ΜΑΛΙ: «Επανάσταση» ή χάος

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΛΙΜΗΣΗ

Περίπου τρεις μήνες πέρασαν από τότε που η γαλλική στρατιωτική αποστολή μαζί με τοπικούς συμμάχους έτρεψε σε φυγή τους ισλαμιστές αντάρτες. Οι κίνδυνοι, όμως, από το εγχείρημα παραμένουν ζωντανοί. Ένας ιδιότυπος ανταρτοπόλεμος έχει ξεκινήσει -παρά τη φαινομενική ησυχία-, ενώ αθώοι πολίτες του βορρά συχνά πέφτουν θύματα της εκδίκησης των τζιχαντιστών. Ωστόσο, σε μεγάλο βαθμό, ο στόχος της συμμαχίας επιτεύχθηκε και τώρα το Παρίσι έχει την υποχρέωση να εκπαιδεύσει τον στρατό του Μάλι και να περάσει η λήψη των αποφάσεων στην ευθύνη των γηγενών.
Μέχρι τον Ιούλιο, η

κυβέρνηση στο Τιμπουκτού οφείλει να αντιμετωπίσει τυχόν αναζωπύρωση του ισλαμικού κινδύνου. Δηλαδή, θα πρέπει να είναι έτοιμος ο τοπικός στρατός να αντιμετωπίσει τους αντάρτες και όχι όπως πριν μερικά χρόνια που, ενώ χορηγούνταν χρήματα από την ΕΕ, πολλοί αστυνομικοί και στρατιώτες έφευγαν και εντάσσονταν στις τάξεις των ανταρτών. Έως το καλοκαίρι θα πρέπει να γίνει μια μικρή «επανάσταση» σε ό,τι αφορά την ενίσχυση των σωμάτων ασφαλείας, απαραίτητων για να κρατούν τους αντάρτες μακριά από αστικά κέντρα.
Οι Γάλλοι θα ήταν λάθος να στηριχθούν στο ιστορικό τους «δικαίωμα» στην περιοχή και στην προ δεκαετίας συμμαχία που υπέγραψαν με το Μάλι. Και αυτό γιατί αν φερθούν σαν αποικιοκράτες και βάλουν στην κυβέρνηση «μαριονέτες», τότε θα είναι δύσκολο να κερδίσουν τις καρδιές των πληθυσμών που μέχρι τώρα τους επευφημούσαν, ενώ θα ενθαρρύνουν τον προσηλυτισμό νέων στις τάξεις των στρατών της Αλ Κάιντα.
Και όχι μόνο αυτό. Κινδυνεύουν να τιναχτούν όλα στον αέρα, αν φανεί ότι οι Γάλλοι θέλουν να εξασφαλίσουν τις περιοχές με τα ενεργειακά κοιτάσματα και αφήσουν το υπόλοιπο κομμάτι στο έλεος των ισλαμιστών. Έτσι δεν θα είναι δύσκολο για την παγκόσμια κοινή γνώμη να στραφεί εναντίον της αφρικανικής συμμαχίας (αφού οι Γάλλοι θα έχουν φύγει) και ταυτόχρονα η ίδια η συμμαχία να καλείται να βγάλει το φίδι από την τρύπα.

ΒΑΤΙΚΑΝΟ: Πού το πάει ο νέος Πάπας;

Ο νέος Πάπας, στο μικρό διάστημα που ασκεί τα καθήκοντά του, κατάφερε να δημιουργήσει τόσο οπαδούς όσο και σκεπτικιστές. Η αποστροφή του από την αλαζονεία του αξιώματος φάνηκε με αποκορύφωμα το Πάσχα των καθολικών. Αντί να πλύνει τα πόδια επισκόπων, διάλεξε φυλακισμένους. Προτίμησε να μείνει σε έναν ξενώνα αντί στο παλάτι της πλατείας του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Η δε ενδυμασία του είναι απλή χωρίς τα καθιερωμένα διακοσμητικά που προσδίδουν κύρος και συμβολισμό.
Ο ίδιος θέλει απλά να δείξει το καλό παράδειγμα τώρα που η κρίση ταλανίζει πολλές ευρωπαϊκές χώρες και πολλοί άνθρωποι ζητούν καταφύγιο στη θρησκεία. Η όλη του συμπεριφορά δείχνει έναν κληρικό που θέλει να περάσει το μήνυμα στην υπόλοιπη ηγεσία του Βατικανού ότι τα ψέματα τελείωσαν και όλοι πρέπει να σκεφτούν πως θα επαναπροσεγγίσουν τους πιστούς από χαμηλά και όχι με πολυτελείς συνοδείες. Η λαοφιλής στάση του δεν αποκλείεται να είναι και «γροθιά» στον Πάπα Βενέδικτο που κατηγορήθηκε και για «παγωμένες» σχέσεις με τους πιστούς.
Από την άλλη, υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι ο Πάπας προσπαθεί να στρέψει αλλού τη διεθνή προσοχή για να «ξεχαστούν» οι υποθέσεις ιερέων που κατηγορούνται για σεξουαλικά και άλλα εγκλήματα. Όσο και να ακούγεται σαν σενάριο συνωμοσίας, αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο Πάπας θα πάρει τα εύσημα μόνο όταν τολμήσει την κάθαρση από κακά στοιχεία που έχουν καταλάβει αξιώματα στην Καθολική Εκκλησία. Ταυτόχρονα, η καλή εικόνα του εξαρτάται και από το πόσο συνεργάσιμος θα είναι στον περιβόητο οικουμενικό διάλογο με τις υπόλοιπες εκκλησίες.

ΑΝΤΙΠΥΡΑΥΛΙΚΗ ΑΣΠΙΔΑ: «Ενώνει» Ρωσία με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ

Μια διαφορετική τροπή ίσως πάρει η διαμάχη ΝΑΤΟ – Ρωσίας, σχετικά με την αντιπυραυλική ασπίδα. Ρώσοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να βρουν τη φόρμουλα που θα επιτρέψει στη Μόσχα να μοιράζεται με ίσους όρους πληροφορίες και λογισμικά, ενώ προβλέπεται να χειρίζεται και ο ρωσικός στρατός την αντιπυραυλική ασπίδα. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τη «μυστικότητα» του συστήματος για να πάψουν οι ρωσικές αντιδράσεις.
Αν οι Ρώσοι καταφέρουν να αποκτήσουν λόγο για το πρόγραμμα, θα έρθουν σε επαφή με τεχνολογικές καινοτομίες που ο ρωσικός στρατός αναζητά εδώ και χρόνια. Ωστόσο, η αποδοχή της συνεργασίας ίσως να φανεί ως «ένταξη» της Ρωσίας στις νατοϊκές «κεραίες», πράγμα πολιτικά απαράδεκτο ακόμα και για τον κλειστό περίγυρο του Πούτιν. Θα είναι σαν να αναιρεί η Μόσχα τον νέο στρατηγικό σχεδιασμό, στον οποίο έχει επενδύσει εκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση του στρατηγικού οπλοστασίου, που στόχο έχει να παρακάμψει την ασπίδα του ΝΑΤΟ…
Η αμερικανική επιχειρηματολογία έχει αναβαθμιστεί. Η πρόσφατη απειλή από τη Βόρεια Κορέα και η διαφαινόμενη «πυρηνική επανάσταση» στο Ιράν είναι τα όπλα που οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν στις συζητήσεις με τους Ρώσους. Το Κρεμλίνο από την πλευρά του -που και αυτό βλέπει τον ίδιο κίνδυνο στο υπογάστριό του- καλείται να διαλέξει ή τη μοναχική πορεία στη γεωπολιτική σκακιέρα ή την αποδοχή μιας ευρύτερης συνεργασίας με το ΝΑΤΟ και με Αμερικάνο για αφεντικό…
Στο μεταξύ, Ρώσοι αξιωματούχοι εξέφρασαν την επιθυμία τους για επιστροφή στο Αφγανιστάν. Μετά από 20 και πλέον χρόνια, οι Ρώσοι θέλουν να εκμεταλλευτούν τις ψυχρές σχέσεις Αμερικανών – Αφγανών και να μπουν στη νέα στρατιωτική αγορά. Είναι πιθανόν τα ρωσικά οπλικά συστήματα να βρουν έναν καλό πελάτη, όπως ήταν πριν από την εισβολή του 1979 η Καμπούλ. Όμως, οι φιλοδοξίες δεν σταματούν εδώ. Παλιές εγκαταλειμμένες στρατιωτικές βάσεις στη χώρα έχουν αναζωπυρώσει το ρωσικό ενδιαφέρον για εκ νέου εκμετάλλευση με ρωσικά έξοδα.
Η Καμπούλ ακολουθεί το παράδειγμα του Ιράκ που κατά κάποιον τρόπο «τιμωρεί» τους Αμερικανούς, παραγγέλνοντας ρωσικά όπλα και λιγότερο αμερικανικά. Αν η ρωσική είσοδος στο Αφγανιστάν επιτευχθεί, η Ρωσία μπαίνει στον γεωγραφικό χώρο που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς κόμβους. Παρά, λοιπόν, το δύσκολο παρελθόν και των δυο χωρών φαίνεται πως η κυβέρνηση Καρζάι αναζητά έναν δεύτερο σύμμαχο «αποκούμπι»
Οι Ρώσοι θέλουν να προλάβουν τον αγώνα δρόμου μεταξύ των χωρών που προσβλέπουν σε μελλοντικές επενδύσεις. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι οι Ταλιμπάν θα δουν με καλό μάτι τις ρωσικές φιλοδοξίες, αφού αυτοί είναι οι απόγονοι των Μουτζαχεντίν οι οποίοι πολέμησαν τους Ρώσους. Για τους Ταλιμπάν μπορεί να φανεί ως μια ρεβάνς από τη Μόσχα για το κάζο που έπαθε τη δεκαετία του ’80. Ωστόσο, είναι προτιμότερο να ταυτιστούν με τους Ρώσους παρά να ακολουθήσουν το αμερικανικό παράδειγμα.

ΒΟΡΕΙΑ ΚΟΡΕΑ: Παιχνίδια με τη φωτιά

Η πολεμική ατμόσφαιρα στη χερσόνησο της Κορέας ξέσπασε βασικά για δυο λόγους που αφορούν στην προσωπικότητα του δικτάτορα Κιμ Ζονγκ Ουν. Ο νέος ηγέτης θέλει να δείξει προς το εσωτερικό ότι μπορεί να ηγηθεί. Ταυτόχρονα, θέλει να κλείσει τα στόματα εκείνων που τον θεωρούν ανάξιο να κρατήσει ψηλά την ιδεολογία του καθεστώτος κάτω από την πίεση των χειρότερων κυρώσεων που είδε η χώρα.
Ο στρατός είναι τόσο πεπαλαιωμένος τεχνολογικά που και ένας συμβατικός πόλεμος εναντίον των υπέρτερων τεχνολογικά δυνάμεων του Νότου είναι αμφίβολο αν θα κρατήσει τρεις με τέσσερις ημέρες. Ο ασύμμετρος πόλεμος είναι μια διαφορετική περίπτωση, που δεν αποτελεί μέρος των τακτικών στρατιωτικών απειλών που εκτοξεύει το καθεστώς.
Το γεγονός ότι το καθεστώς δεν θα προβεί σε καμιά… ανοησία είναι γιατί δεν έχει ακόμα την πυραυλική τεχνολογία που επιθυμεί (ασύμμετρος πόλεμος) για να πλήξει τον αμερικανικό στρατό που σταθμεύει στον Νότο.
Η Πιονγκ Γιανγκ δεν αποτελεί ολοκληρωμένη πυρηνική δύναμη, ενώ οι βάσεις εκτόξευσης μπορούν να πληγούν άμεσα από τους πυραύλους Κρουζ του αμερικανικού ναυτικού. Ο μόνος πρόσκαιρος κίνδυνος για τον Νότο είναι ότι κοντά στα σύνορα οι Βορειοκορεάτες έχουν εκατομμύρια ρουκέτες με εμβέλεια πάνω από σαράντα χιλιόμετρα, όσο δηλαδή απέχει η Σεούλ…
Αυτό που εξάγεται ως συμπέρασμα είναι η διάψευση των προσδοκιών που έτρεφαν οι Δυτικοί για τον νεαρό ηγέτη. Όλοι όσοι πίστευαν ότι κάτι διαφορετικό θα ξημερώσει στη Βόρεια Κορέα πλέον έχουν καταλάβει ότι έχουν να κάνουν με έναν δικτάτορα που έχει να αποδείξει πολλά στον περίγυρό του. Τώρα, μάλιστα, που οι κυρώσεις αναμένεται να πλήξουν μεγαλύτερο αριθμό κατοίκων της υπαίθρου και με την Κίνα να κρατάει προς το παρόν αποστάσεις, το καθεστώς θα θελήσει να «αποδείξει» για άλλη μια φορά ότι για την κατάντια της χώρας φταίει ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός…

ΤΑΛΙΜΠΑΝ: Πέτυχαν τον στόχο τους

Η πίεση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν έπεισε την ηγεσία να προτείνει πιο ρεαλιστικές μεθόδους αντιμετώπισης του ισλαμικού κινδύνου. Στο Κατάρ ο πρόεδρος Καρζάι συζήτησε την προοπτική ίδρυσης γραφείου για τους Ταλιμπάν με στόχο την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Έτσι και επισήμως η αφγανική ηγεσία αναγνωρίζει τους Ταλιμπάν ως ισότιμους και, για πρώτη φορά μετά από την αμερικανή εισβολή, δεν αποκλείεται να τεθεί θέμα συγκυριαρχίας.
Η κατάσταση στο βορειοδυτικό Αφγανιστάν δεν αφήνει περισσότερες επιλογές, αφού ήδη αυτό το τμήμα της χώρας διοικείται από τους «ηττημένους» Ταλιμπάν. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η πρόσφατη διαμάχη μεταξύ Καμπούλ και Ουάσιγκτον έκανε τη δεύτερη να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα και να εγκαταλείψει τη ρητορική της προηγούμενης δεκαετίας Μπους περί «εξόντωσης των Ταλιμπάν».
Η κυβέρνηση Καρζάι είναι επίσης υποχρεωμένη να βρει τον τρόπο να σταματήσει τα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, τα οποία διέρχονται από τις περιοχές που ελέγχουν οι Ταλιμπάν. Ως συνέπεια, τα δίκτυα αυτά και οι μισθοφόροι τους λειτουργούν ως «συμμαχικά» στρατεύματα των Ταλιμπάν, κάνοντας την κατάσταση για την Καμπούλ ακόμα δυσκολότερη.