνεται άκαιρο. Το βιβλίο του Ιταλού οικονομολόγου και δημοσιογράφου Carlo

Bastasin όμως, με τίτλο «Saving Europe: How National Politics Nearly Destroyed the Euro» (Σώζοντας το ευρώ: πώς οι εθνικές πολιτικές σχεδόν κατέστρεψαν το ευρώ) κάθε άλλο παρά άκαιρο είναι. Ο Bastasin παρουσιάζει την κατάσταση χωρίς συναισθηματισμούς και απορρίπτει τις απλοϊκές αφηγήσεις που κατηγορούν για την κρίση τη δημοσιονομική ασωτία, τους καλόβολους πολιτισμός και τη διαφθορά στις χώρες της Μεσογείου. Τονίζει σημαντικούς παράγοντες, όπως τα πλεονεκτήματα του ενιαίου νομίσματος για τους Γερμανούς δανειστές και εξαγωγείς. Στο τέλος, βέβαια, ο Bastasin ενδίδει σε κάποιους… ομοσπονδιακούς συναισθηματισμούς. Το ευρώ θα πρέπει να διατηρηθεί, προτρέπει, ξεπερνώντας τις ξεπερασμένες εθνικές ταυτότητες και αγκαλιάζοντας μια κοσμοπολίτικη πολιτική αλληλεγγύη – μια λύση που δεν φαίνεται ούτε τεχνοκρατικά κατάλληλη ούτε πολιτικά εφικτή.

Ο Bastasin ξεκινά από το δεδομένο ότι το ευρώ κινδύνεψε τρεις φορές από τότε που ξέσπασε η κρίση. Κάθε φορά όμως η ιδέα του κοινού νομίσματος αποδείχθηκε πιο ισχυρή από την αδυναμία του. Υποστηρίζει ότι η κρίση στην ευρωζώνη έχει πολιτικό υπόβαθρο και ξεκίνησε από τις ιδιοτελείς παραβιάσεις της εθνικής πολιτικής. Επιπλέον, η κρίση αυτή ενισχύεται ακόμα και τώρα από την επίμονη υπεράσπιση των εθνικών προνομίων στην πολιτική και τη χρηματοδότηση, καθώς και από την έλλειψη δέσμευσης για την από κοινού ή υπερεθνική κυριαρχία. Ενώ η επικρατούσα άποψη είναι ότι η νομισματική ένωση ήταν ένα εσφαλμένο έργο από την αρχή και χρειάζεται τροποποίηση, ο Bastasin δείχνει ότι οι αποτυχίες έχουν να κάνουν σχεδόν αποκλειστικά με τον εθνικό οπορτουνισμό, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας. Κατά την άποψή του, οι ηγέτες της Ευρώπης επιτρέπουν συνεχώς στις εθνικές παρορμήσεις τους να παραβλέψουν το γενικό συμφέρον, χωρίς να αντιλαμβάνονται πλήρως ότι η μόνη δυνατή σωτηρία τους βρίσκεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι εθνικοί εγωισμοί των 17 μελών της ευρωζώνης έχουν θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση του πιο φιλόδοξου οικονομικού και πολιτικού σχεδίου του κόσμου. Το αισιόδοξο συμπέρασμά του λοιπόν είναι ότι η κρίση θα οδηγήσει σε πολιτική ένωση της Ευρώπης.

Το μέλλον του ευρωπαϊκού πειράματος, γράφει ο Bastasin,  είναι σημαντικό όχι μόνο για τα 500 εκατ. που κατοικούν στην περιοχή, αλλά για όλους εκείνους που πιστεύουν στη διεθνή συνεργασία ως μέσο επαναφοράς των σκληρών δυνάμεων της παγκοσμιοποίησης.

Ιδιαίτερα επικριτικός είναι με τους Γερμανούς. Ισχυρίζεται ότι οι περισσότεροι έχουν αγνοήσει τα τεράστια οφέλη που έχουν προκύψει για τη χώρα τους μέσα από τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος και