Μητσοτάκης - Ερντογάν: Οι διαφωνίες για μειονότητα, Μονή της Χώρας και Χαμάς - Πού συμφώνησαν

Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ»

«Μία θετική εξέλιξη σε μία εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη, αλλά και για την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή μας» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τις κοινές δηλώσεις την συνάντηση του με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό ότι, αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα, με αμοιβαίο όφελος, ενώ

αναφερόμενος στα θέματα όπου υπάρχουν διαφωνίες τόνισε:

"Δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μία παράλληλη σελίδα, με τις συμφωνίες μας".

Ο κ.Μητσοτάκης χαρακτήρισε τη συνάντηση ως "δύο ακόμα βήματα που αφορούν τις καθημερινές ανάγκες των λαών μας στο παρόν, γιατί το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτο του χθες και δεν πρέπει ούτε να ναρκοθετεί και το αύριο" και είπε ότι θα πυκνώσουν στο άμεσο μέλλον οι διμερείς επαφές. Συγκεκριμένα, όπως τόνισε ο κ.Μητσοτάκης θα πραγματοποιηθούν άλλες δυο συναντήσεις με τον κ. Ερντογάν πιθανόν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, και σίγουρα στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, αλλά και στην 'Αγκυρα εντός του έτους, όπου θα μεταβεί τόσο ο ίδιος όσο και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου στην επόμενη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Οικονομία-Μεταναστευτικό

Ο κ.Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα οικονομικά ζητήματα που συζητήθηκαν και τόνισε ότι ο στόχος είναι ο διπλασιασμός των διμερών συναλλαγών σε βάθος πενταετίας, "παρά τις αντιξοότητες του διεθνούς περιβάλλοντος, παρά τα εμπόδια στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες. Κινούμαστε αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση".

Ο πρωθυπουργός εξήρε τη συνεργασία των δυο χωρών στην αντιμετώπιση της διακίνησης μεταναστών, η οποία αποδίδει "απέναντι στις παράνομες ροές και απέναντι στους άθλιους διακινητές, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τον πόνο απελπισμένων ανθρώπων" και προσέθεσε ότι αυτή η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί τόσο στα χερσαία όσο και στα θαλάσσια σύνορά μας".

"Ξέρουμε, εξάλλου, ότι και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά κύματα. Και η Τουρκία έχει πιεστεί πολύ. Γι' αυτό και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως συμφωνούμε και με ευρωπαϊκό σχέδιο ώστε να ανακουφιστεί με τη σειρά της μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων" είπε ο κ.Μητσοτάκης.

Μειονότητες

Αναφερόμενος στα θέματα των μειονοτήτων ο έλληνας πρωθυπουργός είπε ότι οι μειονότητες στις χώρες μας προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, και αποτελούν μια γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών μας.

Όπως είπε ο πρωθυπουργός με νόημα, από τη μια πλευρά, η ελληνική μειονότητα, "έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά, εμπλουτίζει την κοινωνική και την πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας για να συνεχίσει να το πράττει".

Αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, είπε ότι "Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών" και διαβεβαίωσε τον κ.Ερντογάν ότι "ο ίδιος σε αυτόν τον στόχο είμαι προσωπικά προσηλωμένος".

Και προσέθεσε:"Όπως έχω ήδη τονίσει, ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας για τα μέλη της, όπως και για όλους τους Έλληνες πολίτες, αλλά -και θέλω να το τονίσω αυτό- και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας. Και θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθιση γνώριζε και ο, δυστυχώς, διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία".

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης στην μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί για την οποία εξέφρασε τη δυσαρέσκεια του, και είπε ότι ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, "εντάσσεται στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης και ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της UNESCO". Και κατέληξε:

"Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον Πρόεδρο Erdoğan τη στεναχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος".

Επισήμανε, επίσης, ότι "κατ' ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο από όλους και να μπορούν όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης".

Τέλος, ο κ.Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις διεθνείς εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία και στις συγκρούσεις στη Γάζα, όπου χαρακτήρισε τη "Χαμάς" "τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό", κάτι με το οποίο διαφώνησε ο κ.Ερντογάν που παρενέβη εκτός πρωτοκόλλου μετά τις δηλώσεις του κ.Μητσοτάκη λέγοντας ότι "η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση". Ο πρωθυπουργός απάντησε τα εξής:

"Ας συμφωνήσουμε, κ. Πρόεδρε, ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη αυτή τη στιγμή να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ' όλα, πάνω απ' όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι, που είναι και τα άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου".

Τι είπε ο Ερντογάν

«Παρά τις διαφωνίες μας διατηρούμε τους διαύλους επικοινωνίας ανοικτούς και επικεντρωνόμαστε στη θετική ατζέντα», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντόγαν, στις από κοινού δηλώσεις που έκαναν οι δύο ηγέτες μετά τη συνάντησή τους στην 'Αγκυρα.

«Πιστεύουμε ότι η ενίσχυση του πνεύματος συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας θα είναι επωφελής για ολόκληρη την περιοχή μας» δήλωσε στην αρχή της τοποθέτησής του ο Τούρκος πρόεδρος, χαρακτηρίζοντας πολύ παραγωγική, ειλικρινή και εποικοδομητική συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό.

«Μοιράστηκα την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας που να μην μπορεί να επιλυθεί. Πρόκειται για μια διαδικασία. Θα πρέπει να προχωρήσει σχολαστικά, προκειμένου να αποδώσει περισσότερα αποτελέσματα» υποστήριξε ο Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στην διάθεση που επιδεικνύουν οι δύο πλευρές για επίλυση των διαφορών τους.

«Στις συναντήσεις μας συζητήσαμε τα αλληλένδετα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είμαστε προσηλωμένοι στη βούλησή μας να επιλύσουμε τα προβλήματά μας στο πλαίσιο του ειλικρινούς διαλόγου, της καλής γειτονίας και του διεθνούς δικαίου».

Όπως είπε ο Τούρκος πρόεδρος, οι δύο χώρες εργάζονται με στόχο να αυξήσουν το διμερές εμπόριο, του οποίο ο όγκος πέρυσι ήταν 6 δισεκατομμύρια δολάρια, σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ανήγγειλε την υπογραφή συμφωνίας για την ίδρυση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου καθώς και δύο συμφωνιών για τη συνεργασία και την από κοινού αντιμετώπιση από τις δύο χώρες των φυσικών καταστροφών, αλλά και μία συμφωνία για συνεργασία στον τομέα της Υγείας.

Οι χώρες μας, οι οποίες βρίσκονται σε σεισμογενή ζώνη, ανταποκρίθηκαν στις επιταγές της καλής γειτονίας και ήταν οι πρώτες χώρες που ήρθαν η μία σε βοήθεια της άλλης, παρατήρησε ο Τούρκος πρόεδρος.

Η καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μας. Η συνεννόηση μας με την Ελλάδα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας γίνεται όλο και πιο ισχυρή.

Σημείο διαφωνίας μεταξύ των δύο ηγετών υπήρξε το θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τέμενος, με τον Τούρκο πρόεδρο να υποστηρίζει ότι η Τουρκία αποτελεί χώρα υπόδειγμα όσον αφορά στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο κ. Ερτντογάν συνέχισε λέγονατας: «Αποδώσαμε ξανά το τέμενος Καριγέ στη θρησκευτική λατρεία και στους επισκέπτες έπειτα των εργασιών σχολαστικής αποκατάστασης μετά την απόφαση που λάβαμε το 2020. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην προστασία κάθε έργου που αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της UNESCO και στην απόδοση προς χρήση από το έθνος μας και ολόκληρη την ανθρωπότητα. Το τέμενος Κάριγε είναι ανοικτό για όλους».

Αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα ο Τούρκος πρόεδρος τη χαρακτήρισε «τουρκική», λέγοντας ότι τη βλέπει ως μία ανθρώπινη γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών. «Αναμένουμε η θετική ατμόσφαιρα στις σχέσεις μας να συμβάλει στην ικανοποίηση των δικαιωμάτων των Τούρκων και ομογενών μας στην Ελλάδα» δήλωσε συγκεκριμένα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Όσον αφορά το Κυπριακό, επανέλαβε ότι είναι σημαντικό να υπάρξει δίκαιη και μόνιμη λύση «στη βάση των πραγματικοτήτων στο νησί». Ένα τέτοιο βήμα θα συμβάλει στη σταθερότητα και την ειρήνη σε ολόκληρη την περιοχή, συμπλήρωσε.

Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε και θέμα συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας σε θέματα τρομοκρατίας: «Συμφωνούμε ότι δεν υπάρχει θέση για τρομοκρατικές οργανώσεις στο μέλλον της περιοχής μας. Μοιράστηκα σήμερα τις προσδοκίες μας από τη γείτονα και σύμμαχο στο ΝΑΤΟ Ελλάδα».

Η στιγμή όμως που έκλεψε την παράσταση ήταν όταν στο τέλος των δηλώσεων του κ, Μητσοτάκη, ο Τούρκος πρόεδρος πήρε τον λόγο και εξέφρασε τη διαφωνία του για τον χαρακτηρισμό της Χαμάς τρομοκρατικής οργάνωσης.

«Δεν βλέπω τη Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση, αντιθέτως, βλέπω τη Χαμάς ως ανθρώπους που αγωνίζονται για να προστατεύσουν τα εδάφη τους και τον λαό τους. Η Χαμάς είναι μια αντιστασιακή οργάνωση, της οποίας τα εδάφη βρίσκονται υπό κατοχή από το 1947 και η οποία πήρε τα εδάφη της υπό προστασία μετά την κατοχή αυτών των εδαφών. Αν αποκαλούσαμε τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση, θα ήταν μια σκληρή προσέγγιση. Παρακολουθώ τη Χαμάς βήμα προς βήμα. Περισσότερα από χίλια μέλη της Χαμάς βρίσκονται υπό θεραπεία στην Τουρκία. Μπορεί να έχετε μια λανθασμένη προσέγγιση εδώ. Δεν θα συμφωνήσω ποτέ, δεν μπορώ να συμφωνήσω» είπε.

Ωστόσο, ευχαρίστησε την Ελλάδα για τη θετική της ψήφο στο ψήφισμα του ΟΗΕ για την απόδοση στους Παλαιστινίους καθεστώς πλήρους μέλους, ενώ αποκρίθηκε θετικά στην τελική τοποθέτηση του Κυριακού Μητσοτάκη ότι: «Ας συμφωνήσουμε, κ. Πρόεδρε, ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη αυτή τη στιγμή να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ' όλα, πάνω απ' όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι, που είναι και τα άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου».