«NA ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΕΡΗΦΑΝΑ αν δεν μπορείς να ζήσεις περήφανα…»

Από τη ΝΟΡΑ ΡΑΛΛΗ – [email protected]

Είναι τυχαίο πως ο όρος «αυτοκτονία» ήταν ανύπαρκτος στην αρχαία Ελλάδα; Γνωστή έγινε στον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Στην αρχαία Ελλάδα είχαμε τον όρο αυτοθυσία.
Αυτοθυσία είναι η οικειοθελής θυσία του εαυτού μας ή των συμφερόντων μας προς όφελος των άλλων, αγαπημένου προσώπου ή ιδανικού, ενώ αυτοκτονία είναι το να προκαλεί κανείς τον θάνατο του ίδιου του εαυτού του (μεταφορικά: αυτοκαταστροφή). Και το λέμε αυτό διότι

υπήρξαν περιπτώσεις αυτοθυσίας για το γενικότερο καλό, όπως για παράδειγμα η ηρωική πράξη του Γ. Καψάλη, που έβαλε φωτιά στην μπαρουταποθήκη και ανατίναξε ολόκληρο το Κούγκι στον αέρα ή η ανατίναξη του Αρκαδίου στην Κρήτη, που «πυρπόλησε» τις καρδιές όλων των ηρωικών Κρητών! Υπήρξαν ασφαλώς και οι λεγόμενες αυτοθυσίες, που γίνονται «κατ’ ανάγκην». Αρκεί να θυμηθούμε το κώνειο που ήπιε ο Σωκράτης, που αναγκάστηκε να το πιει κατόπιν απόφασης του δικαστηρίου του Αθηναίων. Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε σήμερα το θέμα αυτό, αφού χιλιάδες τόνοι μελάνης έχουν χυθεί για το κώνειο του Σωκράτη και για την άδικη απόφαση των Αθηναίων.
Το ίδιο συνέβη και με τον Θηραμένη (451-404 π.Χ.), ο οποίος ήταν στρατηγός και πολιτικός της αρχαίας Αθήνας. Υπήρξε μαθητής του Πρόδικου και διακρινόταν για την ευγλωττία και τη φιλοπατρία του. Είχε, ωστόσο, χαρακτήρα αδύνατο και μεταπηδούσε από τη μια πολιτική μερίδα στην άλλη. Όταν ανέλαβαν την εξουσία οι τριάκοντα τύραννοι, ανάμεσά τους ήταν και ο ίδιος. Ο Θηραμένης ήταν μετριοπαθής και έτσι η κυβέρνηση των Τριάκοντα αρχικά ήταν συνετή. Ύστερα από λίγο επικράτησαν τα στοιχεία των άκρων με τον Κριτία και οι Τριάκοντα άρχισαν να διαπράττουν ωμότητες. Ο Θηραμένης, στην προσπάθειά του να αντιδράσει, προκάλεσε το θανάσιμο μίσος του Κριτία, καταδικάστηκε σε θάνατο και αναγκάστηκε να πιει το κώνειο.
Κι ενώ… τότε ένας από τους τριάκοντα τυράννους εξαναγκάστηκε σε αυτοκτονία, σήμερα είναι οι αποφάσεις των 300 που οδηγούν τους νεοέλληνες πλέον στο να μην αντέχουν άλλο. Τόσο απλό είναι και τόσο τραγικό: ο κόσμος δεν αντέχει άλλο. Και τη μη αντοχή του στα τεκταινόμενα την εκφράζει, δυστυχώς, και με ακραίους τρόπους, στρέφοντας τη δυστυχία στον ίδιο του τον εαυτό!

Το «φαινόμενο» δεν είναι καινούργιο…
Όπως πολύ σωστά αναφέρει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς στο «Μικρό Ρωμιό», η οικονομική κρίση που είχε ξεσπάσει στις αρχές της δεκαετίας 1930 είχε προκαλέσει και κύμα αυτοκτονιών! Μόνο στις 15 Μαρτίου 1932 αυτοκτόνησαν πέντε άνθρωποι στην Αθήνα και στον Πειραιά. Όλοι αυτοκτόνησαν με περίστροφα, πλην ενός που πνίγηκε στο Φάληρο. Πρώτος αυτοκτόνησε ο 63χρονος υποστράτηγος εν αποστρατεία Δημήτριος Ρ., ο οποίος λόγω της οικονομικής κρίσης είχε καταστεί μελαγχολικός, ιδιαίτερα διότι αναγκαζόταν να ενισχύεται οικονομικά από τον γιo του, που ήταν ήδη συνταγματάρχης εν αποστρατεία. Δεύτερος αυτοκτόνησε ο 31χρονος χρηματομεσίτης Παύλος Π., ο οποίος επειδή είχαν απαγορευτεί οι χρηματιστηριακές πράξεις στην ελεύθερη αγορά είχε αναγκαστεί να εργάζεται ως παραγγελιοδόχος. Ωστόσο, η οικ