Στο μυαλό του Πούτιν

Το ερώτημα που προέκυψε από την απόφαση του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για αντικατάσταση του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και οικονομολόγο Αντρέι Μπελούσοφ είναι πού αποσκοπεί το Κρεμλίνο με αυτή την αλλαγή και τι χρεώνεται ο Σόιγκου εν μέσω της επιτυχημένης επίθεσης των ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή του Χαρκόβου, στην Ουκρανία. «Σήμερα ο νικητής στο πεδίο της μάχης είναι αυτός που είναι πιο ανοιχτός στην καινοτομία. Είναι φυσιολογικό στην παρούσα φάση να αποφασίζει ο Πρόεδρος ότι επικεφαλής στο υπουργείο Άμυνας πρέπει να είναι ένας

πολίτης» εξήγησε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτές οι αλλαγές δείχνουν πως η Ρωσία δεν σχεδιάζει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. «Το Κρεμλίνο επιδιώκει να ενισχύσει τη δυνατότητα παράτασης του πολέμου όσο γίνεται περισσότερο» εκτιμά ο Τζεφ Χάουν, που διδάσκει διεθνή ιστορία στο LSE. Κατά την εκτίμησή του η Ρωσία «έχει περιορισμένες δυνατότητες αύξησης της κλίμακας των επιχειρήσεων λόγω οικονομικών ελλείψεων, αλλά μπορεί να διατηρήσει έναν πόλεμο φθοράς».

Η αναβάθμιση του Σόιγκου

Ο Σόιγκου από το υπουργείο Άμυνας μετατίθεται στη θέση του αντιπροέδρου της Στρατιωτικής – Βιομηχανικής Επιτροπής και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για τη Στρατιωτική – Τεχνική Συνεργασία (FSVTS), που είναι αρμόδια για τις συμφωνίες που κλείνει η Ρωσία με άλλες χώρες για συναλλαγές στρατιωτικού υλικού.

Με αυτές τις αλλαγές, «με έναν οικονομολόγο να αναλαμβάνει το υπουργείο Άμυνας και τον πρώην υπουργό Άμυνας να αναλαμβάνει ρόλο συμβούλου, οι τεχνοκράτες ενισχύονται», γράφει στο «Spectator» ο Μαρκ Γκαλεότι, συγγραφέας πολλών βιβλίων για τη Ρωσία του Πούτιν. «Καθώς ο Πούτιν κάνει μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και η “ειδική στρατιωτική επιχείρηση” είναι η κεντρική οργανωτική αρχή του καθεστώτος του, γνωρίζει ότι χρειάζεται τεχνοκράτες για να συντηρήσει τη λειτουργικότητα της πολεμικής μηχανής του» προσθέτει ο Γκαλεότι.

Η ανάθεση της ηγεσίας της FSVTS στον Σόιγκου συνοδεύεται με μία αλλαγή που δεν περνά απαρατήρητη: Η υπηρεσία αποσπάται από το υπουργείο Άμυνας και ο Σόιγκου θα αναφέρεται πλέον απευθείας στον Πούτιν. Όχι μόνο δεν υποβαθμίζεται, όπως έσπευσαν να γράψουν ορισμένοι σε δυτικά ΜΜΕ, αλλά αναβαθμίζεται ουσιαστικά, αφού «έχει τον έλεγχο των εσωτερικών και διεθνών αμυντικών ζητημάτων» μέσω της FSVTS.

Ποιος είναι ο Μπελούσοφ

Όπως ο Σόιγκου, έτσι και ο Μπελούσοφ είναι στέλεχος του στενού περιβάλλοντος του Πούτιν. Είναι εκείνος που εισηγήθηκε την αμφιλεγόμενη αύξηση του ΦΠΑ στη Ρωσία το 2019. Ο αναλυτής Αντρέι Κολεσνίκοφ, συνεργάτης του Carnegie Endowment for International Peace, τον χαρακτηρίζει «κεϋνσιανό», αποκαλεί «εξωφρενικό» τον διορισμό του στο υπουργείο Άμυνας και τον αποδίδει στην προσπάθεια του Πούτιν «να διασφαλίσει ότι τα τεράστια ποσά που δαπανώνται για τον πόλεμο δεν θα κλαπούν».

Ο 65χρονος Μπελούσοφ ήταν ο μόνος οικονομολόγος από το περιβάλλον του Πούτιν που υποστήριξε την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, όταν οι οικονομικοί σύμβουλοί του είχαν πανικοβληθεί από τις πιθανές συνέπειες αυτής της ενέργειας. Είχε βγει μπροστά τότε υποστηρίζοντας ότι οι αντιδράσεις της Δύσης θα ήταν διαχειρίσιμες και άνευ σημασίας για τη ρωσική οικονομία. Εκ των πραγμάτων δικαιώθηκε.

Καθώς η Ρωσία δαπανά το 7% του ΑΕΠ για την πολεμική μηχανή της, ο Πεσκόφ δήλωσε ότι «σταδιακά πλησιάζουμε σε κατάσταση αντίστοιχη με τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν οι στρατιωτικές δαπάνες ήταν στο 7,4%. Είναι πολύ σημαντικό και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή». Και ο Μπελούσοφ, που θεωρείται ικανός στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, μπορεί να διαχειριστεί τους αυξανόμενους στρατιωτικούς και βιομηχανικούς προϋπολογισμούς.

«Το βασικό πλεονέκτημά του είναι ότι σκέφτεται χρόνια μπροστά» είπε χαρακτηριστικά μία πηγή που έχει συνεργαστεί με τον Μπελούσοφ, μιλώντας στον «Guardian», και πρόσθεσε: «Το Κρεμλίνο πιστεύει ότι ο πόλεμος θα είναι μακρύς, είτε ψυχρός είτε με θερμά επεισόδια, και είναι λογικό να έχει κάποιον που θα καταρτίσει μακροπρόθεσμα σχέδια».

Η Ρωσία θεωρεί τον πόλεμο στην Ουκρανία ως πόλεμο φθοράς, «που κερδίζεται από την οικονομία», σύμφωνα με την εκτίμηση της Αλεξάντρα Προκοπένκο, συνεργάτιδας του Carnegie Russia Eurasia Center και πρώην συμβούλου της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. «Ένας συνδυασμός της βιομηχανίας και ενός οικονομολόγου που έχει σαφή θέση για τον ηγετικό ρόλο του κράτους στην οικονομία μπορεί να είναι το κλειδί για τη μετατροπή της στρατιωτικοποιημένης οικονομίας της Ρωσίας σε μία πραγματική πολεμική οικονομία» τονίζει η Προκοπένκο στον «Guardian».

Ο Μπελούσοφ πιστεύει στην κεντρικά ελεγχόμενη οικονομική και βιομηχανική πολιτική και συγχρόνως είναι «πολύ ανοιχτός στην καινοτομία», αφού υποστήριξε από τους πρώτους τη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη στρατιωτική μηχανή της Ρωσίας. Χαίρει εκτίμησης για την αναλυτική σκέψη του, έχει τη φήμη του αδιάφθορου και «είναι ένας στρατιώτης του Πούτιν», όπως λέει ο οικονομολόγος Κονσταντίν Σόνιν, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.

Άσκηση ισορροπιών

Η επιλογή του νέου υπουργού Άμυνας «δείχνει σαφώς ότι η οικονομία (της Ρωσίας) βασίζεται στον πόλεμο» γράφει η «Washington Post». Ο Πούτιν φαίνεται να ρίχνει ένα νέο όπλο στον πόλεμο: έναν γραφειοκράτη οικονομολόγο που θα διαχειρίζεται τον στρατό. Στόχος είναι η βελτιστοποίηση της βιομηχανίας παραγωγής στρατιωτικού υλικού που τροφοδοτεί τον πόλεμο και αναθερμαίνει τη ρωσική οικονομία.

Γι’ αυτό θεωρείται σημαντική αλλαγή και η τοποθέτηση του Ντένις Μαντούροφ, απερχόμενου υπουργού Εμπορίου και Βιομηχανίας, στη θέση του πρώτου αντιπροέδρου της κυβέρνησης, με αποστολή την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής, που αποτελεί πλέον σαφή κυβερνητική προτεραιότητα. Το Κρεμλίνο παίζει ένα παιχνίδι φθοράς στην Ουκρανία, εξαντλεί το ουκρανικό στράτευμα διευρύνοντας τα μέτωπα και τον έλεγχο εδαφών στα βόρεια σύνορα και συγχρόνως αναπροσαρμόζει την οικονομία και τη βιομηχανική παραγωγή για να εξυπηρετήσει τους μακροπρόθεσμους στόχους.

Ορισμένοι αναλυτές στη Δύση διέβλεψαν κίνδυνο σύγκρουσης αρμοδιοτήτων ανάμεσα στη νέα ηγεσία του υπουργείου Άμυνας και τους στρατηγούς. Η Βαλεντίνα Ματβιγένκο, πρόεδρος της Άνω Βουλής στη Μόσχα, δήλωσε ότι ο Μπελούσοφ δεν θα αναμειγνύεται στη διοίκηση του στρατεύματος στο πεδίο της μάχης, κάτι που είναι αρμοδιότητα του Γενικού Επιτελείου. Αλλά ο νέος υπουργός Άμυνας θα εξασφαλίσει «νέα, σύγχρονα οπλικά συστήματα, νέα τεχνολογία και καινοτόμες λύσεις» για τον στρατό.

Στρατιωτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η αποτελεσματικότητα των αλλαγών που κάνει ο Πούτιν θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο που θα διαχειριστεί ο ίδιος ο Μπελούσοφ τις σχέσεις με τα ανώτατα κλιμάκια του στρατού και των υπηρεσιών ασφαλείας και κυρίως με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου στρατηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ, σε μία περίοδο που η ρωσική στρατιωτική μηχανή έχει το πάνω χέρι στην Ουκρανία.

Διαβάστε επίσης:

Ερντογάν: Χειρότερο κι από τον Χίτλερ το Ισραήλ – Παρόμοιο τέλος περιμένει τον Νετανιάχου

Ο Μπάιντεν προκαλεί τον Τραμπ να έρθει σε ντιμπέιτ: «Φτιάξε μου τη μέρα, φίλε»

Μοιράζει χρήμα για τις πολεμικές συγκρούσεις ο Μπάιντεν – 2 δισ. σε Ουκρανία και 1 δισ. σε Ισραήλ