Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα της χώρας ακόμη μεγαλύτερο…

Κάθε φορά που εκτυλίσσεται ένα νέο επεισόδιο στο σίριαλ «σωτηρία της Ελλάδας, παρατηρώ ορισμένες αντιδράσεις. «Τι έγινε, πάλι σωθήκαμε;»,  ήταν μια από αυτές χτες το βράδυ, την ώρα που οι τηλεοπτικές οθόνες κατακλύζονταν με εικόνες των υπουργών Οικονομικών  της Ευρωζώνης να  συζητούν με τον Παπαδήμο και τον Βενιζέλο.

Οι αντιδράσεις αυτού του τύπου είναι δικαιολογημένες,

αφού  τέτοιες σκηνές έχουν εκτυλιχθεί πολλές φορές τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Κάθε τρεις και λίγο μια «κρίσιμη συνεδρίαση» ανέβαζε την αγωνία μας, μια εκκρεμούσα δόση αναστάτωνε το πολιτικό σκηνικό, μια δήλωση από την Γερμανία άναβε τα αίματα. Ετσι,  πολλοί Ελληνες,  άλλοι  θυμωμένοι από την ανατροπή πολλών δεδομένων της ζωής τους και άλλοι μπουχτισμένοι από το συνεχές σασπένς, οδηγούνται σε δυο ειδών αντιδράσεις. Η μια είναι η παθητικοποίηση (εξ ου και οι σχεδόν ανύπαρκτες αντιδράσεις σε σύγκριση με αυτά που συμβαίνουν) και η άλλη είναι μια τάση μηδενισμού και αυτοκαταστροφής, που εκφράζονται είτε με σπάσιμο και κάψιμο είτε με αποδοχή του αιτήματος «να χρεοκοπήσουμε, να τελειώνουμε».

Κάπως έτσι, νομίζω, μπορεί να περιγραφεί η σημερινή εικόνα της Ελλάδας. Μια εικόνα μιζέριας και απογοήτευσης. Αναμενόμενη, ασφαλώς, σε μεγάλο βαθμό. Όμως, πρέπει σιγά-σιγά ν’ αρχίσει ν’ αλλάζει. Και για να γίνει  αυτό,  πρέπει να συμβούν τρία πράγματα:

Πρώτον,  να έχουμε μια σταθεροποίηση της κατάστασης. Στο χαμηλό σημείο που βρισκόμαστε σήμερα; Ναι, έστω σ’ αυτό. Είναι γνωστή η «θεωρία του πάτου», τον οποίο, αν πιάσουμε, μπορεί ν’ αρχίσει η σταδιακή άνοδος. Κι αν η χώρα απαλλαγεί από τον βραχνά της χρεοκοπίας, που  επανέρχεται κάθε τρεις και λίγο, θ’ αρχίσει να παίρνει τα πάνω της. Κατά τούτο η αναμενόμενη από τις Βρυξέλλες απόφαση ίσως είναι η πιο καθοριστική  μέχρι σήμερα.

Δεύτερον, η σημερινή κυβέρνηση- και κυρίως αυτή που θα έχουμε σε δυο μήνες, μετά τις εκλογές- να εκμεταλλευθεί αυτήν την απόφαση και τα σταθερότητα που προσφέρει  και  να ρίξει όσους πόρους μπορεί να βρει (υπάρχουν τέτοιοι στα ευρωπαϊκά ταμεία) στην πραγματική οικονομία. Μόνον έτσι θα σπάσει το «σπιράλ του θανάτου», στο οποίο έχει εγκλωβιστεί η ελληνική οικονομία.

Τρίτον, στους επόμενους μήνες να έχουμε αλλαγές στον ευρωπαϊκό χάρτη. Η αρχή μπορεί να γίνει με τις γαλλικές εκλογές.

Σε κάθε περίπτωση, η σωτηρία μας είναι, πρωτίστως, δική μας υπόθεση. Όπως η σωτηρία μια επιχείρησης εξαρτάται από τη θέληση και τις ικανότητες των ιδιοκτητών της και του προσωπικού της, έτσι και η σωτηρία μιας χώρας εξαρτάται από  τους άρχοντές της και τους πολίτες της. Στην περίπτωση της Ελλάδας εξαρτάται και από τους ξένους δανειστές της, αλλά το βάρος πέφτει στους πρώτους.

Ο συνδυασμός είναι εξαιρετικά δύσκολος. Διότι η κοινωνία είναι κατακερματισμένη και απογοητευμένη. Και, κυρίως, διότι οι άρχοντες δεν φαίνονται ικανοί  να  φέρουν σε πέρας το εγχείρημα.

Όμως, δεν υπάρχουν  άλλα περιθώρια. Η μάχη πρέπει να δοθεί. Τώρα και τους επόμενους  μήνες. Οι δημιουργικές δυνάμεις πρέπει να επιδείξουν αντοχή