Παπαδόπουλος: Σημαντική η επιδείνωση του δημόσιου χρέους, στο 92% του ΑΕΠ το 2013

Το δημόσιο χρέος, ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, παρουσιάζει για το 2012 σημαντική επιδείνωση, εκτιμώμενο στο 75,7% του ΑΕΠ, εξαιρουμένης της στήριξης για την κεφαλαιοποίηση της Λαϊκής Τράπεζας, με την οποία, εφ` όσον συνυπολογιστεί, το δημόσιο χρέος

αυξάνεται στο 85,8% του ΑΕΠ, ενώ για το 2013 προβλέπεται να ανέλθει στο 92% του ΑΕΠ, εκφεύγοντας και πάλιν των δεσμεύσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρθηκε σήμερα το απόγευμα από τον Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, Νικόλα Παπαδόπουλο, ο οποίος παρουσίασε ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής την έκθεση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2013, “σε απόλυτους αριθμούς, το δημόσιο χρέος για το 2013 αναμένεται να αυξηθεί κατά 770 εκατομμύρια ευρώ και να φθάσει στα 16 δισεκατομμύρια σε σύγκριση με 15,3 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως υπολογίζεται για το 2012″.

“Οι συνεχείς υποβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “αναπόφευκτα επιβαρύνουν ιδιαίτερα την ήδη βεβαρημένη δημοσιονομική κατάσταση και απαιτούν επιτακτικά την άμεση προώθηση και υλοποίηση περαιτέρω μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης”.

Οι συνολικές δαπάνες στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2013, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών, ανέρχονται σε 9,5 δισεκατομμύρια ευρώ και το ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιμές) προβλέπεται για το 2013 να φθάσει στα 17,5 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 17,9 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2012 (θα έχουμε δηλαδή μια μείωση κατά 2% του ΑΕΠ).

Τα συνολικά έσοδα για το 2013 προϋπολογίζονται σε 7,6 δισεκατομμύρια ευρώ (εξαιρουμένων των δανείων) και παρουσιάζουν αύξηση, η οποία όμως οφείλεται στο γεγονός ότι οι αποκοπές των μισθών παρουσιάζονται στον Προϋπολογισμό ως έσοδα από συνεισφορές του προσωπικού.

“Το εξωτερικό περιβάλλον”, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, “συνεχίζει να είναι εξαιρετικά αντίξοο και να επιδεινώνεται σε σχέση με τις διεθνείς αγορές, επηρεάζοντας αναπόφευκτα και πολύ δυσμενώς την κυπριακή οικονομία και το δημοσιονομικό ισοζύγιο”.

“Ιδιαίτερα επιβαρυντικούς παράγοντες αποτελούν η δυσλειτουργία των αγορών κρατικών ομολόγων, με την έκθεση των κυπριακών τραπεζών στα ελληνικά ομόλογα και στο ελληνικό χρέος”.

“Επιπρόσθετο επιβαρυντικό παράγοντα”, συνέχισε ο κ. Παπαδόπουλος, “αποτελεί ο αποκλεισμός του κράτους από την πρόσβαση σε χρηματοδότηση από τις διεθνείς αγορές, με μόνη διέξοδο την πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση αποκλειστικά από την εγχώρια αγορά, με σχετικά υψηλό κόστος”.

“Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω”, όπως εκτιμά η Επιτροπή Οικονομικών, “ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας επηρεάζεται σημαντικά και παρουσιάζει επιβράδυνση”.

“Παρά το γεγονός ότι λήφθηκαν κάποια μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης κατά τα προηγούμενα έτη”, είπε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, “εκ των πραγμάτων διαπιστώνεται ότι αυτά δεν ήσαν επαρκή για να αντιμετωπίσουν την επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης, είτε λόγω της μορφής των, είτε λόγω του χρόνου υιοθέτησής των, είτε λόγω της έκτασής των”.

“Συνεπακόλουθα”, πρόσθεσε ο κ. Παπαδόπουλος, “το δημοσιονομικό έλλειμμα για το 2012 παρουσιάζει σοβαρή επιδείνωση, ξεπερνώντας τις αρχικές κυβερνητικές προβλέψεις για το ίδιο έτος, αναμένεται δε να κλείσει, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών, στο 5,75% του ΑΕΠ, αποκλίνοντας έτσι σημαντικά από τις υποχρεώσεις της χώρας μας προς τις ευρωπαϊκές της δεσμεύσεις”.

Στο Μέρος Γ της πολυσέλιδης (πέραν των 80 σελίδων) αναλυτικής έκθεσης της Επιτροπής Οικονομικών, καταγράφονται οι επιμέρους παρατηρήσεις όλων των κοινοβουλευτικών πλευρών επί θεμάτων οικονομικής πολιτικής καθώς και επί του Προϋπολογισμού, οι δε τελικές θέσεις όλων των κοινοβουλευτικών πλευρών αναμένεται να διατυπωθούν κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού, σήμερα και αύριο, στην Ολομέλεια του σώματος.

Η Επιτροπή Οικονομικών ενημέρωσε το σώμα ότι, υποβάλλοντας με την παρούσα έκθεσή της τον Προϋπολογισμό στην Ολομέλεια για συζήτηση και έγκρισή ή απόρριψή του, “επιφυλάσσεται σε σχέση με τα τελικά του μεγέθη, τα οποία ενδέχεται να διαφοροποιηθούν στη βάση περικοπών ειδικών κονδυλίων όπως και των συνολικών δαπανών, υπό το φως της έγκρισης ή απόρριψης τροποποιήσεων σε αυτόν”.

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός για το οικονομικό έτος 2013 κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 22 Νοεμβρίου 2012 και ακολούθως παραπέμφθηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για μελέτη και υποβολή σχετικής έκθεσης προς το σώμα.

“Σημειώνεται”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “ότι η κατάθεση του Προϋπολογισμού για το 2013 έγινε εκτός των προβλεπόμενων συνταγματικών πλαισίων και τούτο, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της εκτελεστικής εξουσίας, οφειλόταν στην αναμονή για ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων που διεξήγοντο με τους εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για σκοπούς ένταξης της χώρας μας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, κάτι που θα ήταν καθοριστικό για την τελική μορφή που θα λάμβανε ο Κρατικός Προϋπολογισμός”.

Η Επιτροπή Οικονομικών, όπως ανέφερε ο κ. Παπαδόπουλος, “λόγω των στενών χρονικών περιθωρίων που είχε στη διάθεσή της για τη μελέτη του υπό συζήτηση Προϋπολογισμού, λόγω της καθυστέρησης με την οποία κατατέθηκε ενώπιον του σώματος, υιοθέτησε μιαν πιο συνοπτική από τη συνήθως ακολουθούμενη διαδικασία για εξέταση του Κρατικού Προϋπολογισμού, καλώντας κατ` αρχήν σε συνεδρία της τον Υπουργό Οικονομικών για να εισαγάγει το σύνολο του Προϋπολογισμού ενώπιόν της καθώς και το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου”.

Ακολούθως, όσον αφορά τα επιμέρους κονδύλια Υπουργείων, πραγματοποίησε πολύωρες συνεδρίες με παρουσία μόνον των Γενικών Διευθυντών και εκπροσώπων των Υπουργείων και στις συνεδρίες αυτές πραγματοποιήθηκε η κατ` άρθρον συζήτηση των δαπανών κάθε Υπουργείου χωριστά.

Μεταξύ άλλων, στις πρόνοιες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2013 περιλαμβάνονται δαπάνες προσωπικού προϋπολογιζόμενες στα 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 2, 7 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2012 (δηλαδή παρουσιάζουν μείωση της τάξης του 5,3%) και ως ποσοστό του ΑΕΠ οι δαπάνες προσωπικού ανέρχονται στο 15% του ΑΕΠ.

Οι δαπάνες για μεταβιβάσεις κατά το 2013 προϋπολογίζονται σε 2 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι 2,3 δισεκατομμυρίων για το 2012 και ειδικότερα οι δαπάνες για κοινωνικές παροχές κατά το 2013 φθάνουν σε 963 εκατομμύρια ευρώ έναντι 1,1 δισεκατομμύριο ευρώ για το 2012.

Οι αναπτυξιακές δαπάνες για το 2013 ανέρχονται στα 802 εκατομμύρια ευρώ, μειωμένες σε σύγκριση με το 1 δισεκατομμύριο ευρώ του 2012, παρουσιάζοντας δηλαδή μείωση της τάξης του 21,2%.

Όσον αφορά τις δαπάνες για τα δάνεια κατά το 2013 (έκδοση δανείων, αποπληρωμές εξωτερικού και εσωτερικού, συνεισφορά στα εξοφλητικά αποθέματα), ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε ότι αυτά προϋπολογίζονται σε 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 1,4 δισεκατομμυρίων για το 2012, μια αύξηση δηλαδή της τάξης του 71%.

Στην έκθεσή της, η Επιτροπή Οικονομικών διαπιστώνει ακόμα ότι “η ανεργία παρουσιάζει σημαντική επιδείνωση και συνεχιζόμενη ανοδική πορεία, με πρόβλεψη ότι το ποσοστό ανεργίας για το 2012 θα φθάσει γύρω στο 12% του εργατικού δυναμικού, με ιδιαίτερη επίπτωση στους τομείς των κατασκευών, του εμπορίου και των υπηρεσιών”.

“Ιδιαιτέρως υψηλά ποσοστά ανεργίας”, είπε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, “παρουσιάζονται στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, λόγω μειωμένων ευκαιριών απασχόλησης”.

“Εξαιρετικά ανησυχητικό”, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, “είναι το γεγονός ότι η ανεργία προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω και να ανέλθει κατά το 2013 γύρω στο 13,8%, καταλήγοντας περίπου στο 14,2% για το έτος 2014″.

“Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών”, πρόσθεσε, “προϋποθέτει την άμεση λήψη διαρθρωτικών μέτρων εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών και αύξησης του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων”.

“Απαιτείται συνεπώς”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “η σταδιακή εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου και ρεαλιστικού προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή για περίοδο τριών ετών (2013 – 2016) και αυτόν το στόχο καλείται να υλοποιήσει το Μνημόνιο Συναντίληψης της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Τρόικα”.

Η Επιτροπή Οικονομικών εκτιμά ότι η κυπριακή οικονομία θα παραμείνει σε ύφεση για τα επόμενα δύο έτη, με πιθανότητα σταδιακής ανάκαμψης μετά το 2015 και ότι ο ρυθμός ανάπτυξής της υπολογίζεται να είναι αρνητικός κατά τα έτη 2012 και 2013 και θα παραμείνει αρνητικός και για το έτος 2014.

“Ο Κρατικός Προϋπολογισμός”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “θα πρέπει να αναλύεται σε συνάρτηση με τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί με την Τρόικα και με στόχο τη βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης και την κατάληξη σε πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το 2016″.

“Όσον αφορά ειδικότερα τις προβλεπόμενες αναπτυξιακές δαπάνες”, δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, “αυτές παρουσιάζουν σημαντική μείωση (20%), σε μίαν περίοδο όπου κανονικά θα έπρεπε να καταβάλλεται προσπάθεια στήριξης της ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας”.

Ο κ. Παπαδόπουλος ενημέρωσε, επίσης, την Ολομέλεια πως “η Επιτροπή θεωρεί ότι η μείωση των κονδυλίων για κοινωνικές παροχές, στον υπό αναφορά Προϋπολογισμό, προκαλεί σοβαρά προβλήματα στις κοινωνικά ευαίσθητες και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και συναφώς αναγνωρίζει την ανάγκη περαιτέρω διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής”.

“Στον καταρτισμό του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2013″, συνέχισε, “λήφθηκαν υπ` όψη οι αρνητικές επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ιδιαίτερα δε οι επιπτώσεις της κρίσης χρέους που μαστίζει την ευρωζώνη”.

“Με τον υπό συζήτηση Προϋπολογισμό”, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, “λαμβάνεται επίσης σοβαρά υπ` όψη, ίσως για πρώτη φορά, η επίλυση διαρθρωτικών προβλημάτων της κυπριακής οικονομίας και επιχειρείται η αντιμετώπισή τους”.

Από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών αναγνωρίσθηκε ότι στον Κρατικό Προϋπολογισμό 2013 “παρουσιάζονται και κάποια θετικά στοιχεία, όπως η μείωση των τακτικών δαπανών, η προσπάθεια για περαιτέρω στόχευση των κοινωνικών δαπανών και ο καθορισμός ανώτατων οροφών δαπανών για τα Υπουργεία και τις ανεξάρτητες υπηρεσίες”.

“Απαιτείται, όμως”, πρόσθεσε, “η συνεχής παρακολούθηση της εφαρμογής και των αποτελεσμάτων της δημοσιονομικής διόρθωσης”, ενώ “θα πρέπει να σημειωθεί ότι, στις 6 Δεκεμβρίου 2012, κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων από την εκτελεστική εξουσία πέραν των 27 νομοσχεδίων, τα οποία προωθήθηκαν στο πλαίσιο της υιοθέτησης των δημοσιονομικών μέτρων εξυγίανσης, που περιλαμβάνονται στην κατ` αρχήν συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησης και της Τρόικας, σε τεχνοκρατικό επίπεδο”.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων σε έκτακτη συνεδρία της Ολομέλειάς της, στις 12 Δεκεμβρίου 2012, είχε προχωρήσει σε ψήφιση των νομοσχεδίων εκείνων, “ωστόσο”, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, “η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι, ακόμη και με την άμεση ψήφιση αυτών των μέτρων, δεν ολοκληρώνεται η απαιτούμενη δημοσιονομική εξυγίανση στην οικονομία μας, για την οποία απαιτείται η συνεπής εφαρμογή και άλλων μέτρων και ρυθμίσεων”.

“Η Επιτροπή”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “χαιρετίζει τη σύνεση και την υπευθυνότητα που έχουν επιδείξει όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα, ακόμα και αυτά που εν μέρει διαφώνησαν κατά την εξέταση και ψήφιση των μέτρων που λήφθηκαν στο πλαίσιο της δημοσιονομικής εξυγίανσης και της ανάκαμψης της κυπριακής οικονομίας”.