Μήνυμα στη Μέρκελ

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΤΑΣΚΑ

Στην αρχαία Ελλάδα, οι παραδόσεις φιλοξενίας του Ξένιου Δία ήταν ιδιαίτερα ισχυρές. Η συνήθεια να φιλοξενείται στο σπίτι ο διαβάτης, να του προσφέρεται τροφή, ανάπαυση και κάθε τι αναγκαίο και μόνο μετά από όλα αυτά να τον ρωτούν το όνομά του φτάνει σε εμάς ήδη από την εποχή της Οδύσσειας. Ακόμη πιο ισχυρές ήταν αυτές οι συνήθειες για τους πρέσβεις (ακόμη και την εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου, ο Αθηναίος Θηραμένης μπορούσε να φιλοξενείται ως διπλωματική αποστολή με πλουσιοπάροχη διαμονή στη

Σελλασία από τους τραχείς αντιπάλους Λακεδαιμονίους). Κι, όμως, στο πλαίσιο αυτής της παράδοσης διαδραματίστηκε το περιστατικό του πηγαδιού της Σπάρτης. Ήταν εκείνη η μέρα που οι Πέρσες απεσταλμένοι του κοσμοκράτορα και επί γης θεού Μεγάλου Βασιλέα ζήτησαν γη και ύδωρ από τους Σπαρτιάτες ως ένδειξη της υποταγής τους, για να το βρουν σε κάποιο πηγάδι της στρατοκρατικής πόλης. Πράξη πέρα από κάθε έννοια δικαιοσύνης, πλην όμως ως απάντηση σε μία εκτός κάθε δικαιοσύνης απαίτηση. Η «ύβρις», η βαθιά διατάραξη της κοσμικής ισορροποπίας μεταξύ δικαίου και αδίκου αντιμετώπισε τη συμβολική νέμεσή της με την ανάλογη βιαιότητα.
Θα ήταν εσφαλμένο να μεταφέρουμε την αναλογία σε όσα διαδραματίστηκαν στη Θεσσαλονίκη σε βάρος του Γερμανού προξένου και της γερμανικής αποστολής. Η Γερμανία είναι μία χώρα φίλη και εταίρος, με ιστορικούς δεσμούς με τη χώρα μας, με ιδιαίτερη επιρροή σε αυτήν στον τομέα του δικαίου, των επιστημών και της φιλοσοφίας. Μάλιστα, η ίδια οφείλει ολόκληρο το υπόβαθρο της πολιτιστικής της υπόστασης στην Ελλάδα. Πράξεις βίας σήμερα, σε βάρος διπλωματικών αποστολών, αλλά και κάθε παράγοντα, είναι αυτονοήτως και άνευ ετέρου καταδικαστέες.
Όμως, στο περιστατικό ενυπάρχει μία πτυχή συμβολοποίησης. Οι Γερμανοί διπλωμάτες, καθ’ όλα αξιοσέβαστοι και άξιοι προστασίας, βίωσαν με τον χειρότερο τρόπο το μέγεθος της διατάραξης κάθε έννοιας ισορροπίας στην Ελλάδα. Μία διατάραξη στην οποία συνέβαλε το γερμανικό κράτος, επιλέγοντας μία στρατηγική οικονομικού εθνικισμού, καταφυγή σε προσβλητικά στερεότυπα για τον ελληνικό λαό, διάθεση πλήρους απαξίωσης και εξευτελισμού του Έλληνα στον εύθραυστο πυρήνα της προσωπικότητάς του, μέσα και από έντυπες προκλήσεις, που πρόθυμα έριχναν νερό στον μύλο της ευθυνόφοβης ηγεσίας. Πέρα από την τρωθείσα τιμή, η στρατηγική της «μερκελικής» Γερμανίας, σε συνδυασμό με τη φαυλότητα των εγχώριων παραγόντων και τη συμπαιγνία πολλών και ισχυρών εξωτερικών δυνάμεων (όπως τα αμερικανικά κερδοσκοπικα κεφάλαια) εξώθησε την ελληνική κοινωνία στα άκρα, στην απόγνωση, σε κινήσεις βίαιες μεν, που όμως περισσότερο μοιάζουν με τις απελπισμένες σπασμωδικές κινήσεις εκείνου που πνίγεται για να γλυτώσει την ασφυξία, παρά με οργανωμένη κίνηση επίθεσης. Η γερμανική διπλωματική αποστολή είναι σε θέση να μεταφέρει με εμφατικό τρόπο στο Βερολίνο αυτά που οι Γερμανοί εκδότες-μέλη του επιχειρηματικού κατεστημένου και οι λαϊκιστές πολιτευτές του ανθελληνισμού (συνεταίροι, κατά τα άλλα, των εγχώριων «αντιλαϊκιστών» νεο-φιλελε