Influencer marketing: Πεδίο προβληματισμού

Το Υπουργείο Ανάπτυξης ερευνά εάν οι δημιουργοί περιεχομένου τηρούν την καταναλωτική νομοθεσία, ενώ οι φορολογικές αρχές αναζητούν «μαύρες» πωλήσεις, αδήλωτα εισοδήματα και «μαϊμού» επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με το Υπουργείο, ο στόχος των ελέγχων είναι διττός: πρώτον, να εντοπιστούν αναρτήσεις των influencers οι οποίες περιέχουν μαρτυρίες, κριτικές ή καταχωρίσεις που ενδεχομένως να είναι παραπλανητικές για τους καταναλωτές, επηρεάζοντας την αγοραστική τους συμπεριφορά και προκαλώντας οικονομική ζημία, και δεύτερον να επαληθεύσουν εάν οι influencers ενημερώνουν με σαφήνεια τους ακολούθους τους

σχετικά με την ταυτότητα και τα στοιχεία επικοινωνίας της εταιρείας τους.

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι ένα πρόσωπο που επενδύει συστηματικά στα συγκεκριμένα social media ως influencer μπορεί κάθε μήνα να έχει εισοδήματα από 1.000 έως 20.000 ευρώ. Τα οποία στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν δηλώνονται. Στο πλαίσιο πανευρωπαϊκών ελέγχων που διενεργούνται στα κράτη-μέλη της Ε.Ε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EU Sweeps), η Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου πρόκειται να πραγματοποιήσει ελέγχους στις εμπορικές πρακτικές που χρησιμοποιούν οι influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να προωθήσουν ή να διαθέσουν προς πώληση αγαθά και υπηρεσίες εταιρειών (brands) με τις οποίες συνεργάζονται.

Τι σημαίνουν πρακτικά όλα τα παραπάνω; Ότι οι influencers έχουν πλέον μπει για τα καλά στο χώρο της επικοινωνίας και το influencer marketing αναδεικνύεται σε σημαντική παράμετρο του σύγχρονου marketing. Υπό αυτή την έννοια, η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ) να εντάξει το influencer marketing στον Ελληνικό Κώδικα Διαφήμισης & Επικοινωνίας είναι εξαιρετικά σημαντική και έρχεται ακριβώς την στιγμή που πρέπει. Και οφείλουμε να πούμε εδώ ότι το ΣΕΕ επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά.

Γιατί μπορεί ο Ελληνικός Κώδικας Διαφήμισης να προβλέπει ξεκάθαρα ότι οι κανόνες δεοντολογίας της επικοινωνίας είναι «technology neutral» και επομένως ισχύουν και πρέπει να εφαρμόζονται σε όλα τα μέσα και σε κάθε τρόπο επικοινωνίας των μαρκών με τους καταναλωτές, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να ισχύσει για τα social media εάν δεν γίνονταν ειδική αναφορά. Όπως ακριβώς έκανε το ΣΕΕ.

Αυτό φυσικά δεν ισχύει μόνο στη χώρα μας, αλλά σε όλο τον κόσμο πλέον, αφού η συζήτηση για τους influencers είναι διεθνής και διεξάγεται τόσο σε επίπεδο θεσμικών φορέων της διαφημιστικής αγοράς, όσο και σε επίπεδο εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών, με κοινή διαπίστωση όλων ότι η διαφάνεια στις εμπορικού περιεχομένου αναρτήσεις των influencers είναι πρωταρχικής και καθοριστικής σημασίας.

Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν, το ΣΕΕ σε συνεργασία με τον ΣΔΕ και την ΕΔΕΕ, και με κοινό στόχο τη διαφύλαξη του υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών, αλλά και της αξιοπιστίας των μαρκών και του διαφημιστικού λόγου, υιοθέτησε ειδικό Παράρτημα στον ΕΚΔ-Ε με λεπτομερείς και συγκεκριμένους κανόνες για το influencer marketing. Οι κανόνες στηρίζονται στις οδηγίες της European Advertising Standards Alliance (EASA), που εφαρμόζονται ήδη σε 22 χώρες της Ευρώπης.

Όπως και να’ χει, όλη η ουσία κρύβεται σε αυτό που είπε η Γενική Διευθύντρια του ΣΕΕ, Ελένη Δοντά: «Η διαφάνεια του εμπορικού σκοπού μιας επικοινωνίας marketing βρίσκεται στην καρδιά του σεβασμού προς τους καταναλωτές και της υπευθυνότητας της διαφημιστικής αγοράς. Είναι προς το συμφέρον όλων, οι influencers να είναι ειλικρινείς με το κοινό τους και διαφανείς όσον αφορά στις διαφημίσεις τους». Ρομαντισμός; Μπορεί, αλλά σίγουρα έπρεπε να ειπωθεί…