Περί «επιδομάτων»

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΠΑΤΣΑΚΗ

Πολύς θόρυβος γίνεται για την επιμονή της τριμελούς των πιστωτών επιτροπής για αποδέσμευση των επιμισθίων από την αμοιβή των εργαζομένων. Αριστεροί, αριστερίζοντες, λαϊκοί «αγωνιστές» και λοιποί χαρακτηριστικοί τύποι του επαγγελματικού συνδικαλισμού έχουν αποδοθεί σε έναν ανταγωνισμό φιλεργατικής πλειοδοσίας και απεργιακών προαγγελιών.
Στη «γωνία», ως συνήθως, βρίσκονται μερικά εκατομμύρια ανέργων, κακοαμειβόμενων παρότι αποδοτικών εργαζομένων, ανασφάλιστων «απασχολήσιμων» που παρακολουθούν τα δρώμενα συγκρατώντας την αγανάκτηση ή και την αηδία τους για όσα διαδραματίζονται.
Κατ’

αρχάς, είναι γενικώς –υποθέτω– αποδεκτό πως η αμοιβή οφείλει να είναι ανάλογη του συνδυασμού των προσόντων και της απόδοσης ενός εκάστου, κάτω υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Άλλο είναι ένας, για παράδειγμα, ψυχολόγος να ασχολείται με τα φορολογικά και διαφορετικό ένας ικανότατος γνώστης της λογιστικής να πρωτοκολλεί «εισερχόμενα προς διανομή» στο πρωτόκολλο κάποιας αγνώστων λοιπών στοιχείων «υπηρεσίας».
Όσοι έχουν αντιληφθεί τη σημασία, λόγου χάρη, της συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης του προσωπικού τους, συνδυάζοντας την εξέλιξη των συνθηκών με τη βελτίωση των όρων εργασίας του ανθρώπινου δυναμικού τους, αποδίδοντας μέσω συνεχών αξιολογήσεων και εναλλαγής σε θέσεις (rotation) τα «του Καίσαρος τω Καίσαρι», συγκαταλέγονται μεταξύ των επιχειρήσεων που διακρίνονται, εκτός εξαιρέσεων.
Στην εγχώρια πραγματικότητα, η συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών «εταίρων» για τη –μέχρι πρότινος– «εθνική» συλλογική σύμβαση εργασίας θεωρούσε a priori όλους ανεξαιρέτως δικαιούμενους μιας λογικής «ελάχιστης» αμοιβής. Αρκετές επιχειρήσεις, αναγκασμένες από την επέκταση της ισχύος της σύμβασης να αμείβουν με αυτόν τον τρόπο το προσωπικό τους, βρίσκονταν στην ανάγκη να «απολύσουν», από τη στιγμή που τα επιμίσθια, πλέον των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων, προσθέτουν παραπάνω κόστος στο παραγόμενο προϊόν.
Βεβαίως, για πολλές άλλες επιχειρήσεις, η τήρηση των υπεσχημένων (επιδόματα γάμου και τριετίες) ήταν «βούτυρο στο ψωμί» τους, μη αναγκασμένες να χορηγήσουν μεγαλύτερες από τις κατώτατες αποδοχές.
Η γενική εφαρμογή της αύξησης αποδοχών λόγω γάμου, στο σύνολο των μισθωτών, ανεξάρτητα από το ύψος του μισθού ή το συνολικό εισόδημα από κάθε πηγή, συνιστά ένα ακόμη «περίεργο» της ελληνικής αγοράς εργασίας. Δικαιούχοι, βάσει νόμου, ενός ποσοστού (10%) στο όριο του εκάστοτε ελάχιστου μισθού, είναι το σύνολο των μισθωτών, ασχέτως τελικών αποδοχών. Με απλά λόγια, προσαύξηση δικαιούνται και οι ανειδίκευτοι εργάτες ή οι πρωτοεισερχόμενοι πτυχιούχοι, αλλά και οι έχοντες προϋπηρεσία, συχνά αμειβόμενοι ικανοποιητικότατα.
Κανείς δεν έθεσε ποτέ το ερώτημα της σκοπιμότητας ή χρησιμότητας του επιδόματος «γάμου» ή τέκνων (όπου καταβάλλεται), στις περιπτώσεις που τόσο η αμοιβή όσο και οι ανάγκες είναι διαφορετικές. Περιπτώσεις που λόγου χάρη ο πολύτεκνος απολαμβάνει, εκτός μισθού, προνοιακών παροχών, αφορολογήτων Ι.Χ κ.ά. παρότι εισπράττει και κάποιες «χιλιάδες» από