ΟΚΤΩ ΔΙΣ ΕΥΡΩ ΣΕ ΧΡΥΣΟ, ΘΥΡΙΔΕΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΚΑ ΤΟ 2010

Ρεπορτάζ : Ευγενία Τζώρτζη
(από την Καθημερινή)
Περαιτέρω μείωση των καταθέσεων κατά 19 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα σημειωθεί το 2011, αποτέλεσμα της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Η εκτίμηση αυτή περιλαμβάνεται στη μελέτη της...
Διεύθυνσης Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, που ανεβάζει τις εκροές καταθέσεων το 2010 στα 40 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 34 δισ. ευρώ εξανεμίστηκαν την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου, ενώ μικρότερες ήταν οι απώλειες στη συνέχεια, καθώς η έναρξη εφαρμογής του Προγράμματος Σταθεροποίησης εκτόνωσε τις πιέσεις.
Εκτός από τα νοικοκυριά, η κρίση επηρέασε σημαντικά και τις επιχειρήσεις που θυσίασαν την όποια ρευστότητα διέθεταν για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών, καθώς η μειωμένη κερδοφορία και ο περιορισμός των πιστώσεων τις ανάγκασε να προσφύγουν στα καταθετικά τους διαθέσιμα, που υπολογίζεται ότι απομειώθηκαν περίπου κατά 13 δισ. ευρώ.
Από το σύνολο των 40 δισ. ευρώ που χάθηκαν το 2010, στα 10,2 δισ. ευρώ υπολογίζεται το ύψος των κεφαλαίων που κατευθύνθηκαν εκτός Ελλάδος από κατοίκους του εξωτερικού. Πρόκειται κυρίως για καταθέσεις που είχαν εισρεύσει στη χώρα μας την περίοδο 2003 - 2009, αξιοποιώντας την ευνοϊκή οικονομική συγκυρία και οι οποίες επαναπροωθήθηκαν σταδιακά στο εξωτερικό μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, αλλά και όλο το 2009.
Στα 8 δισ. ευρώ εκτιμώνται οι καταθέσεις των Ελλήνων που κατευθύνθηκαν στο εξωτερικό με κύριους προορισμούς την Κύπρο και το Ηνωμένο Βασίλειο, με τα 2/3 της εκροής να λαμβάνει χώρα στο πρώτο εξάμηνο του 2010.
Η εκροή κεφαλαίων στο εξωτερικό ήταν η βασική συνιστώσα της σημαντικής μείωσης των καταθέσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2010, που σημειώθηκε το 85% των εκροών. Αντίθετα, η ανάγκη χρηματοδότησης τρεχουσών αναγκών του ιδιωτικού τομέα και η τοποθέτηση μετρητών σε θυρίδες ή ακόμα και στο σπίτι από τους κατόχους των χρημάτων, κυριάρχησαν ως αιτία το δεύτερο εξάμηνο του 2010, οπότε και οι απώλειες ήταν μικρότερες, αντιστοιχώντας στο 15% του συνόλου.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τα στοιχεία της μελέτης, το ύψος των κεφαλαίων αυτής της κατηγορίας υπολογίζεται στα 4,5 δισ. ευρώ και ερμηνεύεται από την αυξημένη αβεβαιότητα αλλά και τον περιορισμό των βραχυπρόθεσμων πιστώσεων, που υποχρέωσε κάποιους να «καταφύγουν στα έτοιμα» ή να «προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους», κλειδώνοντάς τες σε θυρίδες ή ακόμα και στο σπίτι. Τέλος, ένα πρόσθετο ποσό της τάξης των 3,5 δισ. ευρώ υπολογίζεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Εθνικής, ότι τοποθετήθηκε σε άλλα περιουσιακά στοιχεία, όπως έντοκα γραμμάτια ή χρυσό.
Η μείωση των καταθέσεων εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το τρέχον έτος με σημαντικά ηπιότερο ρυθμό της τάξης του 8% συγκριτικά με το 2010. Η αναμενόμενη μείωση υπολογίζεται στα 19 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 16 δισ. ευρώ θα αναλωθούν για την εξυπηρέτηση των δαπανών του ιδιωτικού τομέα. Οι εκροές καταθέσεων από κατοίκους του εξωτερικού αναμένεται να είναι μικρές, καθώς το επίπεδό τ