Πού θα προτιμούσατε να ζείτε: στο μικρό κράτος της Σομαλίας ή στο μεγάλο κράτος της Σουηδίας;

Οι επικριτές της «μεγάλης κυβέρνησης» μιλούν σαν να είναι πέρα ​​από κάθε αμφιβολία ότι η συμμετοχή του κράτους στη ζωή μας είναι ένα κακό πράγμα, σχολιάζει ο διευθυντής πολιτικού της βρετανικής Huffington Post, Mehdi Hasan.
Μην το φωνάξετε, αλλά μου αρέσει αρκετά το μεγάλο κράτος. Αυτές τις μέρες, είναι ντεμοντέ να το λέω. Από τους Νέους Εργατικούς ως τους Μπλε

Εργατικούς, από τους συμπονετικούς συντηρητικούς ως τους νεοσυντηρητικούς, η συναίνεση είναι ότι το μεγάλο κράτος σημαίνει κακή κυβέρνηση: αργή, αναποτελεσματική, ενοχλητική, γραφειοκρατική, αυταρχική, αντιδημοκρατική και ενάντια στην ανάπτυξη.
«Η εποχή των μεγάλων κυβερνήσεων τελείωσε» δήλωσε τον Ιανουάριο του 1996 ο Δημοκρατικός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον. Οι Συντηρητικοί χάρηκαν. Αλλά μαντέψτε: μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2008, η μεγάλη κυβέρνηση επέστρεψε. «Πρέπει να δράσουμε τώρα», ανακοίνωσε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Τζορτζ Μπους, καθώς ανακοίνωνε το σχέδιο των 700 δις δολαρίων για τη διάσωση των τραπεζών. Ο πρωτοπόρος της ελεύθερης αγοράς συνέχισε με τη διάσωση της αυτοκινητοβιομηχανίας και, στην πραγματικότητα, κρατικοποίησε τις τράπεζες ενυπόθηκων δανείων Fannie Mae και Freddie Mac.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως αποκαλύπτει στα απομνημονεύματά του ο πρώην καγκελάριος Άλιστερ Ντάρλινγκ, το μεγάλο κράτος εμπόδισε το κλείσιμο των ΑΤΜ και τα προβλήματα στις επιταγές. Οι τράπεζες κρατικοποιήθηκαν: προσφέρθηκαν δάνεια δισεκατομμυρίων λιρών και εγγυήσεων.

Γιατί λοιπόν αυτή η αποσύνδεση μεταξύ θεωρίας και πραγματικότητας; Γιατί αυτός ο συνεχής αγώνας ενάντια στη θετική δύναμη της συλλογικής δράσης; Στο λαό δεν αρέσουν οι μεγάλες κυβερνήσεις, λένε οι οπαδοί των… μικρών κυβερνήσεων.
Ωστόσο, πώς αλλιώς να εξηγήσεις τη συνεχή ερωτική σχέση μας με την (σκανδαλώδη) Εθνική Υπηρεσία Υγείας, η οποία με τη δομή και τη χρηματοδότησή της είναι σαφώς και απλά μια μεγάλη κυβέρνηση; Για ποιον άλλο λόγο να υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι για τους οποίους οι ψηφοφόροι να λένε στις δημοσκοπήσεις ότι θαυμάζουν περισσότερο – γιατροί, νοσοκόμες, δάσκαλοι, στρατιώτες, αστυνομία – που συνήθως εργάζονται σε μεγάλες κυβερνήσεις;
Δεν έχετε πειστεί ακόμα; Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επίσης σημαντική δημόσια υποστήριξη για την επανακρατικοποίηση των σιδηροδρόμων. Και δεν είναι μόνο οι σιδηρόδρομοι: σε μια δημοσκόπηση του 2009 δύο στους τρεις ψηφοφόρους υποστήριζαν την επιστροφή των τομέων της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου, της ύδρευσης και τηλεπικοινωνιών σε δημόσια ιδιοκτησία.

Οι υποστηρικτές της μικρής κυβέρνησης ισχυρίζονται ότι οι χώρες με υψηλά επίπεδα δημοσίων δαπανών έχουν πιο αργή ανάπτυξη. Ωστόσο, όπως συμπεραίνει ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Κολούμπια Xavier X Sala-i-Martin σε έρευνα του 1997 με τίτλο «I Just Ran Four Million Regressions», «κανένα μέτρο των δημοσίων δαπανών δεν φαίνεται να επηρεάζει την ανάπτυξη σε σημαντικό βαθμό». Το 2004, στο βιβλίο Growing Public, ο οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Peter Lindert συμφωνεί: χώρες με υψηλά επίπεδα κρατικών δαπανών δεν τα πάνε χειρότερα από χώρες με χαμηλά επίπεδα κρατικών δαπανών.
Δεν περιορίζει όμως το μεγάλο κράτος τον ιδιωτικό τομέα; Δεν καταπνίγει την ελεύθερη επιχειρηματικότητα και την καινοτομία; Όχι απαραίτητα. Εξετάστε τα επιχειρήματα της Mariana Mazzucato, οικονομολόγου στο Sussex University και συγγραφέα του The Entrepreneurial State. «Πού θα ήταν σήμερα το Google χωρίς τις κρατικές επενδύσεις στο διαδίκτυο και χωρίς την επιχορήγηση του Αμερικανικού Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών, η οποία χρηματοδότησε την ανακάλυψη τους δικού του αλγόριθμου;» έγραψε στην Guardian τον Απρίλιο του 2012. «Θα ήταν το iPad τόσο επιτυχημένο χωρίς την κρατική χρηματοδότηση των καινοτομιών της τεχνολογίας των επικοινωνιών, του GPS και της οθόνης αφής; «Πού θα ήταν η GSK και η Pfizer χωρίς τα 600 δις δολάρια που έδωσε το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και είχε ως αποτέλεσμα στη δημιουργία των 75% πιο καινοτόμων νέων φαρμάκων κατά την τελευταία δεκαετία;»
Οι επικριτές της μεγάλης κυβέρνησης λένε ότι συνθλίβει το πνεύμα της κοινότητας και τη συμμετοχή στα κοινά. Και πάλι, τα εμπειρικά στοιχεία δείχνουν άλλα. «Στις προηγμένες δυτικές δημοκρατίες, η κοινωνική εμπιστοσύνη και η συμμετοχή της ομάδας σχετίζεται, αν μη τι άλλο, θετικά με το μέγεθος της κυβέρνησης» παρατήρησε ο ακαδημαϊκός του Harvard Robert Putnam στο διάσημο βιβλίο του Bowling Alone (1995). «Το κοινωνικό κεφάλαιο φαίνεται να είναι υψηλότερο στα κράτη πρόνοιας υψηλών δαπανών της Σκανδιναβίας», έγραψε.
Α ναι, η Σκανδιναβία. Παρά το γεγονός ότι, παραδέχομαι, είναι πολύ μικρότερη και πιο συνεκτική από τις ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο, οι υψηλών δαπανών- υψηλής ανάπτυξης σκανδιναβικές χώρες συνεχίζουν να βασανίζουν και να ενοχλούν τους αγγλοσάξωνες οπαδούς του μικρού κράτους. Δείτε τον πρώτο πίνακα για την Παγκόσμια Ευτυχία του ΟΗΕ, το 2012: η Δανία, όπου οι κρατικές δαπάνες αντιστοιχούν στο 58 τοις εκατό του εθνικού εισοδήματος, βρίσκεται στην κορυφή του καταλόγου, ακολουθούμενη από τη Φινλανδία (54 τοις εκατό) και τη Νορβηγία (44 τοις εκατό).

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δημόσιες δαπάνες μπορεί να έχουν κορυφωθεί στο 50,8 τοις εκατό του ΑΕΠ το 2009, στον απόηχο της διάσωσης των τραπεζών, αλλά από το 2010 οι οπαδοί της λιτότητας του Συντηρητικού συνασπισμού έχουν αρχίσει να περικόπτουν τις δαπάνες χρόνο με το χρόνο. Χρησιμοποιώντας τα τελευταία στοιχεία του ΔΝΤ, ο Peter Taylor-Gooby, καθηγητής κοινωνικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Kent, έχει υπολογίσει ότι μέχρι το 2017 οι δαπάνες της κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα είναι χαμηλότερες στο Ηνωμένο Βασίλειο από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες – 39,1 εκατό με 39,3 τοις εκατό – για πρώτη φορά από τότε που άρχισαν να καταγράφονται. «Έμεινα έκπληκτος» σχολιάζει ο Taylor-Gooby. «Ακόμα και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τις περικοπές που ακολούθησαν, ποτέ δεν πήγαμε τόσο μακριά».
Εν τω μεταξύ, όσοι υπερασπίζονται ένα πιο λιτό, πιο ασήμαντο, μικρότερο κράτος δεν μπορούν να απαντήσουν στο απλό ερώτημα: πώς θα πλήρωναν οι μικρές κυβερνήσεις για τη διάσωση της RBS, της Lloyds και των υπόλοιπων; Το Υπουργείο Οικονομικών έδωσε περίπου 850 δις λίρες για να στηρίξει τον χρηματοπιστωτικό τομέα του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με την Εθνική Ελεγκτική Υπηρεσία. Μπορεί μια μικρή κυβέρνηση να αντιμετωπίσει την απειλή της ανεξέλεγκτης κλιματικής αλλαγής και το αυξανόμενο κόστος της προσαρμογής και μετριασμού; Προβλέπεται ότι ο παγκόσμιος λογαριασμός για την υπερθέρμανση του πλανήτη θα ανέλθει σε τρισεκατομμύρια λίρες. Μπορεί να είναι της μόδας να θέλουμε να παραγκωνίσουμε το κράτος, αλλά αναρωτηθείτε το εξής: πού θα προτιμούσατε να ζείτε, στο «μεγάλο κράτος» της Σουηδίας ή στο «μικρό κράτος» της Σομαλίας;

http://www.newstatesman.com/politics/2013/04/where-would-you-rather-live-small-government-somalia-or-big-government-sweden