Προεδρικές εκλογές στην Ιταλία εν μέσω πολιτικής κρίσης

Μία ημέρα πριν από τον πρώτο γύρο της μυστικής ψηφοφορίας, χωρίς δηλωμένους υποψήφιους, με τη συμμετοχή 1.007 μεγάλων εκλεκτόρων, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Μέχρι την τελευταία στιγμή, ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, 87 ετών, η επταετής θητεία του οποίου λήγει στις 15 Μαΐου, δέχεται πιέσεις να παραμείνει στην ιταλική προεδρία έστω για λίγους μήνες, μέχρι την άρση του πολιτικού αδιεξόδου. Και αυτό γιατί το επίφοβο σενάριο έγινε πραγματικότητα: Στις

εκλογές της 24ης και 25ης Φεβρουαρίου, η κεντροαριστερά εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά όχι και στη Γερουσία, η οποία είναι χωρισμένη σε τρία μπλοκ: την αριστερά του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, το Κόμμα του Λαού της Ελευθερίας του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και το Κίνημα των 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο.

Ο αρχηγός του κράτους, το κύρος του οποίου ενισχύθηκε με τη διαχείριση της πτώσης της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι εν μέσω της κρίσης στην ευρωζώνη τον Νοέμβριο 2011, προσπάθησε να αποσπάσει τη συμφωνία των πολιτικών κομμάτων παραδίδοντας διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι , χωρίς αποτέλεσμα, ενώ ούτε η γνωμοδότηση της «επιτροπής των σοφών» που πρότεινε θεσμικές μεταρρυθμίσεις (εκλογικός νόμος) και οικονομικές μεταρρυθμίσεις (υποστήριξη της βιομηχανίας), είχε ως αποτέλεσμα την προσέγγιση των θέσεων των κομμάτων.

Διαπραγματεύσεις για τον διάδοχο του Ναπολιτάνο

Την περασμένη Κυριακή, σε συνέντευξή του στη La Stampa, και κάνοντας απολογισμό της προεδρικής του θητείας, ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο δήλωσε ότι πρόσφερε ό,τι μπορούσε να προσφέρει. Για να καταλήξουν στον διάδοχό του, τα πολιτικά κόμματα έχουν αποδοθεί σε εντατικές διαπραγματεύσεις και σήμερα αναμένεται κρίσιμη συνάντηση του Μπερσάνι με τον Μπερλουσκόνι, με στόχο τον ορισμό μίας προσωπικότητας από τις τάξεις της αριστεράς, η οποία διαθέτει τις περισσότερες ψήφους (495), που να μην είναι εχθρική προς τον Μπερλουσκόνι, ο οποίος αναζητεί έναν φιλικά προσκείμενο πρόεδρο που θα τον απαλλάξει από τις εκκρεμούσες δικαστικές του περιπέτειες.

Συμβιβασμός καταλύτης

Ένας συμβιβασμός για τον νέο πρόεδρο θα μπορούσε να είναι ο καταλύτης και για το κυβερνητικό αδιέξοδο. Ο Μπερσάνι ελπίζει ότι μία συναινετική λύση για την προεδρία θα άνοιγε τον δρόμο για τον σχηματισμό υπό την ηγεσία του κυβέρνησης μειοψηφίας, υπό την προϋπόθεση ότι η ιταλική δεξιά δεν θα τής κήρυσσε ανοικτό πόλεμο από την πρώτη ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο. Αυτή η θέση προκαλεί ωστόσο ένταση στις τάξεις του Δημοκρατικού Κόμματος του Μπερσάνι, μεγάλο μέρος του οποίου θεωρεί ότι οποιαδήποτε συννενόηση με τον Μπερλουσκόνι ισοδυναμεί με συμφωνία με τον διάβολο.

Αναζητώντας τον επόμενο πρόεδρο

Ένας υποψήφιος, προϊόν πολιτικού συμβιβασμού, θα μπορούσε να εκλεγεί πρόεδρος από τον πρώτο γύρο , όπως ο Κάρλο Αζέλιο Τσιάμπι το 1999, αλλά, αν όχι, η διαδικασία μπορεί να παραταθεί επ’ αόριστον: μέχρι σήμερα το ρεκόρ κατέχει ο Τζιοβάνι Λεόνε, ο οποίος εξελέγη το 1971 πρόεδρος έπειτα από 23 ψηφοφορίες. Να σημειωθεί ότι μετά τον τέταρτο γύρο της ψηφοφορίας δεν απαιτείται παρά απλή πλειοψηφία για την εκλογή του προέδρου. Περί τα έξι ονόματα υποψηφίων κυκλοφορούν στις πολιτικές συζητήσεις, ανάμεσά τους του πρώην πρωθυπουργού Τζουλιάνο Αμάτο, που έχει την υποστήριξη του Μπερλουσκόνι ή της πρώην Ευρωπαίας επιτρόπου Έμμα Μπονίνο. Ο πρώην πρόεδρος της ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι αναφέρεται επίσης ως υποψήφιος, αλλά αυτή η επιλογή θα εθεωρείτο κήρυξη πολέμου από τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος στη συνέχεια θα έκανε ό,τι περνά από το χέρι του για να προκαλέσει πρόωρες εκλογές τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο.