Ανακύκλωση: Από τη νέα χρονιά αποφάσεις για το σύστημα DRS

Από αναβολή σε αναβολή πηγαίνει η “τροχοδρόμηση” του συστήματος εγγυοδοσίας για τη ανάκτηση προς ανακύκλωση υλικών, το λεγόμενο DRS. Σύμφωνα με πληροφορίες η ηγεσία του ΥΠΕΝ αναμένεται να λάβει με τη νέα χρονιά τις σχετικές αποφάσεις για το πώς θα λειτουργήσει το σύστημα “ανάκτησης”, μέσα από ξεχωριστά “ρεύματα”, υλικών όπως το ΡΕΤ, το γυαλί, το χαρτί που στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνται στα προϊόντα συσκευασίας.

Να

σημειωθεί ότι το νέο σύστημα ήταν να ξεκινήσει θεωρητικά τον Ιούλιο του 2023, πήρε αναβολή για το Σεπτέμβριο και τώρα πηγαίνει για τη νέα χρονιά. Με βάση το σύστημα, οι καταναλωτές θα πληρώνουν ένα αντίτιμο π.χ. για το μπουκαλάκι που θα παίρνουν από σημεία λιανικής και στη συνέχεια θα παίρνουν τα χρήματά τους πίσω όταν επιστρέφουν την άδεια, πλέον, συσκευασία.

Βέβαια, όλα αυτά προϋποθέτουν άριστο συντονισμό, κι ένα επαρκές σύστημα εφοδιαστικής αλυσίδας, που λόγω της μορφολογίας της χώρας (νησιωτικότητα, ορεινοί όγκοι κτλ) αλλά και της ύπαρξης 120.000 σημείων πώλησης, είναι αρκετά δύσκολο και κοστοβόρο να χτιστεί.

Ουσιαστικά είναι μια δύσκολη εξίσωση που απαιτεί συνεννόηση συνέργειες αλλά και ανακλαστικά ώστε αφενός να μην υπάρξει κατακρήμνιση της ζήτησης αλλά και τήρηση της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας.

Με βάση εκτιμήσεις της αγοράς που εδώ και τρία χρόνια αναζητά λύση έχοντας προτείνει μια σειρά από ιδέες, που φαίνεται να μην έχουν εισακουστεί, οι τέσσερις άξονες του προβληματισμού έχουν να κάνουν με τα εξής:

-Η μεγάλη επιβάρυνση στην τελική τιμή – 10 λεπτά για τη συσκευασία των 0.5 ml και 15 λεπτά για τη συσκευασία του 1,5ml- καθώς αν δεν ανακυκλώνεται η συσκευασία τότε ο καταναλωτής θα επιβαρύνεται με ένα σημαντικό ποσό για ένα προϊόν που είναι ευαίσθητο ως προς τη σχέση ποιότητας-τιμής.

-Ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων- που είναι πολλοί σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες- από το υπουργείο Περιβάλλοντος, τις εποπτικές αρχές, ΕΟΑΝ και την Τοπική Αυτοδιοίκηση μέχρι τους παραγωγούς νερών και αναψυκτικών και τους παραγωγούς φιάλων PET

-Η αποφυγή παραγόντων που μπορεί να οδηγήσουν σε παράνομες συμπεριφορές στην αγορά της ανακύκλωσης

-Η επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών που έχει θέσει η ΕΕ έως το 2030.

Να σημειωθεί ότι εδώ και χρόνια σύσσωμος σχεδόν ο κλάδος έχει προτείνει να υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα τόσο για λόγους χωροταξίας (π.χ. υπάρχει δυσκολία σε χώρους σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε νησιά κτλ) όσο και για λόγους οικονομίας.

Κόστος το σύστημα εγγυοδοσίας

Πριν λίγους, μήνες, δε, σε συνέντευξη τύπου το προεδρείο του ΣΕΦΥΜΕΝ (Σύνδεσμος Εταιρειών Ελληνικών Φυσικών Μεταλλικών Νερών), που πρέπει να σημειωθεί ότι έχει ενώσει εταιρείες που “σφάζονται” στην αγορά, αναφέρθηκε ότι είναι πολύ σημαντικό για την καλύτερη προετοιμασία και συνεπώς την επιτυχία του συστήματος εγγυοδοσίας να τροποποιηθεί η έναρξη εφαρμογής και να μετατεθεί σε μεταγενέστερη ημερομηνία, που θα εξασφαλίζει έναρξη εκτός σεζόν, επαρκή στην πράξη γεωγραφική και πληθυσμιακή κάλυψη και επαρκή χρόνο, μεγαλύτερο από τέσσερις μήνες για την προετοιμασία των παραγωγών.

Σύμφωνα με όσδα είχε πει ο αντιπρόεδρος του ΣΕΦΥΜΕΝ, κ. Χαράλαμπος Παπαχρήστου, για να πετύχει το σύστημα πρέπει να σχεδιαστεί σωστά και σε όλες τις πτυχές του με βασικό την πανελλαδική κάλυψη λαμβάνοντας υπόψη και την ιδιαιτερότητα της χώρας με τα νησιά αλλά και τα απομακρυσμένα σημεία που τους καλοκαιρινούς μήνες έχουν μεγάλη κατανάλωση όγκων εμφιαλωμένου νερού.

Υπάρχουν πετυχημένα μοντέλα για το σύστημα εγγυοδοσίας σε άλλες χώρες ωστόσο δεν έχουν τον πολυκερματισμό της αγοράς όπως στην Ελλάδα. Ανέφερε δε για παράδειγμα τη Νορβηγία όπου υπάρχουν τρεις παίκτες λιανεμπορίου που καλύπτουν το 90% της αγοράς και 12.000- 14.000 σημεία πώλησης. Σε αντιδιαστολή με την Ελλάδα που έχει 120.000 σημεία πώλησης σε όλη τη χώρα.

Πλαστικά

Στο μεταξύ, τη δέσμευση της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών να συμβάλει στην εκπλήρωση των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος τόνισαν και πάλι, εν όψει του σημαντικού συνεδρίου που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) στις 21 Νοεμβρίου στο Δημόκριτο, εκπρόσωποι του κλάδου κατά την επίσκεψη εκπροσώπων του Τύπου, την Πέμπτη 9 Νοεμβρίου, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας ALPLA στο Κορωπί.

Για άλλη μια φορά τονίστηκε ότι η χρήση ανακυκλωμένου υλικού σε νέα προϊόντα άκαμπτης συσκευασίας, ο επανασχεδιασμός των συσκευασιών για να ανακυκλώνονται πιο εύκολα, οι καινοτομίες που εφαρμόζονται στις μονάδες μεταποίησης πλαστικών, τα νέα αποδοτικά μηχανήματα που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κατά την διάρκεια της παραγωγής και εξοικονομούν πολύτιμη ενέργεια αποτελούν “άξονες” της παραγωγικής διαδικασίας του κλάδου.

Η χρήση ανακυκλωμένου υλικού (Post-Consumer Recycled, PCR) στην άκαμπτη πλαστική συσκευασία βρίσκει ήδη εφαρμογή στην παραγωγή φιαλών PET και HDPE (πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας), με ποσοστό PCR από 25% έως 100%.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει, μάλιστα, η εταιρεία ALPLA και στον επανασχεδιασμό των συσκευασιών. Με την προσέγγιση «Design for Recycling», ειδικότερα, η ΑLPLA επιχειρεί να κάνει ευκολότερη την ανακύκλωση με τη χρήση λιγότερων υλικών, μειώνοντας το βάρος της συσκευασίας και εξοικονομώντας φυσικούς πόρους και ενέργεια.

Όπως ανέφερε στην εκδήλωση ο Αντιπρόεδρος του ΣΒΠΕ, Χαρίλαος Πανόπουλος, ο οποίος δήλωσε: «Όπως απέδειξε και η σημερινή εκδήλωση, η ελληνική βιομηχανία πλαστικών είναι πρωτοπόρος στην εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και πρακτικών που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια επενδύουμε σημαντικά σε νέες τεχνολογίες και εξοπλισμό που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κλάδου μας. Παράλληλα, εργαζόμαστε για την ανάπτυξη νέων, επανασχεδιασμένων συσκευασιών που είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον και μπορούν να ανακυκλωθούν ή να επαναχρησιμοποιηθούν. Είμαστε περήφανοι για τις προσπάθειες των μελών μας, όπως η εταιρεία ALPLA, και έχουμε την πεποίθηση ότι η ελληνική βιομηχανία πλαστικών μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης».

Η περιήγηση στο εργοστάσιο της ALPLA εντάσσεται στο πλαίσιο ανάλογων δράσεων που θα αναλάβει ο ΣΒΠΕ και πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες πριν από τη διοργάνωση του Συνεδρίου Plastainability 2023 (21 Νοεμβρίου, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ), που θα θέσει στο επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανακύκλωση.

Μήνυμα Μητσοτάκη

Στο μεταξύ, μιλώντας την Τετάρτη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην εκδήλωση επίσημης παρουσίασης της μονάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων της Αρκαδίας προωθείται με γρήγορο ρυθμό ο Εθνικός Σχεδιασμός, που βασίζεται στην μείωση των υπολειμμάτων και βέβαια στην εκτεταμένη εφαρμογή πρακτικών ανακύκλωσης.

“Θέλω να πω δυο κουβέντες για τη συνεκτική πολιτική που ακολουθούμε εδώ και τέσσερα χρόνια σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα που στηρίζεται στο Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων το οποίο πρωτοσυντάξαμε όταν ήρθαμε στα πράγματα και το οποίο διαρκώς επικαιροποιείται. Έχουμε έναν απλό, δύσκολο αλλά εφικτό στόχο: έως το 2030 τα προϊόντα τα οποία θάβουμε να έχουν πέσει στο 10% των συνολικών παραγόμενων απορριμμάτων” τόνισε ο Πρωθυπουργός και συμνπλήρωσε:

“Έχει γίνει πολλή δουλειά αυτή την τετραετία, μπορώ να κάνω μία ξεχωριστή αναφορά στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, τον Μανώλη Γραφάκο, ο οποίος «ξεκλείδωσε» πολλά έργα τα οποία βρίσκονταν «εν υπνώσει».

Το 2019 λειτουργούσαν μόλις τρεις μονάδες, σήμερα λειτουργούν 11 -μιλάω για ολόκληρη τη χώρα. Δεκαέξι κατασκευάζονται. Μέχρι το 2024 θα έχουν ξεκινήσει με συμβασιοποίηση άλλες 10.

Νομίζω ότι οι αριθμοί αυτοί αρκούν για να καταδείξουν τη σημαντική πρόοδο που συντελείται σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα. Ξεπεράσαμε και στερεότυπα του παρελθόντος σχετικά όχι τόσο με την ανακύκλωση αλλά όσο με τη δευτερογενή θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων” τόνισε ο Πρωθυπουργός σηματοδοτώντας το δρόμο για την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων, που αποτελεί ωστόσο σημείο “τριβής” τόσο μεταξύ επιχειρηματικών συμφερόντων, ενώ συναντά και τοπικές αντιδράσεις.

Όπως είπε ο Κ. Μητσοτάκης ”οι μονάδες αυτές πια βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάνουμε δηλαδή πραγματικά το καλύτερο δυνατό, με όλα τα σύγχρονα εργαλεία τα οποία θέτει στη διάθεσή μας η τεχνολογία, αναπτύσσοντας εθνική τεχνογνωσία, η οποία βρίσκεται πράγματι στην πρώτη γραμμή αυτών των εξαιρετικά σύνθετων έργων.”

Ο Πρωθυπουργός εστίασε στο πόσο “σημαντική είναι και η συνολική αλλαγή της κουλτούρας μας όσον αφορά στην ανακύκλωση. Εκεί, προφανώς, χρειαζόμαστε τη στενή συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν είμαστε ακόμα στα επίπεδα που θα θέλαμε. Πρέπει να φτάσουμε στα ευρωπαϊκά επίπεδα, έτσι ώστε να «κουμπώσει» συνολικά η σύγχρονη αντίληψη για την κυκλική οικονομία και για τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα και η αρχή «πληρώνω όσο πετάω», ξεκινώντας από τους μεγάλους παραγωγούς στα αστικά κέντρα. Χρειαζόμαστε όχι μόνο κίνητρα αλλά και αντικίνητρα, για να μειωθεί τελικά ο όγκος των αποβλήτων και η διαλογή τους να γίνεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πηγή” ανέφερε.

Γιώργος Αλεξάκης ΣΥΣΤΗΜΑ DRSανακύκλωση