Έρχονται νέες ανατιμήσεις στον καφέ λόγω αύξησης των διεθνών τιμών

Μετά το ελαιόλαδο, το κακάο και τα αγροτικά προϊόντα, το ένα ρεκόρ μετά το άλλο καταρρίπτουν οι τιμές του καφέ. Με φόντο την εκτόξευση των τιμών καφέ παγκοσμίως κατά 20% το τελευταίο τρίμηνο, οι εταιρείες επεξεργασίας και εμπορίας καφέ στην εγχώρια αγορά προειδοποιούν για νέες ανατιμήσεις το επόμενο χρονικό διάστημα.

Οι ανατιμήσεις αυτές θα περάσουν τόσο στα ελληνικά ράφια των σούπερ μάρκετ όσο και στα καταστήματα εστίασης.  Το κόστος του πράσινου καφέ που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ελληνικού καφέ, έχει αυξηθεί μεταξύ 6,5 και 7 ευρώ το κιλό στη χώρα μας.

Οι αυξήσεις αυτές οφείλονται

στην αύξηση της τιμής του καφέ που παράγεται στο Βιετνάμ, στη λειψυδρία που οδηγεί σε μειωμένη ποσότητα σοδειάς, στο πρόβλημα στο Σουέζ που τα καράβια κάνουν τον περίπλου της Αφρικής. με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυξημένα μεταφορικά, στη γεωπολιτική κατάσταση και στις πληθωριστικές τάσεις.

Παρόλο που έχουν ανακαλυφθεί 130 είδη καφέ στη φύση, βασιζόμαστε μόνο σε δύο για όλη σχεδόν την κατανάλωση: τον Coffea arabica και τον Coffea canephora – που συνήθως αναφέρονται ως arabica και robusta. Οι θάμνοι καφέ από αυτά τα μικρά δέντρα αποτελούν το 56% και το 43% της παγκόσμιας παραγωγής αντίστοιχα, σύμφωνα με το International Coffee Organization (ΙCO).

Η ποικιλία arabica, που προτιμάται από τους περισσότερους λάτρεις του καφέ, είναι ένα ευαίσθητο φυτό ιδιαίτερα ευάλωτο στο ζεστό καιρό και στη σκουριά των φύλλων, μύκητα που μπορεί να καταστρέψει τη συγκομιδή. Οι άγριοι συγγενείς της arabica έχουν συμπεριληφθεί στην Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης ως είδος υπό εξαφάνιση. Αυτές οι άγριες ποικιλίες είναι ζωτικής σημασίας για τη βιομηχανία ως γενετικός πόρος, επιτρέποντας στους επιστήμονες να τις διασταυρώνουν με εμπορικά φυτά για να δημιουργήσουν πιο ανθεκτικές καλλιέργειες.

Η Robusta, εν τω μεταξύ, είναι πιο σκληροτράχηλη από την arabica. Μπορεί να αναπτυχθεί σε υψηλότερες θερμοκρασίες και είναι πιο ανθεκτική σε παράσιτα και ασθένειες. Ωστόσο, έχει λιγότερο εκλεπτυσμένη γεύση και χρησιμοποιείται κυρίως για στιγμιαίο καφέ. Παραμένει, επίσης, ευάλωτη σε σημαντικές αλλαγές καιρού.

Tι συμβαίνει στο Βιετνάμ

Οι τιμές του καφέ σημειώνουν συνεχώς υψηλά επίπεδα ρεκόρ λόγω των δυσμενών συγκομιδών στο Βιετνάμ και τη Βραζιλία, με αποτέλεσμα να παρακολουθούνται στενά οι μεγάλες χώρες παραγωγής καφέ.

Η τιμή του καφέ στο Βιετνάμ έχει πλέον ξεπεράσει τα 130.000 ντονκ ανά κιλό, ξεπερνώντας την τιμή του μαύρου πιπεριού.

Οι τιμές του καφέ robusta στην επαρχία Dak Lak ανέρχονται σε 103.000 ντονκ ανά κιλό, ενώ στην επαρχία Lam Dong είναι 102.500 ντονκ ανά κιλό.

Τα στατιστικά στοιχεία του Γενικού Τμήματος Τελωνείων έδειξαν ότι στις 15 Απριλίου, το Βιετνάμ εξήγαγε περίπου 660.000 τόνους καφέ, με αξία άνω των 2,23 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Η μέση τιμή εξαγωγής του καφέ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 έφτασε τα 3.289 δολάρια ΗΠΑ ανά τόνο, σημειώνοντας αύξηση 48% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Ωστόσο, μόνο κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, η μέση τιμή εξαγωγής του καφέ εκτοξεύθηκε στα 3.790 δολάρια ΗΠΑ ανά τόνο.

Με τις τρέχουσες εγχώριες τιμές του καφέ, οι παραγωγοί καφέ στα κεντρικά υψίπεδα του Βιετνάμ μπορούν να επωφεληθούν μόνο εάν διαθέτουν αποθηκευμένα αποθέματα. 

Υπολογίζεται ότι έως το 2050 έως και το ήμισυ της γης που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια του καφέ θα μπορούσε να καταστεί άχρηστη. Μια μελέτη από το Ινστιτούτο Επιστημών Φυσικών Πόρων στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών της Ζυρίχης διαπίστωσε ότι τέσσερις από τους πέντε κορυφαίους παραγωγούς καφέ στον κόσμο – Βραζιλία, Βιετνάμ, Κολομβία και Ινδονησία – θα έβλεπαν τις καλύτερες περιοχές για καλλιέργεια καφέ να μειώνονται σε μέγεθος και καταλληλόλητα. Άλλες χώρες εκτός των τροπικών περιοχών, όπως οι ΗΠΑ, η Αργεντινή, η Ουρουγουάη και η Κίνα, θα μπορούσαν να έχουν νέες ευκαιρίες για την καλλιέργεια καφέ.

Η επιρροή των ανατιμήσεων του καφέ στη χώρα μας 

Όσον αφορά στην Ελλάδα, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η άνοδος αυτή δεν θα συμπαρασύρει μόνο τις τιμές στο ράφι των σούπερ μάρκετ αλλά και στα καταστήματα εστίασης, επομένως η τιμή του εσπρέσο μπορεί να φτάσει τον Ιούνιο ακόμα και στα 2,4 ευρώ από 2 που είναι σήμερα, ενώ οι κάψουλες που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα 5 ευρώ.

Οι εταιρείες εμπορίας καφέ πάντως ζητούν απαλλαγή από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, καθώς θεωρούν ότι επιβαρύνει την τιμή του καφέ κατά 50%.